શ્રાવણ યાત્રા / વર્ષમાં માત્ર અમુક કલાક માટે થાય છે શિવલિંગના દર્શન: બાજુમાં જ નાગલોકનો રહસ્યમયી દ્વાર! પુરાણોમાં પણ છે ઉલ્લેખ

• કાશીનાનું કારકોટક નાગ તીર્થ એક ખૂબ જ પ્રાચીન મંદિર છે 
• આ નાગ કુંડને નાગ લોકનો દરવાજો કહેવાય છે
• શિવલિંગ આખું વર્ષ પાણીમાં ડૂબેલું રહે છે
• મહર્ષિ પતંજલિએ શિવલિંગની સ્થાપના કરી હતી

Karkotak Nageshwar Mahadev Temple: દેશભરમાં એવા ઘણા મંદિરો છે જ્યાં નાગ દેવતાની પૂજા કરવામાં આવે છે, આમાં કરકોટ તીર્થ છે. કારકોટક નાગ તીર્થ એક ખૂબ જ પ્રાચીન મંદિર છે જેમાં ભગવાન શિવની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ શિવ નાગેશ્વર કહેવાય છે, જે નાગનો સ્વામી છે. આ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર 3000 વર્ષ પહેલા કરવામાં આવ્યો હતો, જેના પરથી આપણે અંદાજ લગાવી શકીએ છીએ કે આ મંદિર કેટલું જૂનું હશે.

કારકોટક નાગ તીર્થ 
ભગવાન ભોલેની નગરી બનારસમાં ઘણી રહસ્યમય વસ્તુઓ છે. કહેવાય છે કે તમે આ શહેરને જેટલું જાણવા અને સમજવાની કોશિશ કરશો, એટલી જ રહસ્યમય બાબતો સામે આવશે. કાશીના જેતપુરા વિસ્તારમાં આવો જ એક રહસ્યમય કૂવો (નાગકૂપ) છે. આ કૂવાને કારકોટક નાગ તીર્થ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને કહેવાય છે કે આ નાગ કુંડને નાગ લોકનો દરવાજો છે. કાશી પર આધારિત પુસ્તક કાશી ખંડોક્ત ઉપરાંત તમામ શાસ્ત્રોમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે.

શિવલિંગ આખું વર્ષ પાણીમાં ડૂબેલું રહે છે
આ કૂવાની વાત કરીએ તો આજ સુધી કોઈ તેની ઊંડાઈ જાણી શક્યું નથી. પરંતુ એવું કહેવાય છે કે આ કૂવાની અંદર 7 કૂવા છે, જેના દ્વારા કોઈ સીધો પાતાળ લોક એટલે કે નાગ લોક સુધી જઈ શકે છે. આ કૂવાનો ઈતિહાસ 3000 વર્ષ જૂનો છે અને એવું માનવામાં આવે છે કે આ કૂવાના માત્ર દર્શનથી વ્યક્તિની કુંડળીમાંથી કાલસર્પ દોષ પણ દૂર થાય છે. 3000 વર્ષ જૂના આ કૂવામાં આજે પણ સાપ રહે છે. નાગ કુંડની અંદર એક કૂવો છે, જ્યાં એક પ્રાચીન શિવલિંગ પણ સ્થાપિત છે. આ શિવલિંગ  'નાગેશ'  તરીકે ઓળખાય છે. આ શિવલિંગ આખું વર્ષ પાણીમાં ડૂબેલું રહે છે અને નાગપંચમી પહેલાં કુંડનું પાણી બહાર કાઢીને શિવલિંગને શણગારવામાં આવે છે. જો કે થોડા જ કલાકોમાં તેમ પાછું પાણી ભરાવવા લાગે છે. સાથે  કહેવાય છે કે આજે પણ અહીં સાપનો વાસ છે.

કહેવાય છે કે મહર્ષિ પતંજલિએ શિવલિંગની સ્થાપના કરી હતી
સમગ્ર વિશ્વમાં કાલસર્પ દોષની પૂજા માત્ર ત્રણ જગ્યાએ થાય છે, જેમાંથી આ કુંડ મુખ્ય કુંડ છે. કહેવાય છે કે જેતપુરાનો કુંડ પ્રમુખનાગકુંડ છે. જેનું નિર્માણ મહર્ષિ પતંજલિએ પોતાની તપસ્યાથી કરાવ્યું હતું. માન્યતાઓ અનુસાર, મહર્ષિ પતંજલિએ પણ શિવલિંગની સ્થાપના કરી હતી. એવું કહેવામાં આવે છે કે નાગપંચમી પહેલા કૂવાની સફાઈ કરીને પાણી બહાર કાઢવામાં આવે છે અને પછી વિધિ-વિધાનઅનુસાર શિવલિંગની પૂજા કરવામાં આવે છે.

એવું કહેવાય છે કે મહર્ષિ પતંજલિએ કારકોટક નાગ તીર્થ તરીકે ઓળખાતા આ સ્થાન પર વ્યાકરણચાર્ય પાણિનીના મહાભાષ્યની રચના કરી હતી. આ કૂવો કેટલો ઊંડો છે તે આજ સુધી જાણી શકાયું નથી કારણ કે તેનો સંબંધ પાતાલ લોક સાથે છે.