- ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવનારાઓને નવા વર્ષમાં બે મોટી ભેટ
- ભારતની પ્રથમ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી 2023માં શરૂ થશે
- હાયર એજ્યુકેશન કમિશન ઓફ ઈન્ડિયા (HECI)ની રચના કરાશે
ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવનારાઓને નવા વર્ષમાં બે મોટી ભેટ મળવા જઈ રહી છે. ભારતની પ્રથમ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી 2023માં શરૂ થશે. આ વર્ષે હાયર એજ્યુકેશન કમિશન ઓફ ઈન્ડિયા (HECI)ની પણ રચના કરવામાં આવશે. આ બે પગલાં ઉચ્ચ શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં મોટા ફેરફારો લાવશે. નેશનલ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી (NDU) દ્વારા વિદ્યાર્થીઓ સંલગ્ન સંસ્થા અથવા ડિજિટલ યુનિવર્સિટીમાંથી ડિગ્રી લઈ શકશે. નેશનલ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી આગામી શૈક્ષણિક સત્ર (2023-24) થી શરૂ થશે. શરૂઆતમાં તે પ્રમાણપત્ર અને ડિપ્લોમા અભ્યાસક્રમો અને પછી ડિગ્રી અભ્યાસક્રમો ઓફર કરશે.
નવા વર્ષમાં વિદ્યાર્થીઓને દેશની ટોચની યુનિવર્સિટીમાંથી ડિગ્રી મેળવવાનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ મળશે. તેઓ એક યુનિવર્સિટીમાંથી ડિગ્રી માટે જરૂરી અડધી ક્રેડિટ અને બાકીની અન્ય સંસ્થામાંથી લેવાનું પસંદ કરી શકે છે. તેઓ ટોચની યુનિવર્સિટીમાંથી ડિગ્રી મેળવશે. વિદ્યાર્થીઓ માટે ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થામાંથી ક્રેડિટ મેળવવા અને નેશનલ ડિજિટલ યુનિવર્સિટીમાંથી ડિગ્રી મેળવવાનો વિકલ્પ પણ છે.
2023 કેવી રીતે ઉચ્ચ શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિ લાવી શકે
નેશનલ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી 2023-24 સત્રથી શરૂ થવાની છે. તેની ડિજિટલ સામગ્રી સ્ટડી વેબ્સ ઑફ એક્ટિવ-લર્નિંગ ફોર યંગ એસ્પાયરિંગ માઇન્ડ્સ (સ્વયમ) પ્લેટફોર્મ પર હોસ્ટ કરવામાં આવશે. ટેક્નોલોજી અને વહીવટી ડિલિવરી સમર્થ પ્લેટફોર્મ દ્વારા સંભાળવામાં આવશે. ડિજિટલ કેમ્પસ બનાવવામાં આવશે. ડિજિટલ યુનિવર્સિટીનું નિર્માણ 'હબ એન્ડ સ્પોક' મોડલ પર કરવામાં આવ્યું છે. સ્વયમ અને સમર્થ હબ તરીકે કામ કરશે જ્યારે ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓ (HEIs) ડિજિટલ યુનિવર્સિટી માટે ઓનલાઈન અભ્યાસક્રમો ઓફર કરતી પ્રવક્તા હશે.
શરૂઆતમાં સ્વયમ પ્લેટફોર્મ પર ઉપલબ્ધ અભ્યાસક્રમો યુનિવર્સિટીના મુખ્ય અભ્યાસક્રમો હશે. આ ઉપરાંત એવી પસંદગીની યુનિવર્સિટીઓ પણ હશે જે આવા ઓનલાઈન પ્રોગ્રામ ચલાવે છે. સરકારી હોય કે ખાનગી યુનિવર્સિટીઓ, જો તેઓ શરતો પૂરી કરે તો તેઓ નેશનલ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી દ્વારા ઓનલાઈન પ્રોગ્રામ ઓફર કરી શકશે.
મહત્વનું છે કે, તમામ ઉમેદવારોએ ડિજિટલ યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ મેળવવો પડશે. જો કોઈ વિદ્યાર્થી કોઈપણ એક સંસ્થામાંથી ઓછામાં ઓછી 50% ક્રેડિટ મેળવે છે, તો તેને તે સંસ્થા તરફથી ડિગ્રી/ડિપ્લોમા/સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવશે. ઉદાહરણ તરીકે જો કોઈ વ્યક્તિ દિલ્હી યુનિવર્સિટીના ઑનલાઇન પ્રોગ્રામમાં નોંધણી કરાવે છે અને 50% ક્રેડિટ મેળવે છે, તો ડીયુ દ્વારા ડિગ્રી એનાયત કરવામાં આવશે. જો વિદ્યાર્થી અન્ય સંસ્થામાંથી જરૂરી ક્રેડિટ મેળવે છે પરંતુ કોઈપણ એક સંસ્થામાંથી ન્યૂનતમ 50% મેળવતો નથી, તો તેને નેશનલ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી તરફથી ડિગ્રી/ડિપ્લોમા/સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવશે. અન્ય કોઈપણ અંડરગ્રેજ્યુએટ પ્રોગ્રામની જેમ, ડિજિટલ યુનિવર્સિટીમાં પણ બહુવિધ પ્રવેશ અને બહાર નીકળવાની સુવિધાઓ હશે. મતલબ કે જો કોઈ કારણસર તમારે તમારું ભણતર છોડવું પડશે તો વર્ષ બરબાદ નહીં થાય, આ માટે વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે.
સીટોની કોઈ મર્યાદા નથી: યુજીસી
યુજીસી ચેરમેન એમ જગદીશ કુમારે જણાવ્યું હતું કે, નેશનલ ડિજિટલ યુનિવર્સિટી અભ્યાસક્રમોની વિશાળ શ્રેણી ઓફર કરશે અને ઘણી યુનિવર્સિટીઓને એકસાથે લાવશે. બેઠકો પર કોઈ ઉપલી મર્યાદા નહીં હોય જેથી 12મું પાસ ઉચ્ચ શિક્ષણમાં પ્રવેશ મેળવી શકે.
ગામડાઓ સુધી ડિજિટલ યુનિવર્સિટી કેવી રીતે પહોંચશે ?
ભારતનેટ પ્રોજેક્ટ ગ્રામીણ વિસ્તારો સાથે કનેક્ટિવિટી માટે લાગુ કરવામાં આવી રહ્યો છે. ઓપ્ટિકલ ફાઈબર કેબલ દ્વારા દેશની ગ્રામ પંચાયતોને બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી પૂરી પાડવામાં આવી રહી છે. જ્યાં ઇન્ટરનેટ કનેક્ટિવિટી ઓછી છે, ત્યાં સ્વયમ પ્રભા ડીટીએચ ચેનલો દ્વારા અભ્યાસ કરવામાં આવશે.
ભારતનું ઉચ્ચ શિક્ષણ આયોગ (HECI) 2023માં જ રચાશે. આ માટે બિલનો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરવાનું કામ લગભગ પૂર્ણ થઈ ગયું છે. સંભવ છે કે બજેટ સત્રમાં સંસદ દ્વારા તેને પસાર કરવામાં આવે. HECI દ્વારા, ઉચ્ચ શિક્ષણના નિયમનકારો-UGC, AICTE, NCTE વગેરેને એક છત નીચે લાવવામાં આવશે. આનાથી દેશમાં ઉચ્ચ શિક્ષણની ગુણવત્તા જાળવી રાખવામાં મદદ મળશે.
