- ચંદ્ર પર આજે સેફ લેન્ડિંગ કરશે ચંદ્રયાન-3
- ચંદ્ર પર શું ખરેખર ઘર વસાવી શકશે માણસ?
- ચંદ્ર પર શું શોધી રહી છે દુનિયાભરની એજન્સીઓ?
ISROનું મોસ્ટ અવેઈટેડ મિશન આજે એટલે કે 23 ઓગસ્ટે લેન્ડિંગ માટે તૈયાર છે. અમેરિકાના નીલ આર્મસ્ટ્રોન્ગ ચંદ્ર પર ઉતરનાર પહેલા વ્યક્તિ હતા ત્યાર બાદ ઘણા મિશન દુનિયાભરના દેશોએ ચલાવ્યા. પૃથ્વી અને બ્રહ્માંડના ઈતિહાસનો અભ્યાસ કરવા માટે ચંદ્ર વૈજ્ઞાનિકોનું એક લક્ષ્ય બની ચુક્યો છે.
ભારતનું આ મિશન ચંદ્રયાન-2ના ક્રેશ લેન્ડિંગના ચાર વર્ષ બાદ મોકલવામાં આવ્યું છે. ચંદ્રયાન-3 મિશન સફળ થાય તો અંતરિક્ષના ક્ષેત્રમાં આ ભારતની એક મોટી ઉપલબ્ધી હશે. આ વચ્ચે જાણવું જરૂરી છે કે ચંદ્રયાન-3 મિશન શું છે? તેનો હેતુ શું છે? આખરે ચંદ્ર પર શોધ કેમ કરવામાં આવી રહી છે? ચંદ્ર મિશનથી મનુષ્યનં શું મળશે?
ચંદ્રયાન-3 મિશન શું છે?
ISRO અનુસાર ચંદ્રયાન-3 મિશન ચંદ્રયાન-2નો જ નેક્સ તબક્કો છે. જે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે અને પરીક્ષણ કરશે. તેમાં એક મોડ્યુલ, એક લેન્ડર અને એક રોવર છે. ચંદ્રયાન-3નું ફોકસ ચંદ્રની સપાટી પર સુરક્ષિત લેન્ડ કરવાનું છે. મિશનની સફળતા માટે નવા ઉપકરણ બનાવવામાં આવ્યા છે. એલ્ગોરિધમને સારૂ બનાવવામાં આવ્યું છે. જે કારણે ચંદ્રયાન-2 મિશન ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરી ન શક્યું. તેના પર ફોકસ કરવામાં આવ્યું છે.
મિશને 14 જુલાઈએ બપોરે 2.35 વાગ્યે શ્રીહરિકોટા કેન્દ્રથી ઉડાન ભરી અને જો બધુ યોજના અનુસાર રહ્યું તો 23 ઓગસ્ટે ચંદ્ર પર ઉતરશે. આ મિશન બાદ ભારત અમેરિકા, રશિયા અને ચીનના બાદ ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર દુનિયાનો ચોથો દેશ બની જશે.
ચંદ્ર પર શોધ કેમ કરવામાં આવી રહી છે?
ચંદ્રયાન-3 સહિત એકલા ભારતના જ ત્રણ ચંદ્ર મિશન થઈ ગયા છે. જોકે તેના ઉપરાંત પણ દુનિયાની તમામ રાષ્ટ્રીય અને ખાનગી અંતરિક્ષ એજન્સીઓ લુનર મિશન મોકલી ચુકી છે. અથવા મોકલવાની તૈયારીમાં છે. આ મિશનને જરૂરી સફળતા નથી મળી શકી. આજ કારણ છે કે આજે પણ ચંદ્ર પર શોધ એક પડકાર છે.
1969માં નીલ આર્મસ્ટ્રોંગ અમેરિકાના અપોલો 11 મિશન વખતે ચંદ્રમા પર ચાલનાર પહેલી વ્યક્તિ હતી. આ ઐતિહાસિક મિશનના દશકો બાદ પણ ચંદ્ર પર શોધ કરવી મનુષ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ બની ગઈ છે. નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે જ્યારે પૃથ્વી અને બ્રહ્માંડના ઈતિહાસનો અભ્યાસ કરવાની વાત કરવામાં આવે છે તો ચંદ્ર એક ખજાનો છે.
ચંદ્ર પર મિશન મોકલવાના ઉદ્દેશ્યને લઈને નાશાની વેબસાઈટ કહે છે કે ચંદ્ર પૃથ્વીથી બનેલો છે અને અહીં પૃથ્વીના પ્રારંભિક ઇતિહાસના પુરાવા હાજર છે. જોકે પૃથ્વી પર આ પુરાવા ભુગર્ભિક પ્રક્રિયાઓના કારણે ભુસાઈ ચુક્યા છે.
ચંદ્ર મિશનથી મનુષ્યને શું મળશે?
ચંદ્રની યાત્રા મનુષ્યોની બીજી દુનિયામાં રહેવા અને કામ કરવાનો પહેલો અનુભવ આપશે. યાત્રા આપણને અંતરિક્ષના તાપમાન અને અન્ય પરીક્ષણ કરવાની પરવાનગી આપશે. મનુષ્ય શીખસે કે માનવીય કાર્યોમાં મદદ કરવા, બીજા દૂરના સ્થાનની જાણકારી મેળવવા અને ખતરનાક ક્ષેત્રોમાં જાણકારી એકત્ર કરવા માટે રોબોર્ટનો સર્વોત્તમ ઉપયોગ કઈ રીતે કરી શકાય.
નાસા કહે છે કે ચંદ્ર પર સફળતાપૂર્વક ઉપસ્થિતિ સ્થાપિત કરી, મનુષ્ય પૃથ્વી પર જીવનને વધારશે અને સૌર મંડળના બાકી ભાગો અને તેમના આગળની જાણકારી મેળવવા તૈયાર થશે.
પૃથ્વી કરતા ઓછુ ગુરૂત્વાકર્ષણ અને વધારે વિકિરણ વાળા વાતાવરણમાં અંતરિક્ષ યાત્રીઓને સ્વસ્થ્ય રાખવું ચિકિત્સા સંશોધકો માટે એક મહત્વનો પડકાર છે. ચંદ્રની શોધ ટેક્નીકલ નવીનતાઓ અને એપ્લિકેશનો અને નવા સંસોધનોના ઉપયોગ માટે નવી વ્યવસાય તકો પણ આપે છે.
