સાવધાન / H3N2 વાયરસ પર કોરોના વેક્સિન કેટલી અસરકારક? કોને સૌથી વધુ જોખમ, ડૉક્ટરોએ આપી આ સલાહ

કોરોના વાયરસના કેસ થોડા સમયથી ઘટ્યા હતા કે નવા વાયરસના કેસ વધવા લાગ્યા છે. આ નવા વાયરસનું નામ H3N2 છે જે ઈન્ફ્લુએન્ઝા A વાયરસનો પેટા પ્રકાર છે. આ વાયરસથી ચેપ લાગવા પર દર્દી ફ્લૂ જેવા લક્ષણો દર્શાવે છે જેમ કે તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, થાક અને સૂકી ઉધરસ જે ત્રણ અઠવાડિયા સુધી ચાલુ રહે છે. આ વાયરસને લઈને તમામ રાજ્યોને એડવાઈઝરી જારી કરવામાં આવી છે. ડૉક્ટર્સનું કહેવું છે કે H3N2ને રોકવા માટે મોનિટર કરવાની અને સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે જેથી તેને ફેલાતો અટકાવી શકાય.  ત્રણ વર્ષ સુધી કોરોના મહામારીમાંથી પસાર થયા બાદ આ વાયરસને લઈને લોકોના મનમાં અનેક સવાલો છે. શું કોરોના વાયરસ સામે રક્ષણ આપવા માટે આપવામાં આવેલી રસીઓ H3N2 વાયરસ સામે રક્ષણ આપવામાં અસરકારક છે કે નહીં? લોકો પણ આ વિશે જાણવા માંગે છે. આ વિશે ડોકટરોનું શું કહેવું છે તે જાણો... 

શું કોવિડ રસી H3N2 વાયરસ સામે રક્ષણ આપી શકે છે?

સીકે ​​બિરલા હોસ્પિટલ, ગુડગાંવના ક્રિટિકલ કેર અને પલ્મોનોલોજીના વડા ડો. કુલદીપ કુમાર ગ્રોવરે જણાવ્યું હતું કે, કોવિડ -19 અને H3N2 વાયરસ એકબીજાથી સંપૂર્ણપણે અલગ છે. કોઈપણ વાયરસની રસી તે વાયરસની પ્રકૃતિ, ફેલાવાની આવર્તન વગેરેના આધારે બનાવવામાં આવે છે. કોવિડ-19 અને H3N2 વાયરસની પ્રકૃતિ અને આવર્તન અલગ છે તેથી કોવિડ રસી આ ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ સામે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરશે નહીં. જો કોઈ વાયરસ માટે ચોક્કસ રસી બનાવવામાં આવે છે, તો તે વાયરસ અનુસાર રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસાવે છે. મિશ્રાએ કહ્યું, આપણે દેશમાં જે વાયરસ ફેલાતા જોઈ રહ્યા છીએ તે નવા લક્ષણો સાથેનો સામાન્ય ફ્લૂ છે જેના કારણે તે લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે છે. 

માસ્ક લગાવો, હાથ સાફ રાખો

કોવિડ -19 વાયરસથી વિપરીત તે ટૂંક સમયમાં સમાપ્ત થઈ જશે. પરંતુ જો તમને લક્ષણો લાગે છે તો ચોક્કસપણે તેનું પરીક્ષણ કરો. આ માટે તમામ આરોગ્ય અધિકારીઓએ તેનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ.  રાકેશ મિશ્રા વધુમાં કહે છે, અન્ય કોઈપણ વાયરસની જેમ H3N2 વાયરસથી બચવા માટે યોગ્ય સાવચેતી રાખો, માસ્ક લગાવો, હાથ સાફ રાખો અને સ્પર્શ કરવાનું ટાળો. ચેપ ટાળવા માટે વારંવાર ચહેરો-આંખો પર વારંવાર હાથ ન ફેરવો, લોકોએ માસ્ક પહેરવું જરૂરી છે.  ફેસ માસ્ક ફલૂના ફેલાવાને અટકાવી શકે છે અને હાનિકારક કણોને શરીરમાં પ્રવેશતા પણ રોકી શકે છે તેથી માસ્ક પહેરો.

H3N2 કેટલું જોખમી છે? 

ડૉ. ગંગારામ હોસ્પિટલ ધીરેન ગુપ્તાના જણાવ્યા અનુસાર, H3N2 એન્ટિજેનિક ડ્રિફ્ટ અને હળવા પરિવર્તન છે. પરંતુ તે જીવલેણ નથી પરંતુ જો દર્દીને બે કે તેથી વધુ રોગો હોય તો મૃત્યુની શક્યતા વધારે છે. ભારતમાં ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસના ત્રણ પેટા પ્રકારો છે. ઈન્ફલ્યુએન્ઝા A H1N1pdm09, ઈન્ફલ્યુએન્ઝા A H3N2 અને ઈન્ફ્લુએન્ઝા B વિક્ટોરિયા. આમાંથી H3N2 એ 2023 ની શરૂઆતમાં સૌથી સામાન્ય રીતે શોધાયેલ પેટા પ્રકાર છે. 

કોને વધુ જોખમ છે? 

ડૉ. કુલદીપ કુમાર ગ્રોવરના જણાવ્યા અનુસાર, બાળકો અને વૃદ્ધો માટે H3N2 વાયરસનું જોખમ વધારે છે કારણ કે તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર હુમલો કરે છે. જે લોકોને અસ્થમા, હ્રદયરોગ, ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિની ફરિયાદ હોય તેઓને પણ વધુ જોખમ રહેલું છે. સગર્ભા સ્ત્રીઓને પણ આ વાયરસનું જોખમ વધારે છે. કોવિડને કારણે બાળકો 2 વર્ષ સુધી ઘરે જ રહ્યા અને શાળા અને ભીડવાળી જગ્યાઓથી દૂર રહ્યા. પરંતુ હવે શાળાઓ ખુલી છે અને બજારોમાં ભીડ વધી છે, તેથી આ સામાન્ય પ્રકારને કારણે બાળકોમાં આ વાયરસના કેસોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. 

H3N2 વાયરસ કેવી રીતે ફેલાય છે અને તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય? 

H3N2 ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિની ઉધરસ અથવા છીંક દ્વારા તંદુરસ્ત વ્યક્તિ સુધી પહોંચે છે. ચેપ ટાળવા માટે, સલામતીની કાળજી લેવી જરૂરી છે. આ માટે ભીડવાળી જગ્યાએ જવાનું ટાળો, જો તમે જાહેરમાં બહાર હોવ તો માસ્ક પહેરો, વારંવાર તમારા હાથ સાબુથી ધોવા, એવા લોકો સાથે સંપર્ક ટાળો જેમને ફ્લૂ હોય અથવા ફ્લૂના લક્ષણો દેખાય. 

H3N2 લક્ષણો 

H3N2 વાયરસના ચેપના સામાન્ય લક્ષણો ફ્લૂ જેવા હોય છે. આ વાયરસની પકડમાં તાવ અથવા શરદી, ઉધરસ, ગળામાં દુખાવો, વહેતું નાક અથવા કેટલાક કિસ્સાઓમાં માથાનો દુખાવો અને થાક છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં ઉલટી અથવા ઝાડા પણ થઈ શકે છે. શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પણ આ વાયરસનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.