- 2014 બાદ 23 દિગ્ગજ નેતાઓ કોંગ્રેસ છોડી ચાલ્યા ગયા
- દરેક નેતાની એક જ ફરિયાદ - રાહુલ ગાંધી સાંભળતા નથી
- નેતાઓએ કોંગ્રેસ છોડવા માટે હાઈકમાન્ડને જવાબદાર ગણાવ્યું
રાહુલ ગાંધીની સદસ્યતા રદ થયા બાદ મુશ્કેલીમાં ફસાયેલી કોંગ્રેસને છેલ્લા બે દિવસમાં બે મોટા આંચકાઓ લાગ્યા છે. ગુરુવારે વરિષ્ઠ નેતા એકે એન્ટોનીના પુત્ર અનિલ એન્ટની ભાજપમાં જોડાયા બાદ આંધ્રપ્રદેશના પૂર્વ સીએમ કિરણ રેડ્ડી પણ શુક્રવારે શાસક પક્ષમાં જોડાયા હતા.ભાજપમાં જોડાયા બાદ કિરણ રેડ્ડીએ કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડના નિર્ણયોની ટીકા કરી હતી.પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો. રેડ્ડીએ કહ્યું કે હાઈકમાન્ડ ખોટા નિર્ણયો લઈ રહ્યા છે, જેના કારણે તમામ રાજ્યોમાં સતત ભંગાણ થઈ રહી છે. કારમી હાર છતાં કોંગ્રેસના હાઈમેન કોઈ પાઠ ભણ્યા નથી. આ પહેલીવાર નથી જ્યારે કોઈ નેતા પાર્ટી હાઈકમાન્ડ પર સવાલો ઉઠાવી રહ્યા હોય.તાજેતરમાં ગુલામ નબી આઝાદે કોંગ્રેસ છોડવા માટે રાહુલ ગાંધીને જવાબદાર ઠેરવ્યા હતા. આઝાદની ગણતરી ગાંધી પરિવારના નજીકના લોકોમાં થતી હતી. છેલ્લા 9 વર્ષમાં લગભગ 23 મોટા નેતાઓ કોંગ્રેસમાંથી ભાગી ગયા છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે આ તમામ નેતાઓએ કોંગ્રેસ છોડવા માટે હાઈકમાન્ડને જવાબદાર ગણાવ્યા છે. આવો જાણીએ દરેકની વાર્તા વિગતવાર...
1. જગદંબિકા પાલ
યુપીમાં કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા જગદંબિકા પાલે 2014ની લોકસભા ચૂંટણી પહેલા કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. પાલ બાદમાં ભાજપમાં જોડાયા હતા. કોંગ્રેસ છોડતી વખતે પાલે આરોપ લગાવ્યો હતો કે મોટા નેતાઓ તેમનું અપમાન કરી રહ્યા છે.
2. ચૌધરી બિરેન્દર સિંહ
ઓગસ્ટ 2014માં હરિયાણા કોંગ્રેસના દિગ્ગજ નેતા ચૌધરી બિરેન્દર સિંહે ભૂપિન્દર સિંહ હુડ્ડા સાથેના ઝઘડા બાદ કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપ્યું હતું. બિરેન્દર સિંહે હાઈકમાન્ડ પર અવગણનાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. બિરેન્દર સિંહ ભાજપમાં જોડાયા, જ્યાં તેમને મોદી કેબિનેટમાં મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા.
3. અજીત જોગી
જૂન 2016માં છત્તીસગઢના મુખ્યમંત્રી રહી ચૂકેલા અજીત જોગીએ કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. જોગીએ આ નિર્ણય આદિવાસી કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ પદેથી હટાવ્યા બાદ લીધો હતો. રાજીનામું આપતી વખતે જોગીએ કહ્યું હતું કે કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ નહેરુ-ગાંધીની વિચારધારાથી ભટકી ગઈ છે.
