- ભવ્ય રામ મંદિર પરંપરાગત ભારતીય વાસ્તુકલાનું મિશ્રણ
- લોખંડ કે સ્ટીલથી નથી બંધાયું
- વૃક્ષો અને હરિયાળી છત સિસ્ટમનો ઉપયોગ
- લોક અને ચાવી મિકેનિઝમનો પણ ઉપયોગ
ભગવાન રામ માટે અયોધ્યામાં તૈયાર થઈ રહેલું ભવ્ય રામ મંદિર ખરેખર તો પરંપરાગત ભારતીય વાસ્તુકલાનું મિશ્રણ છે અને આ કારણે તે સદીઓ સુધી આમ જ ઊભું રહેશે. શ્રી રામ જન્મભૂમિ તીર્થ ક્ષેત્ર ટ્રસ્ટની મંદિર નિર્માણ સમિતિના અધ્યક્ષ નૃપેન્દ્ર મિશ્રાના જણાવ્યા અનુસાર, આ મંદિર એક હજાર વર્ષથી વધુ સમય સુધી ચાલવા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે. દેશના ટોચના વૈજ્ઞાનિકોએ તેને એક આઇકોનિક સ્ટ્રક્ચર બનાવવામાં ફાળો આપ્યો છે. આવું પહેલાં ક્યારેય નથી બન્યું અને તેના નિર્માણમાં ઈસરોની પણ મહત્વની ભૂમિકા છે.
કેવી રીતે બનાવાયું છે મંદિર
રામ મંદિરની ડિઝાઇન ચંદ્રકાંત સોમપુરાએ નગારા સ્ટાઇલ અથવા ઉત્તર ભારતના મંદિરોની ડિઝાઇન અનુસાર તૈયાર કરી છે. આ પરિવાર લગભગ 15 પેઢીઓથી આ કામ કરી રહ્યો છે. આ પરિવારે 100 વધુ મંદિરોની રચના કરી છે. સોમપુરા કહે છે, "શ્રી રામ મંદિર સ્થાપત્યના ઇતિહાસમાં શ્રેષ્ઠ છે. આવું ભવ્ય સર્જન પૃથ્વીના કોઈ ખૂણે પહેલાં ભાગ્યે જ થયું હશે. નૃપેન્દ્ર મિશ્રાનું કહેવું છે કે મંદિરનું કુલ ક્ષેત્રફળ 2.7 એકર છે. તેનો બિલ્ટ-અપ એરિયા લગભગ 57,000 ચોરસ ફૂટનો છે. તે ત્રણ માળનું માળખું છે. તેઓ કહે છે કે મંદિરમાં લોખંડ કે સ્ટીલનો ઉપયોગ નથી કરાયો. લોખંડ બહુ બહુ તો 100 વર્ષ કે તેનાથી પણ ઓછું ટકી છે. મંદિરની ઊંચાઈ 161 ફૂટ એટલે કે કુતુબ મિનારની ઊંચાઈના લગભગ 70 ટકા હશે.તેમાં શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાના ગ્રેનાઇટ, સેન્ડસ્ટોન અને માર્બલનો ઉપયોગ થયેલો છે. સાંધામાં સિમેન્ટ કે ચૂનાના મોર્ટારનો ઉપયોગ નથી કરાયો. સમગ્ર માળખાના નિર્માણમાં વૃક્ષો અને પટ્ટાઓનો ઉપયોગ કરીને ફક્ત લોક અને કી મિકેનિઝમનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
સરયુ નદીએ પડકાર ઊભો કર્યો હતો પરંતુ ઉકેલ શોધી કઢાયો-નૃપેન્દ્ર મિશ્રા
નૃપેન્દ્ર મિશ્રાનું કહેવું છે કે વિશ્લેષણ કરતાં જાણવા મળ્યું કે મંદિરની નીચેની જમીન રેતાળ અને અસ્થિર હતી, કારણ કે સરયુ નદી એક તબક્કે સ્થળની નજીક વહી રહી હતી. તેણે એક ખાસ પડકાર ઊભો કર્યો. પરંતુ વૈજ્ઞાનિકોએ આ સમસ્યાનો એક અનોખો ઉપાય શોધી કાઢ્યો છે. સૌ પ્રથમ સમગ્ર મંદિર વિસ્તારની માટી 15 મીટરની ઊંડાઈ સુધી ખોદવામાં આવી હતી. "આ વિસ્તારમાં 12-14 મીટરની ઊંડાઈએ એન્જિનિયર્ડ માટી નાખવામાં આવી હતી. 47-સ્તરના પાયાને સંકુચિત કરવામાં આવ્યા હતા જેથી તે નક્કર ખડક જેવા દેખાય. તેની ટોચ પર મજબૂતીકરણ તરીકે 1.5 મીટર જાડી એમ-35 ગ્રેડની ધાતુ-મુક્ત કોંક્રિટનો તરાપો પાથરવામાં આવ્યો હતો. આ પાયાને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે દક્ષિણ ભારતમાંથી દૂર કરવામાં આવેલા 6.3 મીટર જાડા ઘન ગ્રેનાઇટ પથ્થરનું પ્લેટફોર્મ ઊભું કરવામાં આવ્યું હતું. મંદિરનો જે ભાગ મુલાકાતીઓ જોશે તે રાજસ્થાનથી કાઢવામાં આવેલા ગુલાબી રેતીના પત્થર 'બંસી પહાડપુર' પથ્થરથી બનેલો છે.
