સુરક્ષા કવચ / વિશ્વની પ્રથમ નેઝલ કોવિડ વેક્સિન લોન્ચ: જાણો કિંમતથી લઇને રજિસ્ટ્રેશન-આયુ મર્યાદા સાથેની તમામ વિગત, એક જ ક્લિકમાં

• વિશ્વની પ્રથમ નેઝલ કોવિડ વેક્સિન લોન્ચ
• કોરોના સામે ટક્કર ઝીલવા ભારતને મળ્યું વધુ એક હથિયાર
• કિંમતથી લઇને રજિસ્ટ્રેશન-આયુ મર્યાદા સાથેની તમામ વિગત

ભારતમાં વિશ્વની પ્રથમ નાકની રસી  લોન્ચ કરવામાં આવી છે. આ રસીનું નામ iNCOVACC છે, જે ભારત બાયોટેક દ્વારા બનાવવામાં આવી છે.  કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રી મનસુખ માંડવિયાએ આ રસી લોન્ચ કરી હતી. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર  iNCOVACC પહેલા ખાનગી હોસ્પિટલોમાં લગાવવામાં આવશે. ભારત બાયોટેકની નાકની રસીને સરકારે ગયા વર્ષે 6 સપ્ટેમ્બરે ઈમરજન્સી ઉપયોગ માટે મંજૂરી આપી હતી. 

આપણાં દેશમાં અત્યાર સુધી ભારત બાયોટેકની નાકની રસીનો ઉપયોગ થતો ન હતો. iNCOVACCના રોલઆઉટ પછી હવે બીજી રસી ઉમેરવામાં આવી છે. તે કોવિન પોર્ટલ પર પણ સૂચિબદ્ધ છે. આ પછી ભારત બાયોટેકના કોવેક્સિન, સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના કોવિશિલ્ડ અને કોવાવેક્સ, રશિયાના સ્પુટનિક વી અને બાયોલોજિકલ ઇ લિમિટેડના કોર્બેવેક્સ સિવાય, iNCOVACC પણ કોવિન પોર્ટલ પર આવી છે . 

Delhi | Union Health Minister Dr Mansukh Mandaviya and Science and Technology Minister Jitendra Singh launch Bharat Biotech’s nasal #COVID19 Made-in-India vaccine iNCOVACC. pic.twitter.com/cSpMIUTXsL

— ANI (@ANI) January 26, 2023

શું છે આ રસી ?
આ વિશ્વની પ્રથમ નાકની રસી છે. આ રસી ભારત બાયોટેક અને અમેરિકાની વોશિંગ્ટન યુનિવર્સિટી દ્વારા સંયુક્ત રીતે બનાવવામાં આવી છે. અગાઉ તેનું નામ BBV154 હતું. હવે તેને iNCOVACC નામ આપવામાં આવ્યું છે.

It's easy to deliver & doesn't need any syringe or needle and most important it produces three immune responses, IgG, IgA, & T cell response. No other vaccine in the world can produce three responses: Dr Krishna Ella, Chairman & MD, Bharat Biotech on launch of 'iNCOVACC' vaccine https://t.co/N3Hv0jlPD5 pic.twitter.com/ytP1E7wJVo

— ANI (@ANI) January 26, 2023

આ રસી કેવી રીતે કામ કરે છે?
કોરોના સહિતના મોટાભાગના વાઈરસ મ્યુકોસા દ્વારા શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. મ્યુકોસા એ નાક, ફેફસાં, પાચનતંત્રમાં જોવા મળતો ચીકણો પદાર્થ છે. અનુનાસિક રસી શ્વૈષ્મકળામાં સીધો રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવ ઉત્પન્ન કરે છે, જ્યારે સ્નાયુબદ્ધ રસી આમ કરવામાં અસમર્થ હોય છે. એક ઈન્ટરવ્યુમાં એઈમ્સના ભૂતપૂર્વ ડાયરેક્ટર ડૉ. રણદીપ ગુલેરિયાએ પણ કહ્યું હતું કે, નાકની રસી વધુ સારી છે કારણ કે તે લાગુ કરવી સરળ છે અને તે શ્વૈષ્મકળામાં જ રોગપ્રતિકારક શક્તિ બનાવે છે, જે શરૂઆતમાં ચેપને અટકાવી શકે છે.

બાકીની રસીથી કેટલી અલગ ?
ભારતમાં અત્યાર સુધી આપવામાં આવતી તમામ રસીઓ ઇન્ટ્રામસ્ક્યુલર રસીઓ છે. આ હાથ માં ઇન્જેક્શન દ્વારા સંચાલિત થાય છે. પરંતુ આ ભારત બાયોટેકની નાકની રસી છે. તે નાક દ્વારા આપવામાં આવશે. આનો અર્થ એ નથી કે ઇન્જેક્શન નાકમાં આપવામાં આવશે. તેના બદલે તે ટીપાની જેમ નાકમાં નાખવામાં આવશે. બલ્કે ટીપાની જેમ નાકમાં નાખવામાં આવશે.

નાકની રસી સ્નાયુબદ્ધ રસી કરતાં વધુ અસરકારક માનવામાં આવે છે. આનું કારણ એ છે કે જ્યારે વેક્સિનને હાથમાં ઇન્જેક્ટ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે ફેફસાંને ચેપથી બચાવે છે. પરંતુ નાકની રસી નાકમાં આપવામાં આવે છે અને તે નાકમાં જ વાયરસ સામે રોગપ્રતિકારક શક્તિ બનાવે છે, જેથી વાયરસ શરીરમાં પ્રવેશી શકતો નથી. આ રસી ડ્રોપ દ્વારા નાકમાં નાખવામાં આવશે. એક માત્રામાં ચાર ટીપાં ઉમેરવામાં આવે છે. જો બે ડોઝ લેવાના હોય, તો ચાર અઠવાડિયા પછી, બીજા ડોઝમાં ફરીથી ચાર ટીપાં ઉમેરવામાં આવશે.

