VTV વિશેષ / અયોધ્યા-કાશી બાદ હવે 1000 વર્ષ જુના આ સ્થળ પર મોટો વિવાદ, ASI સર્વેની તૈયારી, જાણો શું છે

અયોધ્યા, કાશી, મથુરા, લાક્ષાગૃહ વિવાદ બાદ હવે વધુ એક ઐતિહાસિક સ્થળ વિવાદમાં આવ્યું છે. મધ્યપ્રદેશના ધારમાં આવેલી 1000 વર્ષ જુની ભોજશાળા પર હિંદુ અને મુસ્લિમો વચ્ચે વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. એક બાજુ હિંદુઓ ભોજશાળાને સરસ્વતી માતાનું મંદિર ગણાવી રહ્યાં છે તો બીજી તરફ મુસ્લિમો તેને કમલ મોલા મસ્જિદ ગણાવી રહ્યાં છે. 

Indisputable proof that Bhojshala complex with Kamal Maula mosque in Dhar Madhya Pradesh is a Hindu Mandir 1/3 pic.twitter.com/2lsjavOdMh

— Reclaim Temples (@ReclaimTemples) November 26, 2015

ASI સર્વેની માગ
હિંદુ પક્ષ દ્વારા સોમવારે એમપી હાઈકોર્ટમાં ભોજશાળાના એએસઆઈ સર્વેની માગ કરવામાં આવી છે જેને લઈને હાઈકોર્ટે આની પર ચુકાદો અનામત રાખી દીધો છે. ASIએ પણ કોર્ટને કહ્યું છે કે તે ભોજશાળાનો વૈજ્ઞાનિક સર્વે કરવા તૈયાર છે. જોકે મુસ્લિમ પક્ષ દ્વારા સર્વે સામે રીટ પીટિશન દાખલ કરવામાં આવી હતી. 

Dear @ASIGoI, every year, you spend crores of rupees on ‘lighting up’ Mughal tombs in and around Delhi. Do you NOT have even a few thousands to properly protect 1000 year old inscriptions and carvings in #Bhojshala of #Dhar? I was appalled to see cheap glass covering old… pic.twitter.com/JqzAiWvoEQ

— Shefali Vaidya. 🇮🇳 (@ShefVaidya) February 19, 2024

હિંદુઓ અને મુસ્લિમો બન્ને પૂજાની મંજૂરી 
કોર્ટે હિંદુ અને મુસ્લિમ બન્ને પક્ષને ભોજશાળામા પૂજા કરવાની મંજૂરી આપી છે. હિન્દુ સમુદાય મંગળવારે અને બસંત પંચમીની પૂજા કરે છે, જ્યારે મુસ્લિમ સમુદાય શુક્રવારે અહીં નમાઝ અદા કરે છે.

શું છે ભોજશાળા
ઈ.સ. 1000-1055 દરમિયાન, પરમારા વંશના રાજા ભોજે ધારમાં એક મહાવિદ્યાલયની સ્થાપના કરી હતી જેને પાછળથી ભોજશાળા અને સરસ્વતી મંદિર તરીકે માન્યતા મળી. ધાર અને આસપાસના વિસ્તારોમાંથી લોકો અહીં અભ્યાસ માટે આવતા હતા. બાદમાં આ સ્થળને મુસ્લિમ શાસકોએ મસ્જિદમાં ફેરવી દીધું હતું. એવું કહેવામાં આવે છે કે તેના અવશેષો હજી પણ નજીકની કમલ મૌલાના મસ્જિદમાં હાજર છે.

50 ધાર્મિક સ્થળો હિંદુઓના દાવા હેઠળ 
જૂન 2022 માં, તુર્કીની એક આંતરરાષ્ટ્રીય સમાચાર વેબસાઇટ દ્વારા પ્રકાશિત કરેલા લેખમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભારતમાં ઓછામાં ઓછા 50 ધાર્મિક સ્થળો હિંદુના દાવા હેઠળ છે. જેમાં મથુરામાં શાહી મસ્જિદ, ધારમાં ભોજશાળા સંકુલ, દિલ્હીમાં કુતુબ મિનાર, લખનૌમાં તિલી વાલી મસ્જિદ, અજમેરમાં હઝરત ખ્વાજા ગરીબ નવાઝની દરગાહ,મધ્ય પ્રદેશમાં કમાલ-ઉદ્દ-દિન મસ્જિદ સામેલ છે. 

|| Bhojshala temple of Dhar ||

Even a brief glimpse at this “mosque” beside the Chisti Sufi Kamal Al-Din Malawi’s tomb tells us that it was built from parts of destroyed temples, almost a carbon copy in design of the Qutb mosque and Adhai din ka jhopra.

The Bhojshala complex… pic.twitter.com/jILC9gffZk

— Monidipa Bose - Dey (মণিদীপা) (@monidipadey) September 18, 2023

Dhar, also termed Dhaara Nagri in the past, is located near Indore in western part of the state. Raja Bhoj's capital. The city also known for 'Bhojshala complex'.https://t.co/jjZHemCA7F

— Shams Ur Rehman Alavi شمس (@indscribe) February 5, 2022

કયા ધાર્મિક, ઐતિહાસિક સ્થળો વિવાદમાં 
મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાં દ્વારા બનાવવામાં આવેલા વિશ્વ પ્રસિદ્ધ તાજમહેલ પર વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. હિંદુઓ તેને ભગવાન શિવનો મહેલ ગણાવી રહ્યાં છે. જોકે તેનો કોઈ પુરાવા ઉપલબ્ધ નથી. મથુરામાં શાહી ઈદગાહનું નિર્માણ 1670માં ઔરંગઝેબે કરાવ્યું હતું. આ અંગે ઓછામાં ઓછી 12 અરજીઓ સ્થાનિક કોર્ટમાં છે. દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે આ ઈદગાહ કૃષ્ણના જન્મસ્થળ પર બનેલા મંદિરને તોડીને બનાવવામાં આવી હતી.1223 માં મુસ્લિમ સમ્રાટ શમશુદ્દીન ઇલ્તુત્મિશ દ્વારા બનાવવામાં આવેલી બદાયૂ શાહી ઈમામ મસ્જિદનો વિવાદ પણ 800 વર્ષ જુનો છે. અખિલ ભારતીય હિંદુ મહાસભાનું પણ કહેવું છે કે આ મસ્જિદ ગેરકાયદેસર માળખું છે. તે 10મી સદીમાં ભગવાન શિવના મંદિરને તોડીને બનાવવામાં આવ્યું હતું. દિલ્હીના પ્રથમ સુલતાન, કુતુબુદ્દીન એબકે, 1192 માં દિલ્હીના તત્કાલિન હિંદુ શાસકોને હરાવીને આ 240 ફૂટ ઊંચો મિનાર બંધાવ્યો હતો. ઈતિહાસકારોના મતે તેને બનાવવા માટે 27 હિંદુ અને જૈન મંદિરો તોડી પાડવામાં આવ્યા હતા. તેના કાટમાળનો ઉપયોગ અહીં મિનારના નિર્માણમાં કરવામાં આવ્યો હતો.