- ગાઝિયાબાદમાં કૂતરા કરડવાથી એક કિશોરીનું મૃત્યુ નીપજ્યું હતું
- દોઢ મહિના પહેલા કૂતરો કરડ્યો પરંતુ ડરના કારણે ઘરે કહ્યું ન હતું
- કૂતરાના કરડવાના 24 કલાકની અંદર ઈન્જેક્શન આપવું જોઈએ
ધોરણ 8માં ભણતા 14 વર્ષના બાળકને દોઢ મહિના પહેલા પાળેલો કૂતરો કરડી ગયો હતો. કૂતરાનો ડંખ એક ખંજવાળ જેવો હતો. બાળકે તેના પરિવારજનોને જણાવ્યું ન હતું અને પોતે દવા લગાવતો રહ્યો હતો. થોડા દિવસોમાં તો ઘા સુકાઈ ગયો, પરંતુ શરીરની અંદર હડકવાનું ઈન્ફેક્શન ફેલાઈ ગયું. થોડા દિવસો પછી બાળકની હાલત ખરાબ થવા લાગી. પાણીથી ડરતો તો ક્યારેક કૂતરાની જેમ અવાજ પણ કરતો. આખો દિવસ પીડામાં વિલાપ કર્યો અને ખાવા-પીવાનું લગભગ બંધ કરી દીધું. જ્યારે પરિવાર તેને ડૉક્ટર પાસે લઈ ગયો, ત્યારે હડકવાના લક્ષણો જોઈને ડૉક્ટરે તેને દિલ્હીની જીટીબી હોસ્પિટલમાં મોકલી આપ્યો. ત્યાંથી તેમને એઈમ્સમાં જવાની સલાહ આપવામાં આવી. જ્યારે AIIMSમાં ડોક્ટરોએ તપાસ કરી તો જાણવા મળ્યું કે હડકવાનો ચેપ આખા શરીરમાં ફેલાઈ ગયો છે. હડકવા અસાધ્ય હોવાથી ડોકટરોએ કહ્યું કે બાળકનું જીવવું મુશ્કેલ છે. પરિવારના સભ્યો તેને ડોક્ટર પાસે લઈ ગયા. સોમવારે ત્યાંથી પરત ફરતી વખતે બાળકનું મોત થયું હતું. ગાઝિયાબાદની આ ઘટનાથી બોધપાઠ લેવો જોઈએ. હડકવા વિરોધી રસી કૂતરા કરડવાના 24 કલાકની અંદર આપવી જોઈએ જેથી જીવન સુરક્ષિત રહે.
ઈન્ફેક્શન મગજ સુધી પહોંચે
ઘણી વખત રોગ અંતિમ તબક્કામાં ન પહોંચે ત્યાં સુધી હડકવાના લક્ષણો દેખાતા નથી. જો ચેપ મગજ સુધી પહોંચે છે, તો એન્સેફાલીટીસ થાય છે. તે પછી તરત જ દર્દીનું મૃત્યુ થાય છે. પ્રારંભિક લક્ષણોમાં ક્યારેક માથાનો દુખાવો, ગળામાં દુખાવો, તાવ, વાંદરો અથવા અન્ય કોઈ પ્રાણી કરડ્યું હોય તે વિસ્તારમાં કળતરનો સમાવેશ થાય છે. દર્દીને ડર લાગે છે, લાળ આવવી, ગળવામાં મુશ્કેલી, પાણીનો ડર, ચિંતા, મૂંઝવણ, અનિદ્રા અને ક્યારેક તો હુમલા પણ થાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં કોમાના લક્ષણો પણ બહાર આવે છે.
24 કલાકની અંદર રસી લગાવવી જોઈએ
એક જાણીતા વરિષ્ઠ ચિકિત્સકે જણાવ્યું હતું કે કૂતરો, વાંદરો અથવા અન્ય કોઈ પ્રાણી કરડવાના કિસ્સામાં 24 કલાકની અંદર રસી લગાવવી જોઈએ. જો ડંખ શરીરના ઉપરના ભાગમાં જેમ કે પેટ, કમર, હાથ, ખભા અને ચહેરા પર હોય તો જેમ બને તેમ હડકવા વિરોધી રસીનો ડોઝ લેવો જોઈએ. હડકવાના વાયરસ લોહી દ્વારા મગજ સુધી પહોંચે છે. આ પછી સારવાર શક્ય નથી. જો ડંખ દરમિયાન ઊંડો અને મોટો ઘા થાય તો દર્દીને સીરમ પણ લગાવવાની જરૂર છે.
