25 ઓક્ટોબર 1951 અને 21 ફેબ્રુઆરી 1952, ભારતના રાજકીય ઈતિહાસમાં આ બે તારીખોને યાદ રાખવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.હકીકતમાં, તે માત્ર ચાર મહિના હતા જે દરમિયાન દેશમાં પ્રથમ લોકસભા ચૂંટણી જોવા મળી હતી.જો કે, દેશ હંમેશા આટલા લાંબા ચૂંટણી સમયગાળામાંથી પસાર થયો નથી.1980માં એક સમય એવો હતો કે જ્યારે માત્ર 4 દિવસમાં ચૂંટણી પૂરી થઈ ગઈ હતી.હવે જ્યારે ભારત 2024માં 18મી લોકસભાની ચૂંટણીની તૈયારી કરી રહ્યું છે ત્યારે ઈતિહાસના પાના ફેરવવા મહત્વપૂર્ણ બની ગયા છે.
2024નું ચૂંટણી સમયપત્રક
ભારતીય ચૂંટણી પંચ (ECI) એ શનિવારે તારીખોની જાહેરાત કરી.આ અંતર્ગત 7 તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાશે, જે 19 એપ્રિલથી શરૂ થશે અને 1 જૂન સુધી ચાલશે.4 જૂને પરિણામ જાહેર થશે.ખાસ વાત એ છે કે આ ભારતની બીજી સૌથી લાંબી ચૂંટણી છે, જે 44 દિવસ સુધી ચાલશે.
દેશની પ્રથમ અને સૌથી લાંબી ચૂંટણી
1951-52નીલોકસભા ચૂંટણીમાંકોંગ્રેસ 364 બેઠકો જીતીને સૌથી મોટી પાર્ટી બની હતી.જ્યારે CPI 16 બેઠકો સાથે બીજા સ્થાને હતી.લગભગ 120 દિવસના સમયગાળામાં 489 બેઠકો માટે 68 તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી.એવું કહેવાય છે કે મોટાભાગની જનતાને ચૂંટણી પ્રક્રિયાની જાણ ન હોવાને કારણે સપ્ટેમ્બર 1951માં એક મોક ચૂંટણી પણ હાથ ધરવામાં આવી હતી.
આટલી લાંબી ચૂંટણીનું કારણ શું હતું?
25 રાજ્યોમાં ફેલાયેલા 401 સંસદીય મતવિસ્તારોમાં લોજિસ્ટિક્સ અને હવામાન સંબંધિત પડકારોને કારણે, પ્રથમ લોકસભા ચૂંટણી લગભગ 4 મહિના સુધી ચાલી હતી.જ્યારે પરિણામો જાહેર થયા હતા.એવું માનવામાં આવે છે કે ચૂંટણી પ્રક્રિયા 25 ઓક્ટોબરથી શરૂ થઈ હોવા છતાં, મતદાનમાં જનતાની સૌથી વધુ ભાગીદારી જાન્યુઆરી-ફેબ્રુઆરી દરમિયાન હતી.
જ્યારે માત્ર 4 દિવસમાં ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી
1980 સુધીમાં, ભારતમાં લગભગ 6 સામાન્ય ચૂંટણીઓનો અનુભવ થયો હતો.ત્યારબાદ જાન્યુઆરી 1980માં, ભારત લોકતાંત્રિક પ્રક્રિયા દ્વારા 7મી લોકસભાની ચૂંટણી માટે તૈયાર થયું.ત્યારબાદ કોંગ્રેસે 350થી વધુ સીટો જીતી અને જનતા પાર્ટીનો આંકડો 32 સીટો પર પહોંચી ગયો.જો કે, પરિણામો કરતાં વધુ, 80 ના દાયકાની તે ચૂંટણીઓ સમયગાળાને કારણે સમાચારમાં રહી.
વધુ વાંચોઃ ચૂંટણીમાં કરોડોનું ફંડ આખરે આવે છે ક્યાંથી? ભારતથી લઇને USA સુધી કંઇક આવી હોય છે વ્યવસ્થા, જાણો
2024માં આટલો લાંબો ચૂંટણી શેડ્યૂલ કેમ?
આ વખતે ચૂંટણી પંચ દ્વારા ચૂંટણીની જાહેરાતથી લઈને મતગણતરી સુધી કુલ 82 દિવસમાં ચૂંટણી પ્રક્રિયા પૂર્ણ થશે.જ્યારે પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં મતદાનના આટલા લાંબા સમયગાળા વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમારે કહ્યું કે પ્રદેશો અને જાહેર રજાઓ, તહેવારો અને પરીક્ષાઓને ધ્યાનમાં રાખીને ચૂંટણીની તારીખો નક્કી કરવામાં આવી છે.
VTV Gujarati Newsની તમામ અપડેટ સૌથી પહેલા મેળવવા માટે અમારી WhatsApp ચેનલ ફોલો કરો
