અમદાવાદ આ માત્ર 5 અક્ષરનો શબ્દ નથી, માત્ર શહેર નથી, અમદાવાદ એક લાગણી છે, અનુભૂતિ છે, અમદાવાદ એક મિજાજ છે. અમદાવાદના કોમી રમખાણોની વાતો થાય છે, પરંતુ તેની વસંત-રજબ જેવી કોમી એક્તાની વાત ભાગ્યે જ થાય છે. અમદાવાદીઓ કરસકસરિયા છે, તેના મેણા મરાય છે, પરંતુ કુદરતી આફતો વખતે અમદાવાદીઓએ તિજોરી ખોલીને આપેલા દાન કોઈને યાદ આવતા નથી, અમદાવાદના વિકાસ માટે શેઠિયાઓએ આપેલા દાન યાદ આવતા નથી. વર્લ્ડ હેરિટેજ સિટી અમદાવાદ વિશે અમે તમને આવી જ કેટલીક રસપ્રદ વાતો કરવા જઈ રહ્યા છીએ.
આપણા અમદાવાદમાં ઐતિહાસિકની સાથે સાથે કેટલીક ચમત્કારિક મનાતી જગ્યાઓ પણ છે. જ્યાં અમદાવાદ પોતાની અંદર અગણિત ઘટનાઓ અને ઈતિહાસ સંગ્રહીને બેઠું છે. અમદાવાદમાં ચલતા પીરની દરગાહ છે, હડકાઈ માતાનું મંદિર છે, તો હસતી બીબીનો ગોખલો પણ છે. અમદાવાદી છોકરાઓનું જ્યારે પરિણામ આવે ત્યારે સિટીમાં વસતા છોકરાઓ એકબીજાને પૂછે કે હસતી બીબી કે રોતી બીબી? તો આજે અમે તમને આ ઉખાણા જેવી વાત વિશે જણાવીશું.
ક્યાં આવેલો છે હસતી બીબીનો ગોખલો?
અમદાવાદનો હસતી બીબીનો ગોખલો ચમત્કારિક જગ્યા મનાય છે. કાલુપુર વિસ્તારમાં સ્વામિનારાયણ મંદિર નજીક આવેલા હસતી બીબીના ગોખલા વિશે માન્યતા છે કે જો તમારું બાળક બીમાર છે, અને તમે તેને અહીં પગે લગાવો છો, તો તેની બીમારી દૂર થઈ જાય છે. આ હસતી બીબીનો ગોખલો 500થી વધુ વર્ષ જૂનો હોવાનું કહેવાય છે. જો તમે આ રોડ પરથી પસાર થયા હશો તો લીલા રંગની દિવાલ અને સફેદ પથ્થરથી બનેલા ગોખલા પર એકવાર જ નજર ગઈ જ હશે. આ જ છે, હસતી બીબીનો ગોખલો.
પગે લાગવાથી સાજા થાય છે બાળકો
અમદાવાદનો ઈતિહાસ આલેખનાર ડૉ. માણેક પટેલે પોતાના પુસ્તક અમદાવાદના પોળો અને પરાંમાં પણ હસીતી બીબીના ગોખલાની વાત આલેખી છે. જે મુજબ 500થી વધુ વર્ષ પહેલા અહીં શેખ અબ્દુલ્લા એદ્રુસ પરિવારની એક મહિલા રોજ ઝરુખે બેસતી હતી. આ મહિલા સદાય હસતી જોવા મળતી. માન્યતા એવી છે કે આ મહિલા બીમાર બાળકોના માથે હાથ ફેરવતી અને બાળકોની બીમારી દૂર થઈ જતી. હાલ તેમના આ ઝરૂખાના બદલે અહીં ગોખલો છે, જ્યાં સતત ઘીનો દીવો પ્રજ્વલિત હોય છે. આજે પણ હિન્દુ અને મુસ્લિમ પરિવારો કોઈ વૈમનસ્ય વિના પોતાના બીમાર બાળકોને અહીં પગે લગાવવા લઈને આવે છે.
ચડે છે જલેબીનો પ્રસાદ
હસતી બીબીના ગોખલા પર ગુરુવારે દર્શન કરવાનું ખાસ મહત્વ છે, ગુરુવારે અહીં જલેબી ચડાવવાનો અનોખો મહિમા છે. સાથે જ શ્રદ્ધાળુઓ અહીં ડમરો, ગુલાબ અને અગરબત્તી પણ અર્પણ કરે છે. જેમના બાળકો અહીં દર્શન કર્યા બાદ સાજા થઈ જાય તે માતા પિતા પણ પોતાની શ્રદ્ધા અનુસાર અહીં જલેબી, ગુલાબ વગેરે ચડાવે છે. હસતી બીબી તો હવે હયાત નથી, પરંતુ શ્રદ્ધા હજુય અકબંધ છે.
બાળકો કેમ કહે છે હસતી બીબી રોતી બીબી?
અમદાવાદના કોટ વિસ્તારમાં બાળકોમાં હસતી બીબી અને રોતી બીબી બોલવાનું ચલણ ઙતું. જો વિદ્યાર્થી પરીક્ષામાં પાસ થાય તો હસતી બીબી અને નપાસ થાય તો તેને રોતી બીબી કહેવામાં આવતું. જો કે, આ તો માત્ર મજાકની વાત હતી, પરંતુ આ અમદાવાદનો મિજાજ છે.
