ચિંતા અને તણાવ સિવાય નોમોફોબિયાના અન્ય ઘણા લક્ષણો હોઈ શકે છે. થોડીવાર ફોનથી દૂર રહ્યા પછી પણ શરીર ધ્રુજવા લાગે છે, પરસેવો થાય છે અને નર્વસ લાગે છે. ક્યારેક હૃદયના ધબકારા પણ અસામાન્ય બની શકે છે. સ્માર્ટફોન આજકાલ આપણા જીવનનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગયો છે. દરેક નાના-મોટા કામ માટે આપણે તેના પર નિર્ભર બની રહ્યા છીએ. સ્થિતિ એવી છે કે એક ક્ષણ માટે પણ ફોનથી દૂર રહેવું મુશ્કેલ બની જાય છે. મોબાઈલ ફોન નજીક ન હોય તો પણ ચિંતા શરૂ થઈ જાય છે. આ પ્રકારની સમસ્યાને હળવાશથી ન લેવી જોઈએ. તબીબી પરિભાષામાં તેને નોમોફોબિયા કહેવામાં આવે છે, જે એક પ્રકારનો માનસિક વિકાર છે. ચાલો જાણીએ નોમોફોબિયા શું છે અને તેના ગેરફાયદા શું છે...
નોમોફોબિયા એટલે કે કોઈ મોબાઈલ ફોન ફોબિયા ત્યારે થતો નથી જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ ફોનથી દૂર રહેવાને કારણે ડર કે ચિંતા અનુભવે છે. આના કારણે તેઓ ઉશ્કેરાવા લાગે છે, શ્વાસ લેવામાં ફેરફાર થાય છે અને બીજા ઘણા લક્ષણો દેખાવા લાગે છે. આ સ્થિતિમાં, કોઈપણ સમસ્યાને વિચારવાની, સમજવાની અને વ્યવહાર કરવાની રીત પર પણ અસર થાય છે.
2019 માં જર્નલ ઓફ ફેમિલી મેડિસિન એન્ડ પ્રાઈમરી કેરમાં એક લેખ પ્રકાશિત થયો હતો. જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે નોમોફોબિયાની શરૂઆત પહેલા વ્યક્તિમાં ચિંતા અને તણાવ જેવી ઘણી માનસિક સ્થિતિઓ વધવા લાગે છે.
સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતોના મતે, ચિંતા અને તણાવ સિવાય નોમોફોબિયાના અન્ય ઘણા લક્ષણો હોઈ શકે છે. થોડીવાર ફોનથી દૂર રહ્યા પછી પણ શરીર ધ્રુજવા લાગે છે, પરસેવો થાય છે અને નર્વસ લાગે છે. ક્યારેક ટાકીકાર્ડિયા એટલે કે અસાધારણ ધબકારા પણ થઈ શકે છે.
ફોનથી દૂર રહેવાથી થતી ચિંતા અંગે 2020માં એક અભ્યાસ હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં સંશોધકોને જાણવા મળ્યું કે સ્માર્ટફોનને લગતી મજબૂરીઓ આ ડિસઓર્ડરને જન્મ આપી શકે છે. આ સિવાય આંતરવ્યક્તિત્વની સંવેદનશીલતા પણ એક કારણ હોઈ શકે છે, જેમાં વ્યક્તિ અન્ય વિકૃતિઓ અન્ય લોકો સાથે શેર કરવામાં સક્ષમ નથી.
વધુ વાંચો : દરરોજ સાયકલિંગથી બોડી રહેશે એકદમ ફીટ, શરીરમાં જોવા મળશે તેજીથી આ 3 ફાયદા
નોમોફોબિયાને હજુ સુધી સત્તાવાર રીતે માનસિક વિકાર તરીકે ગણવામાં આવ્યો નથી, તેથી તેની કોઈ સારવાર ઉપલબ્ધ નથી. જો કે, આ ફોબિયાને અમુક પ્રકારની થેરાપી અને કાઉન્સેલિંગ દ્વારા દૂર કરી શકાય છે. તેના લક્ષણોમાં પણ સુધારો થઈ શકે છે. જો આ લક્ષણો દેખાય, તો વ્યક્તિએ તરત જ મનોવિજ્ઞાની પાસે જવું જોઈએ.