આ રસી કેટલી સલામત ?
iNCOVACC ત્રણ તબક્કાના ટ્રાયલ્સમાં અસરકારક સાબિત થઈ છે. કંપનીએ ફેઝ-1 ટ્રાયલમાં 175 લોકો અને ફેઝ-2 ટ્રાયલમાં 200 લોકોને સામેલ કર્યા હતા. ત્રીજા તબક્કાની ટ્રાયલ બે રીતે કરવામાં આવી હતી. પ્રથમ ટ્રાયલ 3,100 લોકો પર કરવામાં આવી હતી, જેમને રસીના બે ડોઝ આપવામાં આવ્યા હતા. બીજી ટ્રાયલ 875 લોકો પર કરવામાં આવી હતી અને તેમને આ રસી બૂસ્ટર ડોઝ તરીકે આપવામાં આવી હતી. કંપનીનો દાવો છે કે, આ રસી ટ્રાયલમાં કોરોના સામે અસરકારક સાબિત થઈ છે. કંપનીના જણાવ્યા અનુસાર, આ રસીએ લોકોના ઉપલા શ્વસન તંત્રમાં કોરોના સામે જબરદસ્ત રોગપ્રતિકારક શક્તિ બનાવી છે, જેના કારણે ચેપ અને ફેલાવાનું જોખમ ઘણું ઓછું છે.

આ રસી કોણ મેળવી શકે ?
આ રસી માત્ર 18 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના લોકોને જ આપવામાં આવશે. 12 થી 17 વર્ષના બાળકો માટે પણ રસીકરણ ચાલુ છે, પરંતુ તેઓ તે કરાવી શકતા નથી. બીજી વાત એ છે કે તેને બૂસ્ટર ડોઝ તરીકે લાગુ કરવામાં આવશે. એટલે કે, જેમણે બે ડોઝ લીધા છે તેઓ જ આ રસી લઈ શકે છે. જોકે તેને પ્રાથમિક રસીની મંજૂરી પણ મળી ગઈ છે. એટલે કે જો તમે કોઈ રસી લીધી નથી તો પણ તમે આ રસી લઈ શકો છો. જોકે ભારતમાં લગભગ સમગ્ર વસ્તીનું રસીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ હજુ પણ મોટી વસ્તીએ બૂસ્ટર ડોઝ લીધો નથી. કોવિન પોર્ટલ અનુસાર, દેશમાં 95.15 કરોડથી વધુ લોકોએ બે ડોઝ લીધા છે. પરંતુ માત્ર 22.47 કરોડ લોકોને જ બૂસ્ટર ડોઝ મળ્યો છે.

જો તમે કોવિશિલ્ડ લીધી હોય તો આ રસી લઈ શકો  ? 
ભારત બાયોટેકની iNCOVACC રસીનો ઉપયોગ હેટરોલોગસ બૂસ્ટર તરીકે કરવામાં આવશે. એટલે કે જો તમે કોઈ અન્ય રસીના પ્રથમ બે ડોઝ લીધા હોય તો પણ તમે તેને બૂસ્ટર તરીકે લઈ શકો છો. આનો અર્થ એ છે કે, જો કોવિશિલ્ડ અથવા અન્ય કોઈપણ રસીના પ્રથમ બે ડોઝ લેવામાં આવ્યા હોય, તો પણ તમે iNCOVACC નો બૂસ્ટર ડોઝ મેળવી શકો છો.

તમે રસી કેવી રીતે મેળવી શકશો?
જો તમે અત્યાર સુધી બૂસ્ટર ડોઝ નથી લીધો, તો તમે આ રસી મેળવી શકો છો. આ માટે તમારે રજીસ્ટ્રેશન કરાવવું પડશે. બૂસ્ટર ડોઝ માટે નોંધણી CoWin પોર્ટલ પર કરવામાં આવશે. આ માટે cowin.gov.in પર રજીસ્ટ્રેશન કરાવવું પડશે. અહીં જઈને તમે iNCOVACC પસંદ કરી શકો છો.

તમે આ રસી ક્યાંથી મેળવી શકશો?
હાલમાં આ રસી ફક્ત ખાનગી હોસ્પિટલોમાં જ આપવામાં આવશે. સરકારી દવાખાના કે સરકારી કેન્દ્રોમાં લગાવવામાં આવશે નહીં.

આ રસી માટે કેટલા પૈસા ચૂકવવા પડશે ?  
દેશમાં 18 થી 59 વર્ષના લોકોએ માત્ર બૂસ્ટર ડોઝ માટે પૈસા ચૂકવવા પડે છે. ભારત બાયોટેકે તેની કિંમત જાહેર કરી છે. કંપનીના જણાવ્યા અનુસાર કેન્દ્ર અથવા રાજ્ય સરકારો આ રસી રૂ.325માં મેળવશે. જ્યારે ખાનગી હોસ્પિટલોને તે રૂ.800માં મળશે. આ સિવાય આના પર GST પણ લાગુ થશે.

આ રસી ક્યારે શરૂ થશે?
તેની તારીખ હજુ આવી નથી. કંપનીનું કહેવું છે કે, ટૂંક સમયમાં તે માર્કેટમાં આવશે. હાલમાં આ રસી કોવિન પોર્ટલ પર સૂચિબદ્ધ છે.