4. હિમંતા બિસ્વા સરમા
આસામ સરકારમાં મંત્રી રહેલા હિમંતા બિસ્વા સરમાએ 2015માં મુખ્યમંત્રી તરુણ ગોગોઈ સાથેના ઝઘડા બાદ કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપ્યું હતું. સરમા બાદમાં ભાજપમાં જોડાયા અને હાલમાં આસામના મુખ્યમંત્રી છે. સરમાએ આરોપ લગાવ્યો કે જ્યારે મેં મારી સમસ્યાઓ રાહુલ ગાંધીને જણાવી તો તેમણે મારી વાતને અવગણીને પોતાના કૂતરા સાથે રમવાનું શરૂ કર્યું.
5. ગિરધર ગામંગ
ઓડિશાના મુખ્યમંત્રી રહી ચૂકેલા ગિરધર ગામંગે 2015માં કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. ગામંગ અને તત્કાલીન ઓડિશા કોંગ્રેસના પ્રમુખ જયદેવ જેના વચ્ચે રાજકીય ખેંચતાણ વધી હતી. ગામંગ જેણા પંથક પર વિશ્વાસઘાતનો આરોપ હતો અને હાઈકમાન્ડ પર તપાસ ન કરવાનો આરોપ હતો. ગામંગે કહ્યું કે કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ નિર્ણય લેવામાં અસમર્થ છે.
6. એસએમ કૃષ્ણા
કર્ણાટકના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને મનમોહન સરકારમાં વિદેશ મંત્રી, એસએમ કૃષ્ણાએ 2017માં કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપ્યું હતું. રાજીનામું આપ્યા બાદ પત્રકારો સાથે વાત કરતા કૃષ્ણાએ કહ્યું કે રાહુલ ગાંધી સરકારના કામકાજમાં સતત દખલ કરતા હતા. રાહુલ ગાંધી કોઈને જવાબ આપતા ન હતા અને પોતાની મરજીથી પાર્ટી ચલાવી રહ્યા હતા. આ સ્થિતિમાં મેં કોંગ્રેસ છોડવાનું યોગ્ય માન્યું.
7. શંકરસિંહ વાઘેલા
ગુજરાતના પૂર્વ સીએમ શંકરસિંહ વાઘેલાએ 2017માં કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપ્યું હતું. વાઘેલાનું રાજીનામું એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે ગુજરાત ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસની સ્થિતિ મજબૂત માનવામાં આવી રહી છે. કોંગ્રેસ છોડતા વાઘેલાએ કહ્યું કે મેં રાહુલ ગાંધીને કોઈ નિર્ણય લેવા કહ્યું હતું, પરંતુ તેઓ નિર્ણય લઈ શક્યા ન હતા. કોંગ્રેસ બદલવા માંગતી નથી.
8. એનડી તિવારી
ઉત્તર પ્રદેશના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને ઈન્દિરા યુગથી કોંગ્રેસના મજબૂત નેતા એનડી તિવારીએ 2017માં કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. કોંગ્રેસ છોડતા પહેલા તેમણે હાઈકમાન્ડ પર અજ્ઞાન હોવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. રાજીનામું આપતા પહેલા તિવારીએ કહ્યું હતું કે કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ વાસ્તવિકતાથી દૂર થઈ ગઈ છે, તેથી જ પાર્ટી તૂટી રહી છે.
9. વિજય બહુગુણા
ઉત્તરાખંડના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી વિજય બહુગુણાએ વર્ષ 2016માં કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. બહુગુણા મુખ્યમંત્રી પદ પરથી હટાવવાથી નારાજ હતા. કોંગ્રેસ છોડતી વખતે તેમણે રાહુલ ગાંધી પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે રાહુલ ગાંધી કાર્યકર્તાઓથી દૂર છે અને તેમની આજુબાજુ બદમાશોની ફોજ છે. રાહુલ કોંગ્રેસમાં નિર્ણયો તે લુખ્ખાઓના ઈશારે લે છે.
