- આયુર્વેદના નિયમો અનુસરી નીરોગી જીવન જીવી શકાય
- બીમારીઓને શરીરથી દૂર રાખવા દીનચર્યા બદલવી જરૂરી
- ઊઠવાનાં સમયથી લઈને જમવાનો સમય હોવો જોઈએ નક્કી
આયુર્વેદનો મુખ્ય ઉદ્દેશ અનિયમિત જીવનશૈલી પર આધારિત છે, જેમાં સ્વસ્થ જીવનશૈલી સ્વીકારવાનું કહેવામાં આવે છે. જે સ્વસ્થ સ્વાસ્થ્યની વૃદ્ધિ તથા બીમારીઓને રોકવા માટે નિયમિત પૌષ્ટિક આહાર, કસરત તથા અનુકૂળ સ્વાસ્થ્ય આદતોને સ્વીકારવા પર વધુ ભાર આપે છે.
દિવસની શરૂઆત વહેલી કરો
નિયમિત જીવનશૈલી અનુસાર કોઈ પણ વ્યક્તિના ઊઠવાનો સમય સવારના ૩થી ૬ની વચ્ચેનો છે, જેનું કારણ છે કે આયુર્વેદને છ ખંડમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યું છે, જે અનુસાર ત્રિદોષ અલગ-અલગ સમય પર હાવી છે. સવારના ૬થી ૧૦ની વચ્ચે કફ દોષ પ્રભાવિત થાય છે, જેથી તે સમય પર ઊઠનાર વ્યક્તિ સુસ્ત તથા ધીમી ગતિએ સક્રિય થાય છે. સવારના ૧૦થી ૨ વચ્ચે પિત્ત દોષ પ્રભાવિત થાય છે, જેથી તે સમય પર ઊઠનાર વ્યક્તિ અધિક પ્રતિકૂળતા તથા અશાંતિ અનુભવે છે. બીજી તરફ સવારના છ વાગ્યા પહેલાં વાત દોષ દરમિયાન ઊઠવાથી તે ઊર્જાવાન, જાગૃતિ તથા જોશપૂર્ણ અનુભવે છે.
વહેલા જમો અને યોગ્ય જમો
દિનચર્યાની પ્રાથમિક બાબતોમાંથી એક છે કે આહારનું સેવન કરવું. આયુર્વેદમાં દિવસમાં માત્ર બે વાર ભોજન કરવાની સલાહ આપે છે, જેમાં સવારે સૂરજ ઊગ્યા પહેલાં અને સાંજે સૂરજ આથમે તે પહેલાં. પેટનો એક તૃતીયાંશ ભાગ ભોજનથી ભરેલો હોવો જોઈએ. એક તૃતીયાંશ ભાગ તરલ પદાર્થોથી ભરેલો હોવો જોઈએ તથા એક તૃતીયાંશ ભાગ ખાલી હોવો જોઈએ.
શરીરને શુદ્ધ કરવું
ભોજન સિવાય સ્વસ્થ રહેવા માટે અન્ય તબક્કા પણ છે. આયુર્વેદમાં સવારે એક વાર સક્રિય થયા બાદ શરીરની શુદ્ધતા, સ્વચ્છતા અને ફિટનેસને પ્રાધાન્ય અપાય છે. બ્રશ કરવાથી દાંત સાફ રહે છે તો કાજલ લગાવવાથી આંખની સફાઈ થાય છે. નાકમાં ડ્રોપ નાખવાથી નાક સાફ રહે છે, કોગળા કરવાથી ગળું સાફ રહે છે. પાનને ઈલાયચી તથા લવિંગ સાથે ખાવાથી પાચનક્રિયામાં સહાય કરે છે, નિયમિત તલના તેલથી મગજ, કાન તથા પગના તળિયામાં માલિશ કરવાથી થાક દૂર થાય છે. તે એન્ટિએજિંગ પણ છે. મસાજ યોગ્ય દૃષ્ટિ પ્રદાન કરે છે, શરીરને પોષણ, યોગ્ય ઊંઘ તથા સ્વસ્થ ત્વચા પ્રદાન કરે છે. નિયમિત સરળ કસરત કરવાથી શરીર હળવું રહે છે, કામ કરવાની ક્ષમતા વધે છે પાચન સુધારે છે તથા વધુ પડતી ચરબી દૂર કરે છે, જેનાથી શરીર સુડોળ બને છે. ત્વચા પર બેસનનો ઉપયોગ કરવાથી કફ પ્રકૃતિથી રાહત મળે છે, જેનાથી ડેડ સ્કિન સેલ દૂર થાય છે. ગરમ પાણીથી નહાવાથી ભૂખ તથા શક્તિ વધે છે.
