VTV EXCLUSIVE / કચ્છ ભીરંડયારાનો મીઠો માવો બનાવવા માટે લાગે છે કલાકોની મહેનત, જાણો કેમ વિશેષ છે આ માવો?

• કેમ ખાસ છે ભીરંડયારાનો મીઠો માવો?
• કલાકોની મહેનત બાદ માંડ 1 કિલો માવો બને છે
• જાણો ફેમસ મીઠા માવાનો ભાવ અને બનાવવાની રીત

VAIDEHI BHINDE, VTVGujarati: "ભલો અસાંજો કચ્છ અને ભલા અસાંજા માડુ." ભારતનાં પશ્ચિમ છેવાડાના કચ્છની જ્યારે વાત આવે ત્યારે કચ્છનું સફેદ લાંબુ રણ અને કચ્છની સંસ્કૃતિ યાદ આવી જાય. બારેમાસ ધમધમતા આ વિશ્વવિખ્યાત કચ્છનાં વિવિધ ફરવાલાયક સ્થળોની સાથે અહીંનું સ્વાદિષ્ટ ભોજન અને મીઠાઈ પણ ખૂબ વખણાય છે. શિયાળામાં મળતા અડદિયા હોય, દાબેલી હોય કે ભાજીકોન, પ્રવાસીઓને કચ્છી વાનગીઓ દાઢે વળગે છે છે. ખાસ કરીને કચ્છનાં ખાવડામાં આવેલ બન્ની વિસ્તારનો મીઠો માવો એટલે કે દૂધનો હલવો ખૂબ વખણાય છે. આપણી આસપાસની દરેક મીઠાઈની દુકાન કે પછી ડેરી પર મળતા મીઠા માવા કરતાં કચ્છના ભીરંડિયારાનો માવો જુદો પડે છે. 

5 લિટર દૂધમાંથી માત્ર 1 કિલો માવો બને.
ભીરંડયારાના રસ્તા પરથી તમે પસાર થાવ તો બંને બાજુ તમને મીઠા માવાની અઢળક દુકાનો જોવા મળે. અમે પણ આવી જ એક દુકાન ધરાવતા સુમારભાઈ સાથે વાત કરી. તેમણે જણાવ્યું કે 5 લિટર દૂધમાંથી માત્ર 1 કિલો જ માવો બને છે. સુમારભાઈનું કહેવું છે કે,'મીઠો માવો બનાવવાની પ્રક્રિયા કલાકોની ધીરજ માંગી લે છે. કારણ કે આમાં 5 લિટર દૂધને લાકડાની ભઠ્ઠીમાં ધીમા તાપે કલાકો સુધી ઉકાળવું પડે છે. બાદમાં તેમાં અડધો કિલો જેટલી ખાંડ નાખીને ધીમા તાપે દૂધને સતત હલાવવું પડે છે. જ્યારે આ મિશ્રણ ઘટ્ટ થાય, ત્યારે તેને ચોકામાં પાથરીને ગરમા ગરમ મીઠો માવો તૈયાર થાય છે.’
 
કેમ ખાસ છે ભીરંડયારાનો મીઠો માવો?
એવી માન્યતા છે કે જ્યાંનું જેવું પાણી, ત્યાંના લોકોનો તેવો સ્વભાવ. કંઈક અંશે ભીરંડયારાના માવાનું પણ આ જ રહસ્ય છે. જો કે અહીં કમાલ તો દૂધનો છે. સુમારભાઈના કહેવા પ્રમાણે આ મીઠો માવો ભેંસનાં દૂધમાંથી બને છે. ગાયનું દૂધ દાણી વગરનું હોય છે, જ્યારે ભેંસનું દૂધ જાડું અને દાણીવાળું હોય છે. દાણીવાળા દૂધમાંથી મીઠો માવો તૈયાર થાય છે. વધુમાં કચ્છની આબોહવા અને માટીનાં લીધે બન્નીમાં તમામ પ્રકારના ઘાસ તૈયાર થાય છે. બન્નીના ઘાસ વિશે તમે પર્યાવરણમાં ભણ્યાં જ હશો. આ ઘાસને કારણે ભેંસના દૂધની ક્વોલિટી અને તેનો સ્વાદ પણ વિશિષ્ટ હોય છે.   

વાંચવા જેવું:સફેદ રણ સિવાય પણ કચ્છનાં આ સ્થળ છે શાનદાર, સોશિયલ મીડિયા પર થયા છે વાયરલ

જાણો ફેમસ મીઠા માવાની કિંમત
કચ્છનો લોકપ્રખ્યાત મીઠો માવો પ્રવાસીઓ અચૂક ચાખતા જાય છે. અહીં દરેક દુકાનમાં રોજનો સરેરાશ 5- 10 કિલો જેટલો મીઠો માવો વેચાય છે. જ્યારે શનિ-રવિ હોય કે તહેવારની રજા હોય ત્યારે વધુ ટુરિસ્ટ આવે ત્યારે ક્યારેક 20 કિલો માવો પણ વેચાઈ જાય છે.  સામાન્ય રીતે 1 કિલો મીઠા માવાની કિંમત 400 રૂપિયા હોય છે, જ્યારે ડ્રાયફુટ -ગુલાબવાળા મીઠા માવાનો ભાવ આશરે 460 રૂપિયા/કિલો રહે છે.