કવાયત / હવે ખરાબ ક્વૉલિટીના પંખા નહીં ચાલે: મોદી સરકાર લાવી નવો કાયદો, જાણો કયારથી થશે લાગુ

• કેન્દ્ર સરકાર નબળી ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનોને લઈને એક્શનમાં
• સરકારે સીલિંગ પંખાની ગુણવત્તા અંગે પગલાં લીધાં
• સીલિંગ ફેન્સ માટે ફરજિયાત ગુણવત્તા ધોરણો જાહેર
• નબળી ગુણવત્તાવાળા સીલિંગ ફેનની આયાત પર અંકુશ આવશે

કેન્દ્ર સરકાર  નબળી ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનોને લઈને ખૂબ જ કડક દેખાઈ રહી છે. સરકારે પ્લાસ્ટિકની ચીજવસ્તુઓને લઈને પણ કડક વલણ અપનાવ્યું છે. ગ્રાહકોને નબળી ગુણવત્તાવાળા ઉત્પાદનોથી બચાવવા સરકાર સતત નિયમો બનાવી રહી છે. હવે સરકારે સીલિંગ પંખાની ગુણવત્તા અંગે પગલાં લીધાં છે. સીલિંગ ફેન્સ માટે ફરજિયાત ગુણવત્તા ધોરણો જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, આ પગલાથી સ્થાનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન મળશે અને નબળી ગુણવત્તાવાળા સીલિંગ ફેનની આયાત પર અંકુશ આવશે. 

જાણો ક્યારે લાગુ થશે નિયમ ? 
ડિપાર્ટમેન્ટ ફોર પ્રમોશન ઑફ ઈન્ડસ્ટ્રી એન્ડ ઈન્ટરનલ ટ્રેડ (DPIIT) વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયની સૂચના અનુસાર ઈલેક્ટ્રીક સીલિંગ ટાઈપ ફેન્સ (ગુણવત્તા નિયંત્રણ) ઓર્ડર, 2023  6-12 મહિનાણા સમયગાળા દરમિયાન વિવિધ કદના વ્યવસાયો માટે અમલમાં આવશે.  વિભાગના 9 ઓગસ્ટના નિવેદન અનુસાર, આ આદેશ તેના જાહેર  થયાના છ મહિના પછી અમલમાં આવશે.

BIS માર્ક આવશ્યક 
નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, સીલિંગ પર લગાવવામાં આવેલા ઈલેક્ટ્રિક પંખામાં બ્યૂરો ઓફ ઈન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ (BIS) માર્ક હોવું જરૂરી છે. BIS માર્ક વગરના પંખા સ્ટોર કરી શકાતા નથી અને ન તો વેચી શકાય છે. આ નિયમ નોટિફિકેશનની તારીખથી 6 મહિના પછી લાગુ થશે. ત્યાં સુધી ઇલેક્ટ્રિક સીલિંગ પંખા માટે BIS માર્ક જરૂરી નથી. 

નિયમોનો ભંગ કરનાર સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવશે
નોટિફિકેશન મુજબ એકવાર નિયમ લાગુ થયા બાદ તેનું પાલન ન કરનારાઓ સામે કાર્યવાહી થઈ શકે છે. સજા બે લાખ રૂપિયાનો દંડ અથવા બે વર્ષ સુધીની જેલ થઈ શકે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ બીજી વખત આ જ ભૂલ કરતા પકડાય છે, તો દંડ પાંચ લાખ રૂપિયા અને ઉત્પાદનની કિંમત કરતાં 10 ગણો વધી શકે છે. 

MSME માટે આ નિયમો ક્યારે લાગુ થશે ? 
ઘરેલું સૂક્ષ્મ અને નાના ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, ગુણવત્તા નિયંત્રણ ઓર્ડર અંગે સમય મર્યાદામાં છૂટછાટ આપવામાં આવી છે. નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, MSME માટે આ નિયમો નોટિફિકેશનની તારીખથી 12 મહિના પછી લાગુ થશે. 

જાન્યુઆરીમાં સીલિંગ ફેન્સને બ્યુરો ઑફ એનર્જી એફિશિયન્સી (BEE) ના ફરજિયાત સ્ટાર લેબલિંગ ધોરણો હેઠળ લાવવામાં આવ્યા હતા. જે રેફ્રિજરેટર પાઉડરને લાગુ પડતા કડક ધોરણોની તુલનામાં પ્રમાણમાં હળવી માર્ગદર્શિકા છે. સીલિંગ ફેન અને રેફ્રિજરેટર્સ જેવા વિદ્યુત ઉપકરણો પર સ્ટાર લેબલીંગ 30-50 ટકાની ઉર્જા બચત દર્શાવે છે. ઉત્પાદકોએ ચાહકો પર સ્ટાર રેટિંગ એક અને પાંચ સ્ટાર વચ્ચે દર્શાવવું જરૂરી છે.