10. રીટા બહુગુણા જોશી
રીટા બહુગુણા જોશી જેઓ યુપીમાં કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ હતા. તેમણે પણ 2016માં પાર્ટીમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. રાજીનામું આપતી વખતે રીટાએ કહ્યું હતું કે સોનિયાજી અમારી વાત સાંભળતા હતા, પરંતુ રાહુલ ગાંધીના નેતૃત્વમાં આવું નથી થઈ રહ્યું. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, સમગ્ર દેશમાં કોંગ્રેસના લોકો રાહુલ ગાંધીથી નારાજ છે, તેમ છતાં તેઓ પાર્ટી ચલાવી રહ્યા છે.
11. અશોક ચૌધરી
બિહાર કોંગ્રેસના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ અને MLC અશોક ચૌધરીએ 2018માં અન્ય 3 કાઉન્સિલરો સાથે કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. બિહારમાં કોંગ્રેસ માટે આ મોટો ફટકો હતો. રાજીનામું આપતી વખતે તેમણે રાહુલ ગાંધીની નેતૃત્વ ક્ષમતા પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. ચૌધરીએ કહ્યું હતું કે કૉંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ બિહારમાં લાલુ યાદવના ગુલામ બનીને રહેવા માંગે છે. ઈન્ચાર્જ હાઈકમાન્ડને ગેરમાર્ગે દોરે છે અને પછી કંઈપણ નક્કી થાય છે.
12. નારાયણ રાણે
2016માં કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડથી નારાજ નારાયણ રાણેએ પોતાના સમર્થકો સાથે કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. કોંગ્રેસ છોડ્યા બાદ રાણેએ પહેલા પોતાની પાર્ટી બનાવી અને પછી ભાજપમાં જોડાયા. કોંગ્રેસ છોડતી વખતે રાણેએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે બધુ જાણવા છતાં રાહુલ ગાંધીએ મહારાષ્ટ્રને લઈને કોઈ નિર્ણય લીધો નથી. તેમણે કહ્યું કે કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ અહીં પાર્ટીને ખતમ કરવા મક્કમ છે.
13. સંજય સિંહ
ગાંધી પરિવારના નજીકના અને અમેઠીના મજબૂત નેતા સંજય સિંહે વર્ષ 2019માં કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. સિંહ રાહુલ ગાંધીથી નારાજ હતા. રાજીનામું આપતી વખતે તેમણે કહ્યું હતું કે કોંગ્રેસમાં 15 વર્ષથી વાતચીતનો અભાવ છે. રાહુલ ગાંધીના આગમન બાદ સર્વસંમતિથી કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવતો નથી. સંજય સિંહે કહ્યું હતું કે કોંગ્રેસ ભૂતકાળમાં જીવે છે.
14. અલ્પેશ ઠાકોર
2018માં કોંગ્રેસ છોડીને આવેલા અલ્પેશ ઠાકોરે રાહુલ ગાંધી પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. ઠાકોરે કહ્યું હતું કે રાહુલ ગાંધી સત્ય સાંભળવા માંગતા નથી. જો તેમને કંઈક ગમતું હોય, તો તેઓ તે મુજબ નિર્ણય લે છે. અલ્પેશે કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડ પર રાજકારણનો ઉપયોગ કરીને ફેંકવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો.
15. રાધાકૃષ્ણ વિખે પાટીલ
2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કારમી હાર બાદ મહારાષ્ટ્રમાં કોંગ્રેસને મોટો આંચકો લાગ્યો હતો. વિધાનસભામાં વિપક્ષના નેતા રાધાકૃષ્ણ પાટીલે પાર્ટીના પ્રાથમિક સભ્યપદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. રાજીનામું આપતી વખતે પાટીલે કહ્યું હતું કે રાહુલ ગાંધીની રાજનીતિ માત્ર વડાપ્રધાન પર પ્રહાર કરવા પુરતી જ સીમિત રહી છે. કોંગ્રેસને જાહેર પ્રશ્નો સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી.
16. ટોમ વદક્કન
સોનિયા ગાંધીના નજીકના ટોમ વાડાક્કને 2019માં કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. વદક્કને કોંગ્રેસને વંશવાદી પક્ષ ગણાવીને રાજીનામું આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે રાહુલ ગાંધી આ જ પ્રથાને આગળ ધપાવી રહ્યા છે. વદક્કનના રાજીનામા પર પ્રતિક્રિયા આપતા રાહુલે કહ્યું હતું કે તેઓ મોટા નેતા નથી.
