પોલિટિક્સ / કોને પ્રમોશન અને કોને ડિમોશન? શું કેબિનેટમાં થશે મોટો ફેરબદલ? ખુદ PM મોદીએ તૈયાર કર્યું મંત્રીઓનું રિપોર્ટકાર્ડ!

• મોદી સરકારના બીજા કાર્યકાળના અંતિમ કેબિનેટ ફેરબદલ
• નવા મંત્રીઓની એન્ટ્રી અને કેટલાકને ડિસ્ચાર્જ કરવામાં આવશે
• તમામ મંત્રીઓ તેમના કામનો રેકોર્ડ સુધારવામાં વ્યસ્ત થયા

છેલ્લા ઘણા મહિનાઓથી મોદી સરકારના બીજા કાર્યકાળના અંતિમ કેબિનેટ ફેરબદલની રાહ જોવામાં આવી રહી છે, પરંતુ દરેક વખતે તે એક યા બીજા કારણોસર સ્થગિત થઈ રહી છે. હવે રાજનૈતિક ગલિયારામાં ફરી ચર્ચાએ જોર પકડ્યું છે કે મલમાસ સમાપ્ત થયા બાદ કેબિનેટમાં મોટો ફેરબદલ થઈ શકે છે. માનવામાં આવે છે કે આમાં ઘણા નવા મંત્રીઓની એન્ટ્રી થશે અને કેટલાકને ડિસ્ચાર્જ પણ કરવામાં આવી શકે છે. કેટલાકનું પ્રમોશન અને કેટલાકનું ડિમોશન પણ શક્ય છે. એવું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મંત્રીઓના રિપોર્ટ કાર્ડ પણ તૈયાર કર્યા છે, જે ફેરબદલ માટે મુખ્ય આધાર બનશે. જ્યારથી આ ચર્ચા શરૂ થઈ છે ત્યારથી તમામ મંત્રીઓ તેમના કામનો રેકોર્ડ સુધારવામાં વ્યસ્ત છે જેથી તેમની ખુરશી છેલ્લી ઘડી સુધી જળવાઈ રહે. ગુજરાત અને હિમાચલ પ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામોની અસર પણ આ વિગતમાં જોઈ શકાય છે. આગામી વર્ષના અંતમાં મધ્યપ્રદેશમાં પણ યોજાનાર છે. રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢ વિધાનસભા ચૂંટણીની અસર પણ આ વિગતમાં જોઈ શકાય છે. આ સિવાય પીએમ મોદી બિહાર-ઉત્તર પ્રદેશમાંથી તેમની ટીમમાં નવા ચહેરાઓ પણ શોધી શકે છે, જેમનું સમર્થન તેમને 2024ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં મળશે.

દરેકની સંમતિની રાહ જોવી
સંસદના શિયાળુ સત્રમાં આ વખતે રાજકીય ગરમાવો અનુભવાયો નથી. અત્યાર સુધી ન તો શાસક પક્ષ તરફથી આટલો મોટો એજન્ડા આવ્યો છે, જેને પરિપૂર્ણ કરવા માટે તે છાવણીમાં કોઈ વધારાનો ઉત્સાહ જોવા મળે કે ન તો સત્તાધારી પક્ષને પડકારવા એવો કોઈ મજબૂત એજન્ડા વિપક્ષ તરફથી સામે આવ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં થોડા દિવસો પહેલા જ સત્ર સમાપ્ત કરવાની વાત થઈ હતી. શેડ્યૂલ મુજબ સત્ર 29 ડિસેમ્બર સુધી ચાલવાનું છે. પરંતુ ગયા અઠવાડિયે, બંને પક્ષોના કેટલાક સભ્યોએ નાતાલના વિરામ સાથે સત્ર સમાપ્ત કરવાની માંગ કરી હતી. મોટાભાગના સાંસદો આ માંગ સાથે હતા. પરંતુ શાસક પક્ષના વરિષ્ઠ સભ્યએ કહ્યું કે વિપક્ષે રેકોર્ડ પર કહેવું પડશે કે તે નિર્ધારિત સમય પહેલા સત્ર સમાપ્ત કરવાની માંગ સાથે છે. ત્યાર બાદ જ આ અંગે કોઈ વિચાર આવશે. ખરેખર તેની પાછળ છેલ્લી સિઝનનો અનુભવ છે. ત્યારે પણ મોટા ભાગના વિપક્ષી સભ્યોને વિશ્વાસમાં રાખીને સત્ર નિર્ધારિત સમય પહેલા જ સમાપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ સમાપ્તિનો નિર્ણય આવતાની સાથે જ ત્રણ વિપક્ષી દળોએ ટ્વિટ કરીને સરકાર પર સત્રમાંથી ભાગી જવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. આ મામલો શાસક પક્ષની નારાજગી તરફ ગયો. એ જ બાબતમાંથી બોધપાઠ લઈને આ વખતે સરકાર નક્કી કરી રહી છે કે જે પણ નિર્ણય લેવામાં આવશે તે સર્વસંમતિથી થશે અને બાદમાં વિપક્ષ તેના પર કોઈ પ્રશ્ન ઉઠાવશે નહીં.

