ગજબ / ના હોય! ચંદ્ર પર તૈયાર થઇ રહ્યું છે પાણી? વૈજ્ઞાનિકોએ કર્યો ખુલાસો, ભારતના ચંદ્રયાન 1 સાથે છે કનેક્શન

• ચંદ્ર પર પાણી હોવાના સંકેત 
• ભારતના પ્રથમ ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન 1ને આપ્યા સંકેત
•  વૈજ્ઞાનિકોએ ખુલાસો કર્યો 

15 વર્ષ પહેલા એટલે કે નવેમ્બર 2008માં લોન્ચ થયેલ ભારતના પ્રથમ ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન 1એ વિજ્ઞાનિકોને ચંદ્ર પર પાણી હોવાના મોટા સંકેત આપ્યા છે. એક રિપોર્ટ પ્રમાણે વિજ્ઞાનિકોએ ચંદ્ર પર સ્થાયી રૂપથી અંધારામાં રહેતા વિસ્તારોમાં અગાઉ શોધેલા બરફ કેવી રીતે આવ્યો તે સમજવા માટે ચંદ્રયાન-1 મિશનના ડેટાનો ઉપયોગ કર્યો છે. નેચર ઈસ્ટ્રોનોમિની જર્નલમાં આવેલા એક સ્ટડીમાં જાણવા મળ્યું છે કે પૃથ્વીગ્રહની પ્લાઝ્મા સીટમાં હાઈ એનર્જી ધરાવતા ઇલેક્ટોન ચંદ્રની ધરતી પર થતા વિનાશમાં યોગદાન કરી શકે છે. તેના કારણે ચંદ્ર પર પાણીના નિર્માણમાં પણ મદદ થાય છે. 

કેવી રીતે થાય છે નિર્માણ

પ્લાઝમા શીટ મેગ્નેટોસફીયરણી અંદર ફસાયેલાં આવેશીત એટલે કે ચાર્જડ કણનો એક વિસ્તાર હોઈ છે. જે પૃથ્વીની ચારે બાજુ અંતરિક્ષનો ભાગ છે. એ તેના ચુંબકીય ક્ષેત્રની તરફ નિયંત્રિત હોઈ છે. મેગ્નોસ્ફેયાર પૃથ્વીને અંતરિક્ષના વાતાવરણ અને સૂર્યમાંથી આવતા રેડીએશનથી બચવાંમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. શૌર્ય હવા આ મેગ્નેટોસફીયારને ધકેલે છે અને નવો આકર આપે છે.

મેગ્નેટોસફીયર પૃથ્વીને અંતરિક્ષના વાતાવરણ અને સૂર્યમાંથી આવતા વિકીરણથી બચવાંમાં એક મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા નિભાવે છે. સૌર હવા આ મેગ્નેટોસફીયરને ધક્કો મારે છે અને તેનો આકર્ષણ બદલી નાંખે છે. જેના લીધે અંધારામાં એક પૂંછડી આકાર બની જાય છે. આવી જ ઘટના ધૂમકેતુ સાથે બને છે.ચંદ્રયાન 1 ના યોગદાનની વાત કરવામાં આવે તો સંશોધકો દ્વારા 2008 અને 2009 ની વચ્ચે ચંદ્રયાન-1 મિશન પર ચંદ્ર પર મિનરોલોજી મેપર દ્વારા એકત્ર કરાયેલ રિમોટ સેન્સિંગ ડેટાની ચકાસણી કરી હતી.જે રિસર્ચમાં પાણીની રચનામાં થતા ફેરફારોને જોતા હતા જે ચંદ્રના મેગ્નેટોટેલમાંથી નીકળે છે. મહત્વની વાત એ છે કે મેગ્નેટોટેલમાં પાણીની રચનાએ ચંદ્ર પાણીના સ્ત્રોતો  છે. જે સીધા હવા અને પ્રોટોન સાથે જોડાયેલ ન હોવાનું અનુમાન લાગી રહ્યું છે.