17. સતપાલ મહારાજ
2014માં ઉત્તરાખંડ કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપનાર વરિષ્ઠ નેતા સતપાલ મહારાજે રાહુલ પર ઉગ્ર નિશાન સાધ્યું હતું. મહારાજે રાહુલને એવા નેતા ગણાવ્યા હતા જે એસીમાં બેસીને રાજનીતિ કરે છે. રાજીનામું આપતી વખતે તેમણે કહ્યું હતું કે રાહુલ ગાંધી સામાન્ય જનતાની પીડાને સમજી શકશે નહીં, કારણ કે તેમની રાજનીતિ એસી રૂમમાંથી ચાલે છે. રાહુલ નેતાઓને પણ મળતા નથી.
18. અમરિંદર સિંહ
પંજાબના પૂર્વ સીએમ અને કોંગ્રેસના મજબૂત નેતા કેપ્ટન અમરિંદર સિંહે વર્ષ 2022માં પાર્ટી છોડી દીધી હતી. 2021માં પંજાબમાં સીએમ પદેથી રાજીનામું આપ્યું ત્યારથી કેપ્ટન કોંગ્રેસ હાઈકમાન્ડથી નારાજ ચાલી રહ્યા હતા. કોંગ્રેસ છોડતી વખતે તેમણે કહ્યું કે પાર્ટીએ તેમને મજબૂર કર્યા છે. પ્રિયંકા અને રાહુલને બાળકો ગણાવતા કેપ્ટને તેમને કોંગ્રેસની લગામ મેળવવા પર સવાલ ઉઠાવ્યા.
19. જિતિન પ્રસાદ
બંગાળમાં કોંગ્રેસના પ્રભારી અને મનમોહન કેબિનેટમાં મંત્રી રહેલા જિતિન પ્રસાદે વર્ષ 2021માં કોંગ્રેસ પાર્ટી છોડી દીધી હતી. જિતિન પ્રસાદને રાહુલ ગાંધીના ખૂબ નજીકના નેતા માનવામાં આવતા હતા. જિતિન કોંગ્રેસના બળવાખોર જૂથ જી-23નો સભ્ય પણ હતો. પાર્ટીમાંથી રાજીનામું આપતા જિતિન પ્રસાદે એક ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું હતું કે કોંગ્રેસમાં કામ કરવું મુશ્કેલ થઈ ગયું છે. આ પ્રકારનું માળખું બનાવવામાં આવ્યું છે જેમાં નેતાઓને જનતાથી કાપી નાખવામાં આવી રહ્યા છે.
20. જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા
2019માં મધ્ય પ્રદેશ કોંગ્રેસમાં સૌથી મોટો બળવો જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાએ કર્યો હતો. સિંધિયાના સમર્થનમાં 27 ધારાસભ્યો બેંગલુરુ પહોંચ્યા હતા. આ પછી એમપીમાં કોંગ્રેસની સરકાર પડી. કોંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપતી વખતે સિંધિયાએ કહ્યું હતું કે નેતાને પાર્ટીમાં પોતાના મનની વાત કહેવાનો સમય નથી મળી રહ્યો. જોકે, રાહુલે સિંધિયાના આ દાવાને ફગાવી દીધો હતો. સિંધિયા બાદમાં ભાજપમાં જોડાયા હતા.
21. આરપીએન સિંહ
રાહુલ ગાંધીના નજીકના અને પૂર્વ કેન્દ્રીય મંત્રી આરપીએન સિંહે પણ 2022માં કોંગ્રેસ છોડી દીધી હતી. સિંહ તે સમયે ઝારખંડ કોંગ્રેસના પ્રભારી હતા. કોંગ્રેસ છોડતી વખતે આરપીએન સિંહે રાહુલ ગાંધીની કોર ટીમ પર સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. સિંહે કહ્યું હતું કે પાર્ટીમાં સિસ્ટમ અને વિચારો બંને બદલાઈ ગયા છે. ડાબેરી પક્ષમાંથી આવતા લોકોને પાર્ટીમાં મહત્વ આપવામાં આવી રહ્યું છે. જેઓ હંમેશા વિરૂદ્ધ રહ્યા છે, પાર્ટી હાઈકમાન્ડ તેમને મોટા હોદ્દા આપી રહી છે.