દોઢ મહિના પહેલા કૂતરું કરડ્યું હતું
મૂળ બુલંદશહરના યાકુબ ચરણ સિંહ કોલોનીમાં પરિવાર સાથે રહે છે. યાકુબ ભંગારના વેપારી તરીકે કામ કરે છે, તેની પત્ની એક્સપોર્ટ હાઉસમાં કામ કરે છે. તેમના બે પુત્રોમાં મોટો પુત્ર શાહવેઝ (14) 8મા ધોરણમાં અભ્યાસ કરતો હતો. પરિવારજનોએ જણાવ્યું કે શાહવેઝને 1લી સપ્ટેમ્બરથી પાણીનો ડર લાગવા લાગ્યો હતો. તેણે ખાવાનું પણ ઘણું ઓછું કરી દીધું હતું. ક્યારેક તેના મોંમાંથી કૂતરાના ભસવા જેવો અવાજ પણ આવતો. સંબંધીઓએ જણાવ્યું કે જ્યારે તબિયત ખરાબ થવા લાગી તો તેઓએ નજીકના ડોક્ટરને બતાવ્યું. તેણે હડકવાના લક્ષણો જણાવ્યા અને તેને દિલ્હી લઈ જવાની સલાહ આપી. દિલ્હીની જીટીબી હોસ્પિટલમાં સારવાર ન મળતાં તેમને એઈમ્સ અને અન્ય હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યા હતા. દરેક જગ્યાએ ડોકટરોએ સારવાર અને બચાવવામાં અસમર્થતા દર્શાવી હતી.
ડરના કારણે બાળકે કોઈને કહ્યું ન હતું
લગભગ દોઢ મહિના પહેલા પાડોશમાં રહેતી પડોશીના પાલતુ કૂતરાએ તેને કરડ્યો હતો. ઘા પણ બહુ મોટો ન હતો અને ડરના કારણે કોઈને કહ્યું ન હતું. શાહવેઝે તેના દાદાને કહ્યું કે થોડા દિવસો સુધી ઘરમાં રાખેલી દવા લગાવ્યા પછી તેનો ઘા રૂઝાઈ ગયો અને એવું લાગી રહ્યું હતું કે બધું બરાબર છે. મતલુબે કહ્યું કે કોઈ પણ હોસ્પિટલમાં સારવાર ઉપલબ્ધ નથી, તેથી એક વ્યક્તિની સલાહ પર તેને બુલંદશહેરના ડૉક્ટર પાસે લઈ જવામાં આવ્યો. શાહવેઝ તેને બતાવીને ઘરે પરત ફરી રહ્યો હતો ત્યારે તેનું મોત થયું હતું.
મહિલાએ ચાર કૂતરા રાખ્યા છે
પડોશીઓએ જણાવ્યું કે ગલીમાં રહેતી એક મહિલાએ ચાર કૂતરા પાળ્યા છે. તે શેરીના કૂતરાઓને પણ ખવડાવે છે. તેના ઘરની નજીક ઘણીવાર કૂતરાઓ ભેગા થાય છે. મહિલાને ઘણી વખત રોકવામાં આવી હતી, પરંતુ તે સંમત ન હતી. શાહવેઝના સંબંધીઓએ આ મામલે વિજય નગર પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ પણ કરી છે. જિલ્લામાં કુતરા અને વાંદરાઓનો આતંક સતત વધી રહ્યો છે. સરકારી હોસ્પિટલોમાં દરરોજ 500 થી વધુ લોકોને હડકવા વિરોધી રસી (ARV) આપવામાં આવે છે. જૂના શહેર વિજયનગરમાં સૌથી વધુ કેસ જોવા મળે છે. MMG હોસ્પિટલમાં દરરોજ 200 થી 250 લોકોને ARV આપવામાં આવે છે.