શું કરવું, શું ન કરવું, મુંજવણમાં
આ વખતે તમામની નજર સંસદની અંદર આમ આદમી પાર્ટી દ્વારા લેવામાં આવેલા સ્ટેન્ડ પર હતી. સૌથી વધુ ઉત્સુકતા એ હતી કે શું આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદો વિરોધ પક્ષો સાથે બેસશે? જ્યારે કોંગ્રેસે સત્ર દરમિયાન વિપક્ષની વ્યૂહરચના ઘડવા માટે એક બેઠક બોલાવી હતી, ત્યારે આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદો પણ બંને પ્રસંગોએ આવ્યા હતા. પરંતુ રાજ્યસભાની અંદર કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળના વિપક્ષ સાથે જવું કે નહીં તે અંગે આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદોની મૂંઝવણ આ દિવસોમાં સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે. સત્ર દરમિયાન એક દિવસ જ્યારે કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળ વિપક્ષે ચીનના મુદ્દે ગૃહમાંથી વોકઆઉટ કર્યું ત્યારે આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદો એક મિનિટ માટે અલગથી ઉભા રહ્યા હતા. જ્યારે વિપક્ષના સભ્યો ગૃહની બહાર નીકળી ગયા હતા, તેના પછી તરત જ આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદો પણ પાછળથી નીકળી ગયા હતા. આવું જ દ્રશ્ય અન્ય પ્રસંગોએ પણ જોવા મળ્યું હતું. વિપક્ષના એક સાંસદે કહ્યું કે આમ આદમી પાર્ટીના સાંસદો વિપક્ષના મુદ્દાઓ સાથે ચોક્કસપણે દેખાઈ રહ્યા છે. પરંતુ તેમની ભીડનો ભાગ પણ બનવા માંગતા નથી. આ મૂંઝવણ ક્યાં સુધી ચાલશે, તેના પર વિપક્ષ નજર રાખી રહ્યું છે.

નીતિશ કુમારની મૂંઝવણ
જ્યારથી નીતીશ કુમારે 2025ની ચૂંટણી માટે તેજસ્વી યાદવને નેતૃત્વ સોંપવાની વાત કરી છે, ત્યારથી જ તેમની પાર્ટી જેડીયુની અંદર ઘણી કાનાફૂસી શરૂ થઈ ગઈ છે. નેતાઓમાં મિશ્ર પ્રતિક્રિયા જોવા મળી રહી છે. દરેક વ્યક્તિ સંમત છે કે નીતિશ કુમારે તેમના અનુગામીની પસંદગી કરવી જોઈએ, પરંતુ તેઓ એવું પણ માને છે કે અનુગામી તેમની જ પાર્ટીમાંથી આવવો જોઈએ. જો કે નીતિશ કુમાર આ વખતે તેમના પગલાને લઈને સંપૂર્ણ રીતે સ્પષ્ટ છે. તેઓ પોતાની પાર્ટીને આરજેડીમાં વિલીન કરવાનું પણ વિચારી રહ્યા હતા. હકીકતમાં, નીતિશ કુમારને આશંકા છે કે જો તેઓ 2024ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં બિહાર છોડીને રાજનીતિ કરવા દિલ્હી આવે છે, તો તેમના પછી રાજ્યમાં એવો કોઈ નેતા નથી કે જે સાર્વત્રિક રીતે પાર્ટીનું નેતૃત્વ કરી શકે.

ચન્ની આખરે દેખાયા
પંજાબની ચૂંટણીમાં જોરદાર હાર બાદ તત્કાલિન મુખ્યમંત્રી ચરણજીત સિંહ ચન્ની ગાયબ હતા. તેના કોઈ સમાચાર ન હતા. અલગ-અલગ અહેવાલોમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે ચૂંટણી પછી તરત જ તેઓ યુએસ જવા રવાના થઈ ગયા હતા. પરંતુ કારણો અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા નહોતી. ત્યારપછી તેમની તબિયત અંગે પણ પૂછપરછ કરવામાં આવી હતી. વાસ્તવમાં ચૂંટણી પહેલા કોંગ્રેસે ચન્નીને માસ્ટર કાર્ડની જેમ રજૂ કર્યા હતા. કોંગ્રેસે પંજાબના પ્રથમ દલિત નેતાને સીએમ બનાવીને ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટીનો મુકાબલો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, જેમાં તે સંપૂર્ણપણે નિષ્ફળ ગઈ હતી. માનવામાં આવી રહ્યું હતું કે આ નિર્ણય પાર્ટીની અંદર પ્રિયંકા ગાંધીનો છે. પરંતુ જે રીતે ચન્ની ચૂંટણી બાદ અચાનક ગાયબ થઈ ગયા અને પાર્ટી તરફથી કંઈ કહેવામાં આવ્યું ન હતું. તેની સાથે સસ્પેન્સ વધી રહ્યું હતું. પરંતુ બે દિવસ પહેલા તે દિલ્હીમાં જોવા મળ્યો હતો. પાર્ટી અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગે ઉપરાંત તેઓ પ્રિયંકા ગાંધીને પણ મળ્યા હતા. હવે સવાલ એ છે કે શું તેઓ ફરીથી સક્રિય થશે અને શું તેમને પંજાબ કોંગ્રેસમાં કોઈ મહત્વની ભૂમિકા આપવામાં આવશે? પાર્ટીની અંદર કોઈ પણ આ અંગે અત્યારે કંઈ કહેવા તૈયાર નથી.