તાજેતરમાં બહાર પડેલા ડેમોક્રસી ઇન્ડેક્સ ( લોકશાહી ક્રમાંક) માં ભારતે 10 આંકની પીછેહઠ કરીને વિશ્વમાં 51મું સ્થાન મેળવ્યું હતું. નોંધનીય છે કે વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી તરીકે આ આંકડો ચોંકાવનારો અને મનોમંથન માંગી લે તેવો છે.
Share
ભારતનો ક્રમ 165માંથી 45મો
પ્રથમ સ્થાને નોર્વે, છેલ્લા સ્થાને ઉત્તર કોરિયા
કલમ 370, 35 A, CAA, NRC ભારતની અધોગતિ માટે કારણભૂત: સર્વે
આ સર્વેમાં લોકશાહી સામે કેટલું દમન થયું છે અને દેશમાં નાગરિકોના અધિકારોને કેવી રીતે સાચવવામાં આવે છે તે પ્રમાણે તારણ આપવામાં આવ્યા હતા.
ભારતનો સ્કોર 0-10માંથી 7.23માંથી ઘટીને 6.9 ઉપર પહોંચી ગયો હતો. એક જ વર્ષમાં થયેલો આ ઘટાડો ચોંકાવનારો છે કેમ કે છેલ્લે 2006માં ભારતો આટલો ખરાબ સ્કોર હતો. વિશ્વની સરેરાશ પણ 5.48માંથી ઘટીને 5.44 થઇ ગઈ હતી. આ ઘટાડો લેટિન અમેરિકા, સબ સહારા આફ્રિકા, મિડલ ઇસ્ટ, ઉત્તર આફ્રિકામાં થઇ રહેલા લોકશાહીના દમનના કારણે થયો છે. આ સર્વેમાં 165 સ્વતંત્ર ગણરાજ્યો અને બે ટેરેટરીનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.
Source : eiu.com
આ સર્વે ઈકોનોમિસ્ટ ગ્રુપ વડે લેવામાં આવ્યો હતો જે ધ ઈકોનોમિસ્ટ ન્યુઝ પેપર સાથે કામ કરતી કંપની છે.
એશિયા અને ઓસ્ટ્રેલિયા ક્ષેત્રમાં ભારતનો 8મો ક્રમ આવ્યો હતો. મલેશિયા જેવા દેશો પણ ભારત કરતા આગળ રહ્યા હતા!
શું છે ભારતની પડતી પાછળનું કારણ?
આ રિપોર્ટમાં કલમ 370નો ઉલ્લેખ છે અને 35Aનો પણ ઉલ્લેખ છે. રિપોર્ટના મતે કાશ્મીરમાં ખડકી દેવાયેલા મોટી સંખ્યામાં સુરક્ષાકર્મીઓ, ઈન્ટરનેટ પ્રતિબંધને ભારતના પક્ષમાં રહેનારા સ્થાનિક નેતાઓને હાઉસ એરેસ્ટમાં રાખવાના કારણે ભારતની લોકશાહી ખરડાઈ છે.
કાશ્મીરમાં સતત લદાઈ જતા કર્ફ્યુંને કારણભૂત ગણવામાં આવ્યો છે (Source : Wikimedia)
આસામના NRCને પણ કારણભૂત ગણાવતા જણાવાયું છે કે એકસાથે 19 લાખ લોકોની નાગરિકતા રદ કરી દેવાઈ છે જે એક ધર્મને જ ટાર્ગેટ કરતી હોય તેમ જણાય છે.
ભાજપના મતે આ તમામ લોકો બાંગ્લાદેશના ગેરકાયદેસર આવેલા ઘૂસણખોરો છે જયારે બાંગ્લાદેશે આ આક્ષેપ નકારી દીધો છે.
CAAનો ઉલ્લેખ કરીને જણાવાયું છે કે નવી નાગરિકતા કાયદાના કારણે ધાર્મિક તણાવ વધ્યો છે અને મોટા શહેરોમાં તોફાનો થયા છે.
USA પણ ભારતની જ કેટેગરીમાં!
ભારતને ભૂલભરેલી ડેમોક્રસીમાં મુકવામાં આવ્યું છે જ્યાં ન્યાયિક ચૂંટણી યોજાય તો છે પણ સરકારની કામગીરી અને રાજકીય માહોલ સારા નથી. વિશ્વમાં ફક્ત 22 દેશોને સંપૂર્ણ લોકશાહીનું બિરુદ મળ્યું છે જેમાં અમેરિકાનો સમાવેશ થતો નથી. અમેરિકાને પણ ભારતની જેમ ભૂલભરેલી ડેમોક્રસીમાં મુકવામાં આવ્યું છે જેનું સ્થાન 25માં ક્રમે છે.
દુનિયામાં ફક્ત 5.7% લોકો સંપૂર્ણ લોકશાહીમાં જીવે છે. જયારે 48.4% પ્રજા કોઈ પ્રકારની લોકશાહીમાં જીવે છે.
2018થી કુલ 68 દેશોમાં લોકશાહીને નુકશાન પહોંચ્યું હતું જયારે 65 દેશોની લોકશાહીમાં સુધારો થયો હતો. સૌથી મોટો સુધારો મલેશિયામાં નોંધાયો હતો જ્યાં 2014ના સેનાના બળવા પછી પ્રથમ વખત ચૂંટણી થઇ હતી જયારે ચીનમાં Xinjiang પ્રાંતમાં લઘુમતી સામે થતા અત્યાચારોના પગલે તેના આંકડામાં સૌથી વધુ ઘટાડો નોંધાયો હતો.
એશિયાને ગણાવાયું રાજકીય ડ્રામાનું કેન્દ્ર
હોંગકોંગમાં ચાલી રહેલી લોકશાહીની લડત વિશ્વના કેન્દ્ર બિંદુ સમાન રહી છે. (Source : Wikimedia)
હોંગકોંગમાં ચાલી રહેલી લોકશાહીની લડત વિશ્વના કેન્દ્ર બિંદુ સમાન રહી છે. એશિયાના ઉત્તર કોરિયાને સૌથી નીચેનું સ્થાન મળ્યું હતું જ્યાં તેનો આંકડો ફક્ત 1.08 રહેવા પામ્યો હતો.
