- ભારતમાં 15 ટકા લોકોને વંધ્યત્વની સમસ્યા.
- ગર્ભધારણ ના કરી શકે તો તેને વંધ્યત્વ કહેવામાં આવે છે.
- જાણો વંધ્યત્વથી બચવા શું કરી શકાય.
ભારતમાં વંધ્યત્વ (infertility)ના કેસમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. જ્યારે કોઈ મહિલા પોતાની અથવા પોતાના સાથીની પ્રજનન સમસ્યાને કારણે ગર્ભધારણ ના કરી શકે તો તેને વંધ્યત્વ કહેવામાં આવે છે. મહિલાઓ અને પુરુષ બંને આ સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે. ભારતમાં 15 ટકા લોકો આ સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યો છે. આ એક ગંભીર સમસ્યા હોવા છતાં કપલ આ બાબતે ચર્ચા કરવામાં ડરી રહ્યા છે અથવા શરમાઈ રહ્યા છે. આજે 7 એપ્રિલના રોજ વિશ્વ આરોગ્ય દિવસ મનાવવામાં આવી રહ્યો છે. વધતી જતી આરોગ્ય સમસ્યાઓ વિશે જાગૃતતા લાવવા માટે આ દિવસની ઊજવણી કરવામાં આવી રહી છે. નર્ચર ક્લિનિકમાં ગાયનોકોલિજ્સ્ટ, ફર્ટિલિટી એન્ડ IVF નિષ્ણાંત ડૉ. અર્ચના ધવન બજાજ અને સી. કે. બિરલા હોસ્પિટલમાં ઓબ્સ્ટટ્રિશન ગાયનેકોલોજિસ્ટ અને લેપ્રોસ્કોપિક સર્જન ડૉ. અંજલી કુમારે આ અંગે વિગતવાર જાણકારી આપી છે.
વંધ્યત્વ શું છે?
ડૉ. અંજલી જણાવે છે કે, જો કોઈ કપલ કોઈપણ પ્રકારની સુરક્ષા વગર સતત એક વર્ષ સુધી શારીરિક સંબંધ બાંધી રહ્યા હોય તેમ છતાં, ગર્ભધારણ ના કરી શકે તો તેને વંધ્યત્વ કહેવામાં આવે છે.
મહિલાઓમાં વંધ્યત્વના કારણ
- અંડાશય યોગ્ય રીતે કામ ના કરે.
- ફેલોપિયન ટ્યૂબ યોગ્ય રીતે કામ ના કરે.
- ગર્ભાશય યોગ્ય ના હોય.
- શરીરના હૉર્મોન્સ સંતુલિત ના હોય.
- ફેલોપિયન ટ્યૂબમાં ટીબી હોય.
પુરુષોમાં વંધ્યત્વના કારણ
- સ્પર્મની ક્વોલિટી ખરાબ હોવી
- સ્પર્મ કાઉન્ટ ઓછા હોવા
- સ્પર્મની મોટિલિટી ઓછી હોય.
- શરીરના હૉર્મોન્સ સંતુલિત ના હોય.
- ઈરેક્શનમાં ઊણપ
- યોગ્ય સમયે પરફોર્મ ના કરવું
- તણાવ
- એવી કોઈ બિમારી જેના કારણે સ્પર્મ કાઉન્ટ ઓછા થઈ ગયા હોય.
વંધ્યત્વના જોખમી પરિબળો
- કપલના કામનો સમય અલગ અલગ હોવાને કારણે એકસાથે ના રહેવું
- ધૂમ્રપાન, દારૂ અને તમાકુનું સેવન
- કોરોના વાયરસ
- યોગ્ય સમયે લગ્ન ના કરવા અને બાળકના પ્લાનિંગમાં મોડું કરવું
શું મહિલાઓમાં પુરુષોની સરખામણીએ વંધ્યત્વની વધુ સમસ્યા છે?
ડૉ. અંજલી જણાવે છે કે, 40 ટકા મહિલાઓ, 40 ટકા પુરુષોમાં આ સમસ્યા જોવા મળી રહી છે. 10 ટકા એવા કેસ સામે આવ્યા છે, જેમાં મહિલાઓ અને પુરુષ બંનેમાં આ સમસ્યા જોવા મળી રહી છે. 10 ટકા એવા કેસ છે જેમાં વંધ્યત્વનું કારણ જાણી શકાયું નથી.
વંધ્યત્વના લક્ષણો
- લગ્નના એક વર્ષ પછી પણ ગર્ભધારણ ના કરવો.
- 35 વર્ષથી વધુ ઉંમર ધરાવતી મહિલાઓએ ગર્ભ ધારણ કરવામાં એક વર્ષ સુધી રાહ ના જોવી જોઈએ.
- એંડોમેટ્રિયોસિસના લક્ષણો જેમ કે, પેઈનફુલ પીરિયડ, હેવી પીરિયડ, તાવ, પીઠના નીચેના ભાગમાં દુખાવો થવો, વજાઈનલ ડિસ્ચાર્જ.
વંધ્યત્વનો ઈલાજ
આ બાબતે ડૉકટરે જાણકારી આપી છે કે, પરિવાર અને તમારા સાથીનો સપોર્ટ હોવો જરૂરી છે. અલગ અલગ પરિસ્થિતિના આધાર પર તે માટેનો ઈલાજ સસ્તો અથવા મોંઘો હોઈ શકે છે, પરંતુ તેનો ઈલાજ શક્ય છે. કેટલાક કેસમાં IVFની જરૂર ઊભી થઈ શકે છે. જો તમે હેલ્ધી ડાયટ લઈ રહ્યા છો, એકદમ ફિટ એન્ડ ફાઈન છો તો તમને આ સમસ્યા નથી તેવું માની ના લેવું જોઈએ. જો તમને એવું લાગી રહ્યું છે કે, તમને પણ આ સમસ્યા છે, તો તાત્કાલિક ડૉકટરની સલાહ લેવી જોઈએ. મહિલા અને પુરુષ બંનેમાં આ સમસ્યા હોઈ શકે છે, જેથી બંનેએ તપાસ અને ઈલાજ કરાવવો જરૂરી છે.
વંધ્યત્વથી બચવાના ઉપાય
- જો લગ્ન પહેલા માસિકચક્રની સમસ્યા હોય તો તેની તપાસ કરાવી લેવી.
- PCOS અથવા એગ ઓછા હોવાની સમસ્યાને કારણે વંધ્યત્વની સમસ્યા થઈ શકે છે, જેથી તેની તપાસ કરાવવી જોઈએ.
- યુવાવસ્થાથી ડાઈટનું ખાસ ધ્યાન રાખો.
- વજન નિયંત્રિત રાખો.
- કસરત કરતા રહો.
Disclaimer: અહીં આપેલી માહિતી માત્ર અનુમાન અને માહિતી પર આધારિત છે. આથી અત્રે અહીં ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે VTV ગુજરાતી આવી કોઈ પણ પ્રકારની માહિતીની પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા તેના વિશે વધુમાં માહિતી મેળવવી તેમજ સંબંધિત નિષ્ણાંતની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