22. કપિલ સિબ્બલ
કપિલ સિબ્બલે 2020માં કોંગ્રેસના ઉદયપુર ચિંતન શિવિર બાદ રાજીનામું આપ્યું હતું. સિબ્બલ જી-23ના સક્રિય સભ્ય હતા અને વર્ષોથી કોંગ્રેસમાં પરિવર્તનની માંગ કરી રહ્યા હતા. રાજીનામું આપતા પહેલા સિબ્બલે રાહુલ ગાંધી પર નિશાન સાધ્યું હતું. સિબ્બલે કહ્યું હતું કે ઘરમાં કોંગ્રેસને કારણે પાર્ટી બરબાદ થઈ રહી છે. નિર્ણય લેવામાં દરેકની મદદ લેવામાં આવી રહી નથી.
23. ગુલામ નબી આઝાદ
કોંગ્રેસને સૌથી મોટો ફટકો 2022ના અંતમાં ત્યારે લાગ્યો, જ્યારે મજબૂત નેતા ગુલામ નબી આઝાદે પાર્ટીમાંથી રાજીનામું આપ્યું. રાજીનામું આપ્યા બાદ આઝાદે રાહુલ ગાંધી પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે રાહુલ પાર્ટીની અંદર કોઈનું સાંભળતા નથી. મુસલમાનોને મહાસચિવ પદથી વધુ પ્રમોશન નથી મળતું તેથી મેં પાર્ટી છોડી દીધી છે.
આ 23 નેતાઓ સિવાય ઘણા મોટા નેતાઓએ પણ કોંગ્રેસ છોડી દીધી છે. જેમાં પ્રિયંકા ચતુર્વેદી, હાર્દિક પટેલ, રિપુન બોરા, સુષ્મિતા દેવ, વિશ્વજીત રાણે, કીર્તિ આઝાદ અને લલિતેશ પાટી ત્રિપાઠીના નામ સામેલ છે. આટલા મોટા પ્રમાણમાં સ્થળાંતરના કારણે કોંગ્રેસ આસામ, યુપી જેવા રાજ્યોમાં ખૂબ જ નબળી પડી છે.
હાઈકમાન્ડ પર સવાલ
એક પછી એક નેતાઓએ પક્ષ છોડ્યા બાદ કોંગ્રેસમાં હાઈકમાન્ડ પર સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. ગત વર્ષે પાર્ટીએ ઉદયપુરમાં આ અંગે ચર્ચા કરી હતી, પરંતુ ચર્ચા બાદ પણ ઘણા મોટા નેતાઓએ કોંગ્રેસ છોડી દીધી છે. કોંગ્રેસે આને રોકવા માટે 2 મોટા નિર્ણયો લેવાની વાત કરી હતી. સંગઠન સ્તરે ઝડપથી નિર્ણય લેવામાં આવશે, જેથી વાતચીતનો અભાવ ન રહે. ટિકિટ વિતરણની જાહેરાત પણ ટૂંક સમયમાં કરવામાં આવશે, જેથી બળવાખોરોને મનાવી શકાય.2. અખિલ ભારતીય સ્તરથી જિલ્લા સ્તર સુધી રાજકીય સમિતિની રચના કરવામાં આવશે. કમિટીમાં મોટાભાગના નેતાઓને સ્થાન આપવામાં આવશે. આ કમિટી રાજકીય નિર્ણયો લઈ શકશે.કોંગ્રેસમાં ઉદયપુરની દરખાસ્તનો અમલ કરવા માટે પ્રમુખની ચૂંટણી કરવામાં આવી હતી. મલ્લિકાર્જુન ખડગે પ્રમુખ બન્યા પછી તેનો અમલ થવાની ધારણા હતી, પરંતુ હજુ સુધી કંઈ થયું નથી.
