- ભારતમાં ફરી મળી આવ્યો લિથિયમનો જંગી ભંડાર
- દેશની લિથિયમની 80% માંગને એકલા હાથે કરી શકે છે પૂર્ણ
- જમ્મૂ-કાશ્મીર બાદ હવે રાજસ્થાનમાં મળી આવ્યો લિથિયમનો ભંડાર
લિથિયમનાં ભંડારનાં મામલામાં ભારતનાં હાથે વધુ એક જેકપૉટ લાગ્યો છે. રાજસ્થાનનાં ડેગોના(નાગોર)માં એક નવો લિથિયમ ભંડાર મળી આવ્યો છે જેની ક્ષમતા હાલનાં જમ્મૂ-કાશ્મીરનાં ભંડારથી અનેકઘણી વધારે છે. IANSએ આ અંગે જાણકારી આપી છે. GSIએ દાવો કર્યો છે કે નવો મળી આવેલો ભંડાર, હાલનાં જમ્મૂ-કાશ્મીરનાં ભંડારથી ઘણો વધારે છે. દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આ એકમાત્ર ભંડાર ભારતની લિથિયમની 80%ને એકલો પૂરો કરી શકે છે. આ ભંડારો લિથિયમ માટે ભારતની ચીન પર નિર્ભરતાને ઓછું કરી શકવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
ભારત લિથિયમ માટે ચીન પર નિર્ભર
ભારત અત્યાર સુધી લિથિયમ માટે ચીન પર નિર્ભર છે. જો કે રાજસ્થાનનાં આ ભંડારની શોધ પછી એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ચીનનો એકાધિકાર સમાપ્ત થઈ જશે અને અન્ય ગલ્ફ દેશોની જેમ રાજસ્થાનનું પણ ભાગ્યોદય થશે. રાજસ્થાનમાં લિથિયમનાં ભંડાર ડેગાના અને તેની આસપાસનાં વિસ્તારમાં રેનવેટ ડુંગરમાં મળી આવ્યો છે.
J & Kમાં 59 લાખ ટનનો લિથિયમનો ભંડાર
લિથિયમ આયન બેટરીનો ઉપયોગ રિન્યૂએબલ એનર્જી સ્ટોર કરવા માટે કરવામાં આવે છે. ભારતમાં થોડાં સમય પહેલાં પણ લિથિયમનો મોટો જથ્થો મળી આવ્યો છે. જમ્મૂ-કાશ્મીરનાં રિયાસી જિલ્લામાં આ ભંડાર પ્રાપ્ત થયો છે. ભારતીય ભૂવૈજ્ઞાનિક સર્વેક્ષણ અનુસાર જમ્મૂ-કાશ્મીરમાં મળેલ લિથિયમનો ભંડાર 59 લાખ ટનનો છે.
લિથિયમનો અનેક જગ્યાએ થાય છે ઉપયોગ
લિથિયમ એક બિન-લોહ ધાતુ છે જેનો ઉપયોગ મોબાઈલ-લેપટોપ, ઈલેક્ટ્રિક વાહન અને અન્ય ચાર્જેબલ બેટરી બનાવવામાં કરવામાં આવે છે. લિથિયમ માટે ભારત સંપૂર્ણપણે અન્ય દેશો પર નિર્ભર છે.
રિન્યૂએબલ એનર્જીને સ્ટોર કરવામાં મદદરૂપ
આજે દુનિયા ગ્રીન એનર્જી તરફ શિફ્ટ થઈ રહી છે. કાર્બન ઉત્સર્જનને ઓછું કરવા માટે દુનિયાભરની સરકાર ગ્રીન એનર્જીને પ્રોમોટ કરી રહી છે. તેમાં લિથિયમનો મોટો રોલ છે. લિથિયમ આયન બેટરીની મદદથી રિન્યૂએબલ એનર્જીને સ્ટોર કરી શકાય છે. આ એનર્જીને પાછળથી યૂઝ પણ કરી શકાય છે. વધુ એક સારી બાબત તો એ છે કે આ બેટરી રિચાર્જેબલ હોય છે અને તેની લાઈફ પણ વધારે હોય છે. આ રીતે લિથિયમ આવનારાં ભવિષ્યમાં એક જરૂરી મેટલ બની શકે છે. લિથિયમ આયન બેટરીમાં બીજા પણ કેટલાક મેટલ્સ હોય છે પરંતુ સૌથી મુખ્ય ભૂમિકા લિથિયમની જ રહે છે.
લિથિયમની કિંમત શું છે?
શેર માર્કેટમાં જે રીતે દરરોજ કોઈ કંપનીનાં શેરની વેલ્યૂ નક્કી થાય છે તે જ રીતે કોમોડિટી માર્કેટ હોય છે. આ માર્કેટમાં મેટલની વેલ્યૂ નક્કી થાય છે. હાલમાં લિથિયમની વેલ્યૂ 472500 યુઆન(57,36,119 રૂપિયા) પ્રતિ ટન છે. ભારતમાં 59 લાખ ટન લિથિયમનો ભંડાર મળી આવ્યો છે એટલે કે તેની વેલ્યૂ આજનાં સમયમાં 33,84,31,021 લાખ રૂપિયા હશે. આ કિંમત આજનાં રેટનાં હિસાબે લખવામાં આવેલ છે.
