- ભારતનું ચંદ્રયાન ચંદ્ર પર ઈતિહાસ રચવાની તૈયારીમાં
- ચંદ્ર પર વાતાવરણ નથી
- ચંદ્રયાન લેન્ડીંગની વચ્ચે ચંદ્રની અજાણી વાતો
ભારતનું ચંદ્રયાન ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડીંગ કરીને ઈતિહાસ રચવાનું છે. ચંદ્ર મૂળ પૃથ્વીમાંથી છૂટો પડેલો ઉપગ્રહ છે, તે પૃથ્વીનો જ કુદરતી ઉપગ્રહ છે જે 29 દિવસમાં પૃથ્વી ફરતે એક ચક્કર પૂર્ણ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં પૃથ્વીના પોતાના આ ઉપગ્રહ વિશે જાણવું ખૂબ જરૂરી છે. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે ચંદ્ર પર કોઈ વાતાવરણ નથી.
ચંદ્ર પર કેમ વધારે વાગે છે જંપ
ચંદ્ર પર પૃથ્વી કરતાં ઓછી ગ્રેવિટી લાગે છે. ઉદાહરણ તરીકે જો કોઈ ચોર ચોરી કરીને ભાગી જવામાં જંપ મારે તો તે સીધો 40 ફૂટ ઉપર ઉછળે છે. તેવી રીતે બોલીવોલને એક સામાન્ય કિક મારવાથી પણ તે ખૂબ અધ્ધર જઈને ઉપર ફરવા લાગે છે. આ બધું ચંદ્રની ઝીરો લેસ ગ્રેવિટીને કારણે થાય છે.
ચંદ્રને કારણે પાગલ થવા વચ્ચે શું કનેક્શન
ચંદ્ર પર પૃથ્વીની ફરતે 29 દિવસમાં એક ચક્કર પૂરુ કરે છે, ચંદ્ર પર આવેલા તોફાનની સીધી અસર પૃથ્વી પર પડે છે. ચંદ્રને લુનર પણ કહેવાય છે અને લૂનર પરથી લુનેટિક શબ્દ આવ્યો. લુનેટિકનો અર્થ પાગલ પણ થાય છે. ચંદ્ર પર આવતા તોફાનને કારણે એક નિશ્ચિત દિવસે અમુક લોકો પાગલો જેવી હરકતો કરે છે.
ચંદ્ર પર ઓછા વજનનો કેમ અનુભવ થાય છે
પૃથ્વી કરતાં ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણબળ ઓછું છે. જો પૃથ્વી પર કોઈ વ્યક્તિનું વજન 80 કિલોગ્રામ હોય તો એ વ્યક્તિનું વજન ચંદ્ર પર 13.3 કિલોગ્રામ હશે. આવું ચંદ્રના ઓછા ગુરુત્વાકર્ષણબળને કારણે થાય છે. પૃથ્વીનું ગુરુત્વાકર્ષણબળ ચંદ્ર કરતાં છ ગણું શક્તિશાળી છે. આના કારણે આપણને ચંદ્ર પર ઓછા વજનનો અનુભવ થાય છે.
કેવી રીતે રચાયો ચંદ્ર
450 મિલિયન વર્ષ પૂર્વે સૌરમંડળના નિર્માણ સમયે મંગળના આકારનો પદાર્થ પૃથ્વી સાથે અથડાયો હતો. વૈજ્ઞાનિકોના મતે આ અથડામણને કારણે ધૂળનાં વાદળોનું નિર્માણ થયું અને પૃથ્વીની આસપાસ આ પથ્થર, ધૂળ અને અન્ય તત્ત્વો એકઠાં થયાં અને આવી રીતે ચંદ્રનું નિર્માણ થયું.
ચંદ્ર ન હોત તો શું થાત
- જો ચંદ્ર ન હોત તો પૃથ્વી પરના સમુદ્રની હલચલમાં બદલાવ જોવા મળ્યો હોત
- ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણબળને કારણે પૃથ્વી પોતાની ધરી પર ટકી રહે છે.
- જો ચંદ્ર જ ન હોત તો ધરતીની ધરી અને તેની પૃથ્વીના ભ્રમણમાં પણ ફેરફાર જોવા મળ્યો હોત.
- આવી સ્થિતિને કારણે વાતાવરણમાં ઘણા ફેરફારો શક્ય બન્યા હોત.
- આ સિવાય સમુદ્રની લહેરોની પૅટર્નમાં પણ બદલાવ જોવા મળ્યો હોત.
- ઉપરાંત દિવસની લંબાઈ પણ બદલાઈ હોત. ચંદ્ર વગર પૃથ્વી પર ક્લાઇમેટ અને ગ્લોબલ વૉર્મિંગના ફેરફારોની નોંધપાત્ર અસરો દેખાવાની શક્યતા હોત.
ચંદ્ર અને પૃથ્વી વચ્ચે કેટલું અંતર છે?
- ગણતરી પ્રમાણે ચંદ્ર પૃથ્વીથી 3,84,400 કિમી દૂર આવેલું છે.
- તાજેતરના અભ્યાસથી ખબર પડી છે કે 320 કરોડ વર્ષ અગાઉ ચંદ્ર પૃથ્વી કરતાં 2.70 લાખ કિમી દૂર હતું.
- એ વખતે પૃથ્વી પર દિવસ પણ નાના હતા, કારણ કે પૃથ્વીની ધરીભ્રમણની ગતિ વધુ હતી.
ચંદ્ર કેવી રીતે ચળકે છે?
- પૂર્ણિમાના દિવસે ચંદ્ર ખૂબ ચળકાટ મારે છે. પરંતુ એ ચંદ્રનો પોતાનો પ્રકાશ નથી. એ ખરેખર તો સૂર્યના પ્રકાશને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
- સૂર્યનો પ્રકાશ ચંદ્ર પર પડે છે અને ચંદ્રની સપાટી પરથી આ પ્રકાશ પ્રતિબિંબિત થતાં આપણને ચંદ્ર ચળકાટ મારતો દેખાય છે.
- પૃથ્વી પરથી ચંદ્ર ચળકતો દેખાય છે. તે મોટા ભાગે શ્વેત દેખાય છે.
- પરંતુ ખરેખર તેનો રંગ સફેદ નથી.
- જો તમે તેનું બારીકાઈથી નિરીક્ષણ કરશો તો ખબર પડશે કે એ ઘેરા ભૂરા રંગનો છે.
