ઈઝરાયલ પર હુમલો / આખરે આ હમાસ છે શું? જે વારંવાર ઈઝરાયલ પર હુમલા કરીને લોહીની નદીઓ વહાવે છે, આખરે કોણ આપે છે પૈસા?

• હમાસ પેલેસ્ટાઇનનું એક ઇસ્લામિક ઉગ્રવાદી સંગઠન છે
• શેખ અહેમદ યાસીને આ સંગઠનનો પાયો નાખ્યો હતો
• 1987ના જન આંદોલન દરમિયાન સંગઠનનો પાયો નાખ્યો 

પેલેસ્ટાઈનના ઉગ્રવાદી સંગઠન હમાસ અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે યુદ્ધ જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે. 7 ઓક્ટોબરની સવારે, હમાસે ઇઝરાયેલ તરફ લગભગ 5,000 રોકેટ છોડ્યા હતા. આ પછી ઈઝરાયલે હમાસ વિરુદ્ધ યુદ્ધની જાહેરાત કરી છે. ઈઝરાયેલે પેલેસ્ટાઈન અને ગાઝા પટ્ટીની સરહદે આવેલા વિસ્તારોમાં રહેતા પોતાના નાગરિકોને તેમના ઘરમાં રહેવા કહ્યું છે. દેશના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં સાયરનનો અવાજ સંભળાઈ રહ્યો છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર હમાસ ચીફ મોહમ્મદ દૈફે ઈઝરાયેલ પર હુમલા બાદ કહ્યું હતું કે 'બહુ થઈ ગયું. ઇઝરાયેલી કબજેદારોએ આપણા નાગરિકો સામે સેંકડો નરસંહાર કર્યા. તેમને ત્રાસ આપ્યો. અમે દુશ્મનોને પહેલેથી જ ચેતવણી આપી હતી, પરંતુ તેઓએ સાંભળ્યું નહીં. હવે અમે તેને વધુ સહન નહીં કરીએ...' હમાસે ઈઝરાયેલ વિરુદ્ધના ઓપરેશનને 'અલ અક્સા સ્ટોર્મ' નામ આપ્યું છે.

આખરે હમાસ શું છે? 

હમાસ જે ઇઝરાયેલ સાથે દુશ્મનાવટ ધરાવે છે, તે પેલેસ્ટાઇનનું એક ઇસ્લામિક ઉગ્રવાદી સંગઠન છે. શેખ અહેમદ યાસીને 1987ના જન આંદોલન દરમિયાન આ સંગઠનનો પાયો નાખ્યો હતો. ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી હમાસ ઈઝરાયેલને પેલેસ્ટિનિયન વિસ્તારોમાંથી હટાવવા માટે લડી રહ્યું છે. ગાઝા પટ્ટીથી કામ કરતું હમાસ ઈઝરાયેલને એક દેશ તરીકે ઓળખતું નથી અને આ સમગ્ર વિસ્તારમાં ઈસ્લામિક રાજ્ય સ્થાપવા માંગે છે.

હમાસનું ચાર્ટર શું કહે છે?

હમાસનું ચાર્ટર તેની સ્થાપનાના એક વર્ષ પછી એટલે કે વર્ષ 1988માં બનાવવામાં આવ્યું હતું. જેમાં આ સંસ્થાના ઉદ્દેશ્ય વિશે વિસ્તૃત માહિતી આપવામાં આવી છે. આ ચાર્ટરની પ્રસ્તાવનામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હમાસનો અંત યહૂદી સમુદાય અને ઈઝરાયેલને સંપૂર્ણ રીતે નષ્ટ કરીને જ થશે. હમાસના બે જૂથ છે. પશ્ચિમ કાંઠા અને ગાઝા પટ્ટી વિસ્તારોમાં એક જૂથનું વર્ચસ્વ છે. આ વિસ્તારમાં ઘણી શાળાઓ અને હોસ્પિટલો બનાવવામાં આવી છે. ઈઝરાયેલ સામેની લડાઈ પણ અહીંથી ચાલે છે. બીજા જૂથનો પાયો વર્ષ 2000 માં નાખવામાં આવ્યો હતો. તેની શરૂઆતથી ઇઝરાયેલ સામેના હુમલાઓમાં ભારે વધારો થયો છે. ખાસ કરીને આત્મઘાતી હુમલામાં અનેકગણો વધારો થયો છે.

હમાસ પાસે કેટલા લડવૈયાઓ છે?

હમાસ સંગઠનમાં કેટલા લડવૈયાઓ છે તેનો કોઈ ચોક્કસ અંદાજ નથી. પરંતુ તાજેતરના સમયમાં હમાસની રેલીઓમાં હજારો લોકો એકઠા થઈ રહ્યા છે. ખાસ કરીને યુવાનોની