શક્યતા / 30 સપ્ટેમ્બર સુધી બેન્કોમાં બધી 2000ની નોટ નહીં આવે તો શું કરશે RBI ? પછી છેલ્લે એક જ રસ્તો

• આજથી બેંકોમાં 2000 રૂપિયાની નોટને બદલવાની પ્રક્રિયા શરૂ
• 30 સપ્ટેમ્બર સુધી બેન્કોમાં બધી 2000ની નોટ નહીં આવે તો ?
• બેંકોમાં 2000ની નોટો પરત નહીં આવે તો RBI કડક પગલાં લઈ શકે

આજથી બેંકોમાં 2000 રૂપિયાની નોટને બદલવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ છે. હવે દરેકને મનમાં સવાલ છે કે, 2000ની નોટને ચલણમાંથી બહાર કાઢવાની જાહેરાત બાદ શું હવે તેને ગેરકાયદે જાહેર કરવામાં આવશે ? અત્યાર સુધી RBIએ આવી કોઈ જાહેરાત કરી નથી. જોકે  RBIના સૂત્રોને ટાંકીને અહેવાલો અનુસાર જો 2000ની મોટાભાગની નોટો 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં બેંકોમાં પરત નહીં આવે તો RBI કડક પગલાં લઈ શકે છે. 

સમાચાર અનુસાર, જો લગભગ તમામ નોટો પરત આવી જાય તો તેને ગેરકાયદે ચલણ તરીકે જાહેર કરવાની જરૂર નહીં રહે. જોકે તેમનું એમ પણ કહેવું છે કે, જો  RBIના અંદાજ કરતાં ઘણી ઓછી નોટો બેંકોને પરત કરવામાં આવશે તો કડક પગલાં લેવામાં આવી શકે છે. જેની પાસે આ નોટો છે તેમની પાસેથી નોટ પરત મળે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે RBI નિયમોને વધુ કડક બનાવવા પર વિચાર કરશે. વિદેશમાં રહેતા લોકો કે જેઓને ખરેખર સમસ્યા હોય અને નોટ જમા કરાવવામાં સક્ષમ ન હોય તેઓને સમય મળી રહે તે માટે હાલમાં તેને લીગલ ટેન્ડર તરીકે રાખવામાં આવ્યું છે.

RBIએ જણાવ્યું હતું કે,ચલણમાં રહેલી 2000 રૂપિયાની નોટોની કુલ કિંમત 3.62 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. આ બજારમાં તમામ ચલણના માત્ર 10.8 ટકા છે. બીજી તરફ લગભગ 5 વર્ષ પહેલા 31 માર્ચ 2018ના રોજ ચલણમાં 2000 રૂપિયાની નોટોની કિંમત 6.73 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી. ત્યારે તે ચલણમાં રહેલી કુલ નોટોના 30 ટકાથી વધુ હતી. 

RBIના ગવર્નરે શું અપીલ કરી ? 
શક્તિકાંત દાસે લોકોને વિનંતી કરી છે કે, લોકો 2000ની નોટો નોટો બદલવા માટે નાસભાગ ન કરે.  બેંકોમાં એકસાથે ભીડ કરવાની જરૂર નથી. તમે ધીમે ધીમે નોંધો બદલી શકો છો. એક દિવસમાં 2000ની 10 નોટ બદલી શકાશે. આ માટે સામાન્ય માણસ પાસે 4 મહિનાનો સમય છે. એક દિવસમાં રૂ. 20,000 સુધી કન્વર્ટ કરવા માટે કોઈ ફોર્મ ભરવાની અથવા ID બતાવવાની જરૂર નથી. નોંધપાત્ર રીતે 2016માં નોટબંધી પછી રોકડની તંગીને પહોંચી વળવા માટે 2000 રૂપિયાની નોટો જાહેર કરવામાં આવી હતી. હવે RBIએ 'ક્લીન નોટ પોલિસી' હેઠળ તેમને ચલણમાંથી બહાર કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.