ઘણીવાર જો ખોરાકમાં ફૂગ થઈ જાય તો આખો ખોરાક ફેંકી દેવો પડે છે. પરંતુ એક એવી ફૂગ પણ છે જેને મેળવવા માટે લોકો લાખો ખર્ચવા તૈયાર છે. અમે વાત કરી રહ્યા છીએ યારસા ગુમ્બાની જડીબુટ્ટી વિશે, જે હિમાલયમાં ઉગાડવામાં આવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં તેની એક કિલોની કિંમત 20 લાખ રૂપિયા સુધી છે. તે એટલી કિંમતી છે કે સ્થાનિક લોકો તેને હિમાલયનું સોનું પણ કહે છે. જો કે, ફૂગ પણ હવામાન પરિવર્તનની અસરથી દૂર રહી નથી. લાખો લોકોની આવક પણ જોખમમાં છે. યારસા ગુમ્બા તિબેટીયન ભાષાનો શબ્દ છે. યારસા એટલે ઉનાળુ જંતુ અને ગુમ્બા એટલે ઉનાળુ છોડ. આ ફૂગ કેટરપિલર પર વધે છે, તેથી તેને નાગદમન પણ કહેવામાં આવે છે. આ વનસ્પતિ ઘાસ જેવી લાગે છે. તે ભારત, નેપાળ, ચીન અને ભૂટાનમાં બરફના શિખરોની તળેટીમાં જોવા મળે છે. તેનો ઉપયોગ પુરુષ શક્તિ વધારવા અને અનેક પ્રકારની દવાઓ બનાવવામાં થાય છે.
યારસા ગુમ્બા ફૂગ જંતુઓમાંથી કેવી રીતે બને છે?
યારસા ગુમ્બા ફૂગ ભૂગર્ભમાં રહેતા શલભના લાર્વા પર હુમલો કરે છે. પછી તે ઠંડી સામે લડવા માટે તેના લક્ષ્ય જંતુના શરીરનો ઉપયોગ કરે છે. આવતા વર્ષે તે ઉનાળામાં જડીબુટ્ટી અથવા ઘાસની જેમ ઉભરી આવે છે. આ કારણોસર, યારસા ગુમ્બાને શિયાળાનો કીડો અથવા ઉનાળાનું ઘાસ કહેવામાં આવે છે. અત્યાર સુધીના સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે ફૂગ જંતુઓની લગભગ 57 પ્રજાતિઓ પર હુમલો કરી શકે છે. આ પૈકી ઈયળો પર ઉગતી ફૂગ ફાયદાકારક અને પ્રખ્યાત છે.
કયા રોગોમાં તેનો ઉપયોગ થાય છે?
કેટરપિલર ફૂગ દવાનું કામ કરે છે. તેને દવામાં વપરાતી વિશ્વની સૌથી મોંઘી કુદરતી દવા માનવામાં આવે છે. WWF અને TRAFFIC ના અહેવાલ મુજબ, કેટરપિલર ફૂગ અસ્થમા, કેન્સર અને લીવર, કિડની અને ફેફસાના રોગોને મટાડી શકે છે. તેનો ઉપયોગ ખાસ કરીને પુરુષની નબળાઈને દૂર કરવા માટે પણ થાય છે. આ કારણથી તે 'હિમાલયની વાયગ્રા'ના નામથી પ્રખ્યાત છે. ચીન, અમેરિકા, બ્રિટન, જાપાન, થાઈલેન્ડ અને મલેશિયાના બજારોમાં ફૂગની ઘણી માંગ છે.
વધુ વાંચો : ખેંચ આવવાથી લઇને કેન્સર સુધીની ગંભીર બીમારીઓમાં કારગર છે આ ચમત્કારિક છોડ, ફાયદા ચોંકાવનારા
આબોહવા પરિવર્તનનો ખતરો શા માટે છે?
આબોહવા પરિવર્તનના કારણે યારસા ગુંબા ફૂગના વાવેતર પર પ્રતિકૂળ અસર થઈ છે. કેટરપિલર ફૂગ એ એક પ્રજાતિ છે જે ઊંચી ટેકરીઓ પર ઉગે છે. તેને વધવા માટે ઠંડા વાતાવરણની જરૂર છે. પરંતુ ક્લાઈમેટ ચેન્જના કારણે તાપમાનમાં વધારો થઈ રહ્યો છે, જે પ્રજાતિઓ માટે ખતરો ઉભો કરી રહ્યો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઔષધીય ગુણો માટે પ્રખ્યાત આ જડીબુટ્ટીની માંગમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. વધતી માંગ અને વધતા ભાવને કારણે કેટરપિલર ફૂગનું શોષણ પણ વધી રહ્યું છે. આના ઉપર રોડ અને કોમ્યુનિકેશન ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર જેવા વિકાસના પ્રોજેક્ટોને કારણે તેના રહેઠાણને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. ભારતમાં કેટરપિલર ફૂગની ખેતી પરવાનગી, માર્ગદર્શિકા અને નીતિઓ દ્વારા નિયંત્રિત થાય છે. સિક્કિમ અને ઉત્તરાખંડમાં તેની મોટાપાયે ખેતી થાય છે. વિવિધ રાજ્યોમાં ફૂગના સંરક્ષણ અને ગેરકાયદેસર વેપારને રોકવા માટે જુદી જુદી નીતિઓ છે. ફૂગની ગેરકાયદે ખેતી અથવા વેચાણ એ સજાપાત્ર ગુનો છે.
VTV Gujarati Newsની તમામ અપડેટ સૌથી પહેલા મેળવવા માટે અમારી WhatsApp ચેનલ ફોલો કરો
