OMG / ધીમે ધીમે નાનું થઈ રહ્યું છે માણસનું મગજ, 10 ટકા સંકોચન આવ્યું, કારણ જાણીને ડરી જશો

• ધીમે ધીમે નાનું થઈ રહ્યું છે માણસનું મગજ
• કેલિફોર્નિયા સ્થિત નેચરલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમના વિજ્ઞાનીએ કર્યો અભ્યાસ 
• જેફ મોર્ગન સ્ટીબલે અભ્યાસ કરતાં સામે આવ્યું કારણ 

માનવ મગજ ધીમે ધીમે નાનું થઈ રહ્યું છે. માનવ મગજ સતત સંકોચાઈ રહ્યું અને કદ ઘટી રહ્યું છે તેનું કારણ છે આબોહવા પરિવર્તન. જેમ જેમ જળવાયુ પરિવર્તનનો દર વધશે. માનવ મગજ નાનું થતું જશે. એક નવા અભ્યાસમાં આ ભયાનક હકીકત સામે આવી છે. માનવીઓ પાસે આબોહવા પરિવર્તન અને તેની સાથે માનવ શરીરમાં પરિવર્તનના 50 હજાર વર્ષ જૂના રેકોર્ડ છે. કેલિફોર્નિયા સ્થિત નેચરલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમના વિજ્ઞાની જેફ મોર્ગન સ્ટીબલે અભ્યાસ કર્યો હતો કે, કેવી રીતે માનવી બદલાતી આબોહવાનાં તણાવને સહન કરે છે. તેનું મન તેને કેવી રીતે સંભાળે છે?

કેલિફોર્નિયા સ્થિત નેચરલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમના વિજ્ઞાની જેફ મોર્ગન સ્ટીબલે પોતાના અભ્યાસ પેપરમાં લખ્યું છે કે, અત્યારે સમગ્ર વિશ્વમાં જે રીતે હવામાન બદલાઈ રહ્યું અને તાપમાન વધી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં માનવ મન પર હવામાન પરિવર્તનની અસરોને સમજવી સરળ નથી. પરંતુ તેના કારણે માનવ મન સંકોચાઈ રહ્યું છે અને નાનું થઈ રહ્યું છે. તેની અસર તેના વર્તન પર પણ પડી રહી છે.

અભ્યાસમાં શું સામે આવ્યું ? 
અભ્યાસમાં જેફ મોર્ગને 298 માણસોના મગજના કદનો અભ્યાસ કર્યો. એટલે કે વૃદ્ધ માનવીઓના અશ્મિભૂત મગજ. જે 50 હજાર વર્ષ જૂનાથી લઈને નવા સુધીના છે. અભ્યાસમાં વૈશ્વિક તાપમાન, ભેજ અને વરસાદના ડેટા પર પણ ધ્યાન આપવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ એક આઘાતજનક બીક સામે આવી. જ્યારે પણ વાતાવરણ ગરમ હોય છે ત્યારે મગજનું સરેરાશ કદ ઘટવા લાગે છે. જ્યારે તે શિયાળામાં વિસ્તરે છે. જેફ મોર્ગન કહે છે કે, મારા જૂના અભ્યાસમાં પણ આ વાત સામે આવી હતી. પણ હું તેના મૂળ સુધી જવા માંગતો હતો. માનવીનું મન સમયાંતરે બદલાતું રહે છે. પરંતુ તેનો અભ્યાસ ઘણો ઓછો થયો છે.

જેફ મોર્ગન સ્ટીબલે શું કહ્યું ? 
જેફે કહ્યું કે, છેલ્લા કેટલાક મિલિયન વર્ષોમાં જીવોની ઘણી પ્રજાતિઓના મગજમાં વધારો થયો અને વિકાસ થયો છે. માનવીઓ સાથે ઊલટું થઈ રહ્યું છે. જેફે 50 હજાર વર્ષ જૂની 298 માનવ ખોપરીના 373 માપની તપાસ કરી. આ સાથે જયાંથી ખોપરી મળી છે તે ભૌગોલિક સ્થળના હવામાનની પણ તપાસ કરવામાં આવી હતી. જેથી આબોહવા જાણી શકાય. અવશેષોને તેમની ઉંમર પ્રમાણે વિભાજિત કરવામાં આવ્યા હતા. જેફે અવશેષોને 100 વર્ષ, 5000 વર્ષ, 10 હજાર વર્ષ અને 15 હજાર વર્ષ કે તેથી વધુની શ્રેણીઓમાં વિભાજિત કર્યા છે. જેથી ચાર અલગ-અલગ સમયમાં અલગ-અલગ ઋતુ પ્રમાણે મગજના કદની ગણતરી કરી શકાય. એન્ટાર્કટિકા ડોમ સીમાં આઇસ કોરીંગ માટે યુરોપિયન પ્રોજેક્ટમાંથી લેવામાં આવેલ ડેટા. 

8 લાખ વર્ષ પહેલાના સપાટીના તાપમાનનો રેકોર્ડ રાખે આ પ્રોજેક્ટ  
મહત્વનું છે કે, આ પ્રોજેક્ટ 8 લાખ વર્ષ પહેલાના સપાટીના તાપમાનનો રેકોર્ડ રાખે છે. છેલ્લા 50 હજાર વર્ષ ગ્લેશિયલ મેક્સિમમ હતા. જેના કારણે સરેરાશ તાપમાન ઠંડું રહ્યું છે. પરંતુ આ ફક્ત અંતમાં પ્લેસ્ટોસીન સુધી. આ પછી હોલોસીન એટલે કે આધુનિક માનવીની દુનિયામાં તાપમાન વધવા લાગ્યું પછી તે આજે પણ અટક્યુંનથી. હોલોસીનની શરૂઆતથી એટલે કે લગભગ 12 હજાર વર્ષ પહેલાં માનવ મગજના કદમાં 10.7 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. જેફ કહે છે કે, છેલ્લી ગ્લેશિયલ મહત્તમ 17 હજાર વર્ષ પહેલાં હતી. ત્યારથી સતત તાપમાનમાં ફેરફાર થઈ રહ્યો છે. હવામાન બદલાઈ રહ્યું છે. જેના કારણે મનુષ્યનું મન નાનું થતું જાય છે.

માનવ મગજ વધુ સંકોચાઈ ગયું
માનવ મગજ 5 થી 17 હજાર વર્ષોની વચ્ચે વધુ સંકોચાઈ ગયું છે. તેનું કારણ ગ્લોબલ વોર્મિંગ છે. તેમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. જેની અસર લાંબા ગાળે માનવ મન પર ખરાબ પડશે. કદ નાનું હશે. નાનું મગજ શરીરને અસર કરશે. વર્તન પ્રભાવિત થશે. જોકે કેવો બદલાવ આવશે એ અભ્યાસનો વિષય છે. જેફ કહે છે કે, મારા અભ્યાસમાં એ વાતની પુષ્ટિ થઈ છે કે, તાપમાનમાં વધારો, બદલાતા હવામાન અને વાતાવરણમાં થતા પરિવર્તનને કારણે માનવ મગજ સંકોચાઈ રહ્યું છે. કદ નાનું થઈ રહ્યું છે. ભવિષ્યમાં વધુ ખતરનાક પરિસ્થિતિ સર્જાવા જઈ રહી છે. આ અભ્યાસ બ્રેઈન, બિહેવિયર એન્ડ ઈવોલ્યુશન જર્નલમાં પ્રકાશિત થયો છે.