મહત્વની ટિપ્પણી / 'પત્ની સાથે સંબંધ ન રાખવાને ગણાશે હેરાનગતિ અને છૂટાછેડાનો અધિકાર', ઇલાહાબાદ હાઇકોર્ટનો મહત્વનો ચુકાદો

• પતિ-પત્નીના સંબંધને લઈ ઇલાહાબાદ હાઈકોર્ટની મહત્વની ટિપ્પણી
• પતિ-પત્ની વચ્ચે લાંબા સમય સુધી સંબંધ ન હોય તો તે માનસિક ત્રાસ અને ક્રૂરતા: હાઈકોર્ટ
• ઇલાહાબાદ હાઈકોર્ટે ક્રૂરતાના કૃત્યના આધારે એક યુગલના લગ્નને વિસર્જન કર્યું 

Allahabad High Court : જો પતિ-પત્ની વચ્ચે લાંબા સમય સુધી સંબંધ ન હોય તો તે માનસિક ત્રાસ અને ક્રૂરતા હોઈ શકે છે અને તેના આધારે છૂટાછેડા લઈ શકાય છે. ઇલાહાબાદ હાઈકોર્ટે ગયા અઠવાડિયે ક્રૂરતાના કૃત્યના આધારે એક યુગલના લગ્નને વિસર્જન કર્યું હતું. કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું છે કે યોગ્ય અને પર્યાપ્ત કારણ વગર પતિ કે પત્નીને પોતાના જીવનસાથી સાથે લાંબા સમય સુધી સંબંધ ન રાખવા દેવા એ પોતાનામાં જ માનસિક ક્રૂરતા સમાન છે.

ઇલાહાબાદ હાઈકોર્ટના જસ્ટિસ સુનિત કુમાર અને જસ્ટિસ રાજેન્દ્ર કુમાર-IV ની ડિવિઝન બેન્ચે આ ચુકાદો હિંદુ લગ્ન અધિનિયમ, 1955ની કલમ 13 હેઠળ છૂટાછેડાની અરજી ફગાવી દેવાના ફેમિલી કોર્ટના આદેશને પડકારતી પતિ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજી પર આપ્યો હતો. ફેમિલી કોર્ટ વારાણસીના મુખ્ય ન્યાયાધીશના આદેશને બાજુ પર મૂકીને હાઇકોર્ટે કહ્યું કે, કોઈ સ્વીકાર્ય દૃષ્ટિકોણ ન હોવાથી જેમાં પતિ કે પત્નીને જીવનભર સાથે રહેવાની ફરજ પડી શકે છે. બંને પક્ષોને કાયમ માટે લગ્ન માટે દબાણ કરવાનો પ્રયાસ કોઈ હેતુ પૂરો પાડતો નથી, હકીકતમાં લગ્ન સમાપ્ત થઈ ગયા છે.
 
શું છે સમગ્ર મામલો ? 
એક રિપોર્ટ અનુસાર પીડિતાના પતિએ વારાણસીની ફેમિલી કોર્ટના આદેશ વિરુદ્ધ અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટમાં અરજી કરી હતી. અરજીમાં જણાવાયું હતું કે દંપતી (વાદી-અરજીકર્તા/પતિ અને પ્રતિવાદી-પત્ની)એ મે 1979માં લગ્ન કર્યા હતા. થોડા સમય પછી તેની પત્નીનું વર્તન બદલાઈ ગયું અને તેણે તેની સાથે તેની પત્ની તરીકે રહેવાની ના પાડી. ઘણી સમજાવટ છતાં પત્નીએ પતિ સાથે કોઈ સંબંધ બાંધ્યો ન હતો. અરજદારના જણાવ્યા મુજબ બંને થોડા સમય માટે એક જ છત નીચે રહેતા હતા પરંતુ થોડા સમય પછી પ્રતિવાદી સ્વેચ્છાએ તેના માતાપિતાના ઘરે રહેવા ગઈ અને અલગ રહેવા લાગી. 

અપીલકર્તાએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે તેના લગ્નના છ મહિના પછી જ્યારે તેણે તેની પત્નીને તેની વૈવાહિક ફરજ નિભાવવા અને વૈવાહિક બંધનનું સન્માન કરવા માટે તેના સાસરે પરત આવવા સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે તેણે પાછા આવવાનો ઇનકાર કર્યો. જ્યારે આ કામ ન થયું ત્યારે જુલાઈ 1994 માં પંચાયત બોલાવવામાં આવી અને સમુદાયના રિવાજો મુજબ પંચાયત એવા નિષ્કર્ષ પર આવી કે બંનેના છૂટાછેડા લેવા જોઈએ. આ મુજબ પતિને કાયમી ભરણપોષણ ભથ્થા તરીકે 22,000 રૂપિયા ચૂકવવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. 

આ તરફ પત્નીએ બીજા લગ્ન કર્યા અને જ્યારે પતિએ માનસિક ક્રૂરતા, લાંબા ત્યાગ અને છૂટાછેડાના સમાધાનના આધારે છૂટાછેડાની હુકમની માંગણી કરી ત્યારે તે કોર્ટમાં હાજર  ન થતાં કોર્ટે કેસની પૂર્વ-પક્ષીય સુનાવણી શરૂ કરી. ફેમિલી કોર્ટ સમક્ષ દાખલ કરાયેલા સમગ્ર પુરાવાઓની તપાસ કર્યા પછી વાદી-અરજીકર્તા (પતિ)નો કેસ સાબિત થઈ શક્યો ન હતો અને કેસને ખર્ચ સાથે એક પક્ષે કાઢી નાખવાનો હુકમ કરવામાં આવ્યો હતો. તેનાથી દુઃખી થઈને પતિએ તરત જ હાઈકોર્ટમાં અપીલ કરી હતી.

હાઇકોર્ટે કર્યું અવલોકન 
આ તરફ હાઈકોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે, ફેમિલી કોર્ટે પતિના કેસને ફગાવી દીધો હતો કે તેણે દાખલ કરેલા કાગળો ફોટોકોપી હતા અને તેના દ્વારા કોઈ અસલ કાગળો દાખલ કરવામાં આવ્યા ન હતા. અને દસ્તાવેજોની ફોટોકોપી પુરાવામાં સ્વીકાર્ય નથી. ફેમિલી કોર્ટે પણ અસ્પષ્ટ ચુકાદામાં અવલોકન કર્યું હતું કે પ્રતિવાદી (પત્ની) એ ફરીથી લગ્ન કર્યા છે તે દર્શાવવા માટે ફાઇલમાં કોઈ પુરાવા નથી. જોકે હાઈકોર્ટે શોધી કાઢ્યું કે, પતિ-પત્ની બંને લાંબા સમયથી અલગ રહે છે અને પતિના કહેવા મુજબ પત્ની લગ્નના બંધનને સ્વીકારવા તૈયાર નથી. તે પારિવારિક અને વૈવાહિક જવાબદારીઓ નિભાવવા તૈયાર નથી. હાઈકોર્ટે તેના આધારે તેમના લગ્નને તોડી નાખ્યા હતા.