કેન્દ્રનો મોટો નિર્ણય / હવે ખાવા મળશે કુદરતી બાસમતી ચોખા, નહીં કરી શકાય ભેળસેળ, સરકારે પહેલી વાર બનાવ્યાં નિયમ

• FSSAIએ બાસમતી ચોખા માટે પહેલી વાર સર્વાંગી નિયમો જાહેર કર્યાં 
• 1 ઓગસ્ટ 2023થી લાગુ પડશે
• બાસમતી ચોખાની કુદરતી સુગંધ લવાશે
• કૃત્રિમ રંગની ભેળસેળ અને પોલિશિંગ એજન્ટ દૂર કરાશે

ભાતમાં મોટાપાયે વપરાતા બાસમતી ચોખાને લઈને સરકારે પહેલી વાર કેટલાક નિયમો બનાવ્યાં છે. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય હેઠળની એજન્સી FSSAIએ બાસમતી ચોખા માટે નિયમનકારી માપદંડો જાહેર કર્યાં છે જેનો 1 ઓગસ્ટ 2023થી અમલ કરવામાં આવશે.  FSSAIએ દેશમાં પ્રથમ વખત બાસમતી ચોખા (બ્રાઉન બાસમતી ચોખા, મિલ્ડ બાસમતી ચોખા, પરબોઇલ બ્રાઉન બાસમતી ચોખા અને મિલેડ પરબોઇલ્ડ બાસમતી ચોખા સહિત) માટે ઓળખના માપદંડો નક્કી કર્યાં છે. 

First time in India, FSSAI notifies comprehensive regulatory standards for Basmati Rice which will be enforced from 1st Aug 2023. It shall possess natural fragrance characteristic of basmati rice & be free from artificial colouring, polishing agents & artificial fragrances: GoI pic.twitter.com/8cB8P5uEyG

— ANI (@ANI) January 12, 2023

બાસમતી ચોખા કુદરતી સુગંધ ધરાવતા હોવા જોઈએ
આ ધારાધોરણો મુજબ, બાસમતી ચોખા કુદરતી સુગંધ ધરાવતા હોવા જોઈએ અને તે કૃત્રિમ રંગો, પોલિશિંગ એજન્ટ્સ અને કૃત્રિમ સુગંધથી મુક્ત હોવા જોઈએ. આ માપદંડો બાસમતી ચોખા માટે વિવિધ ઓળખ અને ગુણવત્તાના માપદંડોને પણ સ્પષ્ટ કરે છે, જેમ કે અનાજનું સરેરાશ કદ અને રાંધ્યા પછી તેનો લંબાઈનો ગુણોત્તર; ભેજ, એમિલોઝનું પ્રમાણ, યુરિક એસિડ, ખામીયુક્ત/ક્ષતિગ્રસ્ત અનાજ. 

બાસમતી ચોખાના વેપારમાં ભ્રષ્ટાચાર અટકાવવા નિર્ણય લેવાયો 
સરકારે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે, નવા ધારાધોરણોનો હેતુ બાસમતી ચોખાના વેપારમાં વાજબી પદ્ધતિઓ સ્થાપિત કરવાનો અને સ્થાનિક અને વૈશ્વિક સ્તરે ગ્રાહકોના હિતોનું રક્ષણ કરવાનો છે.

નોન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ પ્રતિબંધ હટાવવાના મહિના બાદ નિર્ણય 
ભારતે તૂટેલા ચોખા સહિત ઓર્ગેનિક નોન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ પરનો પ્રતિબંધ હટાવવાનો નિર્ણય લીધાના મહિનાઓ પછી આ જાહેરનામું બહાર આવ્યું છે. સપ્ટેમ્બર, 2022 ની શરૂઆતમાં, સરકારે તૂટેલા ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો અને ભાવ વધારાને કાબૂમાં રાખવા માટે બિન-બાસમતી ચોખા પર 20 ટકા કસ્ટમ્સ ડ્યુટી પણ લગાવી હતી.