ન્યાયિક / પુખ્ત વયના પરણેલા વચ્ચેનો લિવ ઈન રિલેશનશીપ ગુનો નથી ગણાતો- હાઈકોર્ટનો મોટો ચુકાદો

• લિવ ઈન રિલેશનશીપને લઈને દિલ્હી હાઈકોર્ટનો ચુકાદો
• લિવ ઈન કાનૂની રીતે માન્ય નથી તેમ ગુનો પણ નથી
• કોઈની પર નૈતિકતા ન થોપી શકાય 

દિલ્હી હાઈકોર્ટે લિવ ઈન રિલેશનશીપને લઈને એક મહત્વનો ફેંસલો સંભળાવ્યો છે. એક કેસની સુનાવણી કરતાં હાઈકોર્ટે કહ્યું કે લિવ-ઈન-રિલેશનશિપને કાયદેસર રીતે માન્યતા આપવામાં આવી નથી, તેમ છતાં તે ગુનો ગણાતો નથી અને તેથી અદાલતો આવા સંબંધોમાં પુખ્ત વયના લોકોની સંમતિ પર તેમના નૈતિક ચુકાદાઓ ન થોપી શકે. જસ્ટિસ સ્વરાના કાંતા શર્માની સિંગલ-જજની બેંચે કહ્યું કે પુખ્ત વયના લોકોને આ પ્રકારની પસંદગી કરવાની સ્વતંત્રતા છે સિવાય કે તેઓ કોઈ પણ હાલના કાયદાઓનું ઉલ્લંઘન ન કરે.

શું કહ્યું જસ્ટિસે 
જસ્ટિસ સ્વરાના કાંતાએ કહ્યું કે  બે સંમતિથી પરિણીત પુખ્ત વયના લોકો, જેમણે અલગ અલગ પાર્ટનર સાથે લગ્ન કર્યાં હોય તેમની વચ્ચેનો લિવ ઈન રિલેશન ગુનો ગણાતો નથી અને આ માટે કોઈ કાયદો નથી. તેથી કોર્ટનું માનવું એવું છે કે કપલનો તેમની પસંદગીનું જીવન જીવવાનો અધિકાર છે. પરંતુ તે જ સમયે, તે તેમના ભાગીદારો તરફથી આમંત્રિત કરેલા પ્રત્યાઘાત અને તેમના લગ્ન પરની તેની અસર વિશે સભાન રહેવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે કાયદાની અદાલતો પુખ્ત વયની વ્યક્તિઓ પર નૈતિકતાની તેમની પોતાની સમજ લાદી શકે નહીં અને જો આવી પસંદગીઓ ગેરકાયદેસર ન હોય અથવા કાયદાના વર્તમાન માળખા હેઠળ ગુનો ન હોય તો પુખ્ત વયની પસંદગીઓ મુક્ત કરી શકે છે.

કોર્ટે શું તારણ કાઢ્યું 
અદાલતે કહ્યું હતું કે જ્યારે કથિત નૈતિકતાના આધારે તેમની સામે કાયદો ઘડવામાં આવ્યો ન હોય ત્યારે કૃત્યોને ગુનાહિત તરીકે લેબલ કરવું જોખમી રહેશે.
લિવ-ઈન-રિલેશનશિપમાં સામાન્ય રીતે ઔપચારિક લગ્ન વિના ઘરેલુ વ્યવસ્થામાં સાથે રહેતી બે વ્યક્તિઓનો સમાવેશ થાય છે, અને ભારતીય કાયદા હેઠળ, તેને ચોક્કસ કાનૂની માન્યતાનો અભાવ છે કારણ કે તે અવ્યાખ્યાયિત રહે છે. કોર્ટે તારણ કાઢયું હતું કે, મહિલાએ તેમના કરાર મુજબ શરૂઆતમાં તેને અપરિણીત માનીને તે પુરુષ સાથે સ્વેચ્છાએ લિવ-ઇન-રિલેશનશિપમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. બંને પક્ષોના વૈવાહિક દરજ્જાથી વાકેફ હોવા છતાં, તેમણે આ સંબંધ ચાલુ રાખવાનું પસંદ કર્યું, જે છૂટાછેડા વિના લગ્નમાં કાનૂની અવરોધો હોવા છતાં સંબંધ જાળવવાની તેમની સંમતિનો સંકેત આપે છે.

શું હતો કેસ 
એક શખ્સે તેની સામે બળાત્કાર, ગુનાહિત ધાકધમકી અને એક મહિલાનો લજ્જાભંગ કરવા સહિતની વિવિધ કલમો હેઠળ નોંધાયેલી એફઆઈઆરને રદ કરવાની માંગ કરી હતી. ફરિયાદીએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે, આ વ્યક્તિએ લગ્નના ખોટા બહાના હેઠળ તેની સાથે શારીરિક સંબંધો બાંધ્યા હતા, શરૂઆતમાં તેણે પોતાની જાતને અપરિણીત ગણાવી હતી પાછળથી, જ્યારે તેણીને ખબર પડી કે તે પહેલેથી જ પરિણીત છે, ત્યારે તેણે તેણીને ખાતરી આપી કે તે છૂટાછેડા લેશે અને તેની સાથે લગ્ન કરશે. પુરુષે દાવો કર્યો હતો કે મહિલાએ "લિવ-ઇન-રિલેશનશિપ એગ્રીમેન્ટ" બનાવ્યો હતો અને તેના પર તેની બનાવટી સહી કરી હતી.

છૂટાછેડા વગર મહિલા રહેવા લાગી લિવ ઈન રિલેશનમાં 
આ કેસનું એક નિર્ણાયક પાસું ફરિયાદીની વૈવાહિક સ્થિતિ છે; તેણીએ તેના અગાઉના જીવનસાથીથી કાયદેસર છૂટાછેડા લીધા ન હતા. આ જોતાં, તે સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે અરજદાર તેની સાથે કાનૂની લગ્ન કરી શક્યો ન હોત. પરિણામે, અરજદાર પાસેથી લગ્નના વચનની કલ્પનાને સ્વીકારવા માટે ફરિયાદી માટે કોઈ માન્ય આધાર નથી, કારણ કે તેણી, તેના હાલના લગ્નના આધારે, હાલના અરજદાર સાથે લગ્ન કરવા માટે અયોગ્ય છે.