શું તમારું વજન સતત વધી રહ્યું છે અને તમારા શ્રેષ્ઠ પ્રયાસો છતાં તમે તેને ઓછું કરી શકતા નથી? જો હા તો તમને જણાવી દઈએ કે તમારી કેટલીક ખરાબ આદતો આના માટે જવાબદાર હોઈ શકે છે. હકીકતમાં, હાલમાં જ ન્યુટ્રિશનિસ્ટ અને વેઈટ લોસ કોચ સિમરન ખોસલાએ તેના ઈન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલ પર એક પોસ્ટ શેર કરી છે અને એવી 5 ખરાબ ટેવો વિશે જણાવ્યું છે જેના કારણે મેટાબોલિઝમ ખૂબ જ ધીમુ થઈ જાય છે અને તેના કારણે તમામ પ્રયાસો છતાં તમારું વજન ઓછું કરવામાં અસમર્થ બની જાવ છો.. ચાલો જાણીએ તેમના વિશે-
આ પહેલા જાણીએ મેટાબોલિઝમ શું છે?
મેટાબોલિઝમ વાસ્તવમાં કેટાબોલિઝમ અને એનાબોલિઝમની પ્રક્રિયાઓથી મળીને બને છે. કેટાબોલિઝમ એ એવી પ્રક્રિયા છે જેમાં આપણે જે કંઈ પણ ખાઈએ છીએ અને પીએ છીએ તે પોષક તત્વોમાં સરળતાથી તૂટી જાય છે અને આપણા શરીરને આ પોષક તત્વોમાંથી ઊર્જા મળે છે. જ્યારે, એનાબોલિઝમ એ એવી પ્રક્રિયા છે જેમાં આપણું શરીર તમામ પ્રકારના શારીરિક કાર્યો માટે પોષક તત્વોમાંથી મેળવેલી ઊર્જાનો ઉપયોગ કરે છે. આમાં શરીરમાં કોષોનો વિકાસ અને સમારકામનો સમાવેશ થાય છે. એટલે કે, જો તમારું મેટાબોલિઝમ નબળું છે તો તમારું ભોજન યોગ્ય રીતે પચતું નથી અને ખરાબ પાચનને કારણે વજન વધવા લાગે છે.
આ આદતો ચયાપચયને ધીમું કરવા લાગે છે
સૂર્યપ્રકાશનો અભાવ
ન્યુટ્રિશનિસ્ટ સમજાવે છે, 'આપણું શરીર વિટામિન ડી ઉત્પન્ન કરવા માટે સૂર્યપ્રકાશ પર આધાર રાખે છે, જે મેટાબોલિક કાર્ય માટે જરૂરી છે. વધુમાં, અપર્યાપ્ત સૂર્યપ્રકાશ શરીરની સર્કેડિયન લયને વિક્ષેપિત કરી શકે છે, જે મેલાટોનિન અને સેરોટોનિન જેવા મેટાબોલિક નિયમનકારી હોર્મોન્સને પણ અસર કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, ચયાપચયને વેગ આપવા માટે, સૂર્યપ્રકાશમાં બેસવું જરૂરી છે, ભલે તે માત્ર થોડા સમય માટે જ હોય. ખાસ કરીને અઠવાડિયામાં બેથી ત્રણ વખત સૂર્યોદય સમયે 20-30 મિનિટ તડકામાં બેસી રહેવાથી તમે વિટામિન ડીની પૂરતી માત્રા મેળવી શકો છો, પરંતુ તે તમારી ત્વચા, વાળ અને હાડકાં માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે.
નબળી ઊંઘ
ખોસલાના મતે મેટાબોલિક હેલ્થ માટે ગુણવત્તાયુક્ત ઊંઘ ખૂબ જ જરૂરી છે. વાસ્તવમાં, સારી ઊંઘ ભૂખને નિયંત્રિત કરતા હોર્મોન્સને નિયંત્રિત કરે છે. ન્યુટ્રિશનિસ્ટના મતે, પૂરતી ઊંઘ ન મળવાને કારણે, ભૂખનો સંકેત આપતો ઘ્રેલિન હોર્મોન પોતાનો નિયંત્રણ ગુમાવી દે છે. જ્યારે તમને પૂરતી ઊંઘ ન મળે ત્યારે આ હોર્મોન વધે છે અને તમને વારંવાર ભૂખ લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, તમે વધુ પડતું ખાઓ છો અને તમારું વજન વધવા લાગે છે. વધુમાં, ખોસલા નિર્દેશ કરે છે કે અપૂરતી અથવા નબળી ગુણવત્તાની ઊંઘ ઇન્સ્યુલિન અને કોર્ટિસોલ જેવા હોર્મોન્સને પણ વિક્ષેપિત કરી શકે છે, જે મેટાબોલિક અસંતુલન તરફ દોરી જાય છે અને આમ સ્થૂળતા અને ડાયાબિટીસનું જોખમ વધારે છે.
જંક ફૂડનો વધુ પડતો વપરાશ
ખોસલાના મતે રિફાઇન્ડ શુગર, બિનઆરોગ્યપ્રદ ચરબી અને કૃત્રિમ ઉમેરણોથી ભરપૂર ખોરાક આપણા મેટાબોલિઝમ પર ખૂબ જ ખરાબ અસર કરે છે. આ પ્રકારના ખાદ્યપદાર્થોનું સેવન કરવાથી માત્ર કેલરીની સંખ્યામાં જ વધારો થતો નથી પરંતુ તે લોહીમાં શર્કરાના સ્તરમાં પણ વધારો કરે છે, જે સમય જતાં ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર અને મેટાબોલિક ડિસફંક્શન તરફ દોરી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં જંક ફૂડનું સેવન ટાળો.
મોડી રાત સુધી મોબાઈલનો ઉપયોગ કરો
તમને જાણીને નવાઈ લાગશે, પરંતુ મોડી રાત સુધી મોબાઈલનો ઉપયોગ કરવો અથવા લેપટોપની સ્ક્રીન તરફ જોવું તમારા મેટાબોલિઝમ પર ખૂબ જ ખરાબ અસર કરી શકે છે, જે તમારા સતત વધતા વજનનું કારણ પણ હોઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, મોબાઈલ અને લેપટોપમાંથી નીકળતો વાદળી પ્રકાશ આપણા શરીરની કુદરતી સર્કેડિયન લયમાં દખલ કરી શકે છે. ન્યુટ્રિશનિસ્ટ્સના મતે, વાદળી પ્રકાશ માત્ર આપણી ઊંઘની પેટર્નને જ અસર કરતું નથી પરંતુ મેટાબોલિક પ્રક્રિયાઓ પર પણ નકારાત્મક અસર કરે છે, જે સમય જતાં વજનમાં વધારો તરફ દોરી જાય છે.
તણાવ
આ બધા સિવાય, વધુ પડતો તણાવ અથવા ક્રોનિક સ્ટ્રેસ સ્ટ્રેસ હોર્મોન કોર્ટિસોલના સ્ત્રાવને ઉત્તેજિત કરે છે. તે જ સમયે, કોર્ટીસોલના સ્તરમાં વધારો ભૂખમાં વધારો કરી શકે છે, ખાસ કરીને મીઠાઈઓની તૃષ્ણા, જે અતિશય આહાર અને વજનમાં વધારો તરફ દોરી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે તમારી જાતને ચરબીથી દૂર કરવા માંગો છો, તો આજે જ આ બધી આદતોથી દૂર રહો.
