- બે દિવસની આ G20 સમિટ રવિવારે એટલે કે આજે સમાપ્ત થશે
- G20 સમિટે રાજધાની દિલ્હીને ભારત મંડપમની અદ્ભુત ભેટ આપી
- સ્વતંત્ર ભારતની પ્રથમ મહત્વની પરિષદ 1956માં નવી દિલ્હીમાં યોજાઇ હતી
G20 Summit 2023 : G20 સમિટ રવિવારે એટલે કે આજે સમાપ્ત થશે. આ સમિટની તૈયારીઓ છેલ્લા ઘણા મહિનાઓથી દિલ્હીમાં થઇ રહી હતી. જો જોવામાં આવે તો આ પહેલા સ્વતંત્ર ભારતમાં G20 સમિટ જેવી કોઈ આંતરરાષ્ટ્રીય સમિટ યોજાઈ નથી.
G20થી દિલ્હીને શું મળ્યું?
G20 સમિટે રાજધાની દિલ્હીને ભારત મંડપમના રૂપમાં અદ્ભુત ભેટ આપી છે જે આ આગામી 50 વર્ષ માટે ફાયદાકારક રહેશે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 26 જુલાઈના રોજ પ્રગતિ મેદાન ખાતે 'ભારત મંડપમ'નું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. સુવિધાઓના સંદર્ભમાં ભારત મંડપમની તુલના વિશ્વના કોઈપણ શ્રેષ્ઠ ઓડિટોરિયમ સાથે કરી શકાય છે. ભારત મંડપમને જોતા એવું લાગે છે કે તે એક નવા અને સક્ષમ ભારતનું શક્તિશાળી પ્રતીક છે.
પહેલી સૌથી આવી ઇવેન્ટ કઈ હતી?
જણાવી દઈએ કે સ્વતંત્ર ભારતની પ્રથમ મહત્વની પરિષદ 1956માં નવી દિલ્હીમાં યોજાયેલી યુનેસ્કો પરિષદ હતી. તે કોન્ફરન્સમાં આવનારા પ્રતિનિધિઓને રહેવા માટે અશોક હોટેલ બનાવવામાં આવી હતી. યુનેસ્કો કોન્ફરન્સનું આયોજન વિજ્ઞાન ભવનમાં કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારે વિજ્ઞાન ભવન પણ બનાવવામાં આવ્યું હતું. તે પછી ભારતમાં સતત યોજાતી આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદોમાં, મહેમાનો અશોક હોટલમાં રોકાયા અને કાર્યક્રમો વિજ્ઞાન ભવનમાં યોજાયા. તમામ દૂતાવાસ 60ના દાયકાની શરૂઆતમાં બાંધવામાં આવ્યા હતા.
શા માટે બિન-જોડાણયુક્ત પરિષદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું?
1983માં નવી દિલ્હીમાં યોજાયેલી બિન-જોડાણયુક્ત પરિષદ પણ યાદગાર રહી હતી. લગભગ છ ડઝન દેશોના રાષ્ટ્રાધ્યક્ષો સહિત 140 દેશોના પ્રતિનિધિઓએ તેમાં ભાગ લીધો હતો. ભારતે બિન-જોડાણયુક્ત પરિષદની યજમાની કરવી પડી હતી કારણ કે ઇરાકે તેની યજમાનીના થોડા મહિના પહેલા જ છોડી દીધું હતું. તેથી જ ભારતે હોસ્ટિંગની જવાબદારી સંભાળી હતી.
કોમનવેલ્થ કોન્ફરન્સ 1983માં જ થઈ હતી
બિન-જોડાણયુક્ત પરિષદના થોડા મહિના પછી, નવી દિલ્હીમાં 23-29 નવેમ્બર 1983 દરમિયાન કોમનવેલ્થ કોન્ફરન્સ યોજાઈ હતી. 42 કોમનવેલ્થ દેશોના વડાઓ ત્યાં આવ્યા હતા. બ્રિટિશ વડા પ્રધાન માર્ગારેટ થેચર તેમાં અગ્રણી હતા અને ત્યારે ગ્રેનાડામાં અમેરિકન સૈનિકોના પ્રવેશ પર ચર્ચા થઈ હતી. કોન્ફરન્સના છેલ્લા ત્રણ દિવસે કોમનવેલ્થ દેશોના નેતાઓ ગોવાની મુલાકાતે ગયા હતા.
ASEAN સમિટ, 2018
ASEAN સમિટ 2018 માં ભારત સરકારની પહેલ પર આયોજિત કરવામાં આવી હતી. ભારત-ASEAN ફ્રેન્ડશીપ પાર્કનું ઉદ્ઘાટન તત્કાલિન વિદેશ મંત્રી સુષ્મા સ્વરાજે ત્યાં કર્યું હતું. ASEAN ને દક્ષિણપૂર્વ એશિયાઈ રાષ્ટ્રોનું સંગઠન પણ કહેવામાં આવે છે. તેના સભ્યો થાઈલેન્ડ, ઈન્ડોનેશિયા, મલેશિયા, ફિલિપાઈન્સ, સિંગાપોર, બ્રુનેઈ, વિયેતનામ, લાઓસ, કંબોડિયા અને મ્યાનમાર છે. આ દેશોના પ્રતીકો ASEAN પાર્કમાં હાજર છે.
ભારત-આફ્રિકા સમિટ 2015
આફ્રિકન દેશો સાથે ગાઢ સંબંધો બનાવવાની ભારતની નીતિને કારણે 2015માં રાજધાનીમાં ભારત-આફ્રિકા સમિટ યોજાઈ હતી. 50 થી વધુ આફ્રિકન દેશોના નેતાઓ ત્યાં હાજર હતા. ઈન્ડો-આફ્રિકા ફ્રેન્ડશીપ રોઝ ગોર્ડન સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું. તેથી રાજધાનીમાં મહત્વપૂર્ણ આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદો સતત થઈ રહી છે. પરંતુ G20 સમિટ કરતાં વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ પરિષદ ક્યારેય થઈ નથી. તેની યાદો લાંબા સમય સુધી રહેશે.
