અયોધ્યા રામ મંદિર / અયોધ્યાનું એક એવું મંદિર, જેના દર્શન વિના ભગવાન રામલલાના દર્શન છે અધૂરા

• અયોધ્યા નગરીમાં રામ મંદિરની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા 22 જાન્યુઆરીએ છે.
• આ મંદિરમાં દર્શન કર્યા વિના રામલલાના દર્શન અધૂરા કહેવાય છે.
• આ સ્થાનનું પૌરાણિક મહત્વ ઘણા ગ્રંથોમાં પણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે.

અયોધ્યા નગરીમાં રામ મંદિરની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા 22 જાન્યુઆરીએ છે. રામ મંદિરને લઈને અયોધ્યા ફક્ત દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિશ્વભરમાં ધ્યાનનું કેન્દ્ર બની ગયું છે. અત્યારે એવી પરિસ્થિતિ છે કે દરેક લોકો અયોધ્યા વિશે વધુને વધુ જાણવા માંગે છે. રામનગરી અયોધ્યામાં ઘણા મોટા અને ઐતિહાસિક વારસાના સ્થળો આવેલા છે, જે આજે પણ ત્રેતાયુગની ઝલક દર્શાવે છે. 

એવામાં આજે અમે તમને રામજન્મભૂમિના રામકોટમાં સ્થિત ભગવાન મતગજેન્દ્રના ઐતિહાસિક મંદિર વિશે જણાવશું જેને અયોધ્યાના કોટવાલ એટલે કે રક્ષક તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જો કે રામ નગરી અયોધ્યામાં અઢળક મંદિરો છે અને દરેક મંદિરનો પોતાનો ઇતિહાસ છે, પરંતુ અમુક મંદિરો એવા છે જેનો સીધો સંબંધ અયોધ્યાના રાજા રામ સાથે છે, જેમ કે ભગવાન મતગજેન્દ્ર છે. 

આખા વર્ષ દરમિયાન લાખો ભક્તો અયોધ્યામાં દર્શન અને પૂજા માટે આવે છે, પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે અયોધ્યામાં એક એવી જગ્યા છે જ્યાં તમામ મંદિરોમાં દર્શન કર્યા પછી જો આ સ્થાન પર દર્શન અને પૂજા ન કરવામાં આવે તો ભગવાન રામલલાના દર્શન અધૂરા કહેવાય છે. લંકાપતિ રાવણના ભાઈ અને રામ ભક્ત વિભીષણના પુત્ર બાબા મતગજેન્દ્રની અહીં પૂજા થાય છે. આ સ્થાનનું પૌરાણિક મહત્વ આધ્યાત્મિક પુસ્તકોમાં પણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે.

પૌરાણિક ગ્રંથો અનુસાર, જ્યારે ભગવાન રામ લંકા પર વિજય મેળવીને પુષ્પક વિમાનમાં અયોધ્યા પાછા ફર્યા ત્યારે એમની સાથે વિભીષણ અને તેમના પુત્ર સાથે વાનર સેના પણ તેમની સાથે અયોધ્યા આવ્યા હતા. અયોધ્યામાં ભગવાન રામ સાથે ઘણો સમય વિતાવ્યા પછી, બાકીના બધા પોતપોતાના ઘરે પાછા ફર્યા, પરંતુ હનુમાન અને વિભીષણના પુત્ર મતગજેન્દ્ર ભગવાન રામની સેવા કરવા માટે અયોધ્યામાં રોકાયા હતા. પરંતુ જ્યારે ભગવાન શ્રી રામ સાકેત જવા લાગ્યા ત્યારે હનુમાનને અયોધ્યાનો રાજા અને વિભીષણના પુત્ર મતગજેન્દ્રને અયોધ્યાનો કોટવાલ એટલે કે રક્ષક બનાવવામાં આવ્યા અને કહ્યું હતું કે જે કોઈ અયોધ્યા આવે છે, જો તે મતગજેન્દ્રના દર્શન નહીં કરે તો તેને અયોધ્યા આવવાનો લાભ નહીં મળે.

વધુ વાંચો: આ મંદિરમાં રાજા રામને દરરોજ પોલીસ આપે છે સલામી: PM હોય કે CM, કોઈને નથી અપાતું ગાર્ડ ઑફ ઑનર

આયોધ્યાના પૂજારીનું કહેવું છે કે 'અયોધ્યાના વૃદ્ધ લોકો આ સ્થળનું મહત્વ જાણે છે. જન્મભૂમિમાં દર્શન કરતાં પહેલાં તેઓ અહીં માથું નમાવે છે, કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે રામના દર્શન કરતાં પહેલાં તેમના નિયુક્ત કોટવાલના દર્શન કરવા જરૂરી છે. આ મંદિરનું પણ અલગ મહત્વ છે. હોળી પછીના પ્રથમ મંગળવારને સ્થાનિક ભાષામાં ‘બુધવા મંગલ’ કહે છે. તે દિવસે આ મંદિરમાં મોટા મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જો કે હજુ આ મંદિર વિશે ઘણા ઓછા લોકો જાણે છે.