દેશ / 'એક દેશ..એક ચૂંટણી' કરાવવા મોદી સરકારે શું શું કરવું પડશે? બંધારણમાં 5 સંશોધનની પડશે જરુર, જાણો સટીક વિશ્લેષણ

• 'એક દેશ, એક ચૂંટણી'નો વિષય વેગવંતી 
• કેન્દ્ર સરકારે આ મુદા માટે કર્યું કમિટીનું ગઠન
• આ સિસ્ટમથી દેશને ફાયદો કે નુક્સાન?

દેશમાં આ સમયે 'એક દેશ, એક ચૂંટણી'ને લઈને ઘણી ચર્ચાઓ થઈ રહી છે. કેન્દ્ર સરકાર પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતામાં એક કમિટીનું ગઠન કરીને આ ચર્ચાને વેગ આપી રહી છે. પણ હવે સવાલ ઊઠે છે કે શું One Nation One Election શક્ય છે?

VIDEO | “The country needs this (one nation, one election). The process of election in the country never stops, which leads to the system being busy because of this and it further hurts the governance. However, this will save a lot of money which can be used for the betterment of… pic.twitter.com/w0BzBg1UPu

— Press Trust of India (@PTI_News) September 1, 2023

કરોડો રૂપિયાની બચત
અધિકારીઓનું માનવું છે કે જો એકસાથે લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી કરવામાં આવે છે તો બંધારણમાં ઓછામાં ઓછા 5 ફેરફારોની જરૂરત પડશે. આ માટે એકસાથે હજારો કરોડો રૂપિયા EVM અને પેપર ટ્રેલ મશીનોનો ખર્ચ થશે. જોકે તેનાથી સરકારને બચત થશે.

આ બંધારણિય ફેરફારોની જરૂરત રહેશે

• સંસદનાં સદનોની અવધિ સંબંધિત કલમ 83
• રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા લોકસભાના વિસર્જન સંબંધિત કલમ 85
• રાજ્યની અવધિ સંબંધિત કલમ 172
• વિધાનસભા, રાજ્યસભાનાં વિઘટન સંબંધિત કલમ 174
• રાજ્યોમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવા સંબંધિત કલમ 356

તમામ રાજનૈતિક દળોની તેમજ રાજ્ય સરકારોની સહમતિ મળવી પણ જરૂરી છે. આ માટે મોટી સંખ્યામાં ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન અને VVPATની પણ જરૂર રહેશે.

VIDEO | "Will they (Centre) conduct assembly polls along with Lok Sabha elections in Uttar Pradesh as well?" asks Samajwadi Party chief @yadavakhilesh on reports of Centre forming a committee to explore the possibility of 'one nation, one election'. pic.twitter.com/yz9Db1qsXq

— Press Trust of India (@PTI_News) September 1, 2023

પરંતુ એકસાથે ચૂંટણી કરવાથી થશે શું?
અધિકારીઓ કહે છે કે એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાથી સરકારની ઘણી બચત થશે. તેમણે કહ્યું કે આ પગલાંથી રાજનૈતિક દળો અને ઉમેદવારોને પોતાનાં ચૂંટણી અભિયાનમાં પણ ખર્ચ બચશે.  જો કે ચૂંટણી સમયે વધારે સંખ્યામાં મતદાન કર્મીઓ અને સુરક્ષાબળોની જરૂરત રહેશે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણીનાં કારણે આદર્શ આચારસંહિતા લાંબા સમય સુધી લાગૂ રહે છે જેથી વિકાસ કાર્યક્રમો પર ખરાબ અસર પડી શકે છે.

VIDEO | "How can the government take unilateral decisions without consultation with political parties and Parliament?" says CPI general secretary D Raja on reports of the central government forming a committee to explore the possibility of 'one nation one election'. pic.twitter.com/RXjYuI19Xx

— Press Trust of India (@PTI_News) September 1, 2023

દર 15 વર્ષે મશીન બદલવાની જરૂર નહીં રહે
જો વન નેશન વન ઈલેક્શન દેશમાં લાગૂ કરવામાં આવે છે તો તેનાથી મશીનને દર 15 વર્ષોમાં બદલવાની જરૂર નહીં પડે. સામાન્ય રીતે એક મશીનનો ઉપયોગ 15 વર્ષ સુધી કરવામાં આવે છે. આ વન નેશન વન ઈલેક્શન લાગૂ કરવાથી એક મશીનનો ઉપયોગ 15 વર્ષોમાં 3 કે 4 વખત  કરી શકાશે.

આ દેશોમાં થાય છે એકસાથે ચૂંટણી
એક રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું કે દક્ષિણ આફ્રીકા, સ્વીડન, બ્રિટન વગેરે દેશોમાં તમામ ચૂંટણીઓ એકસાથે થાય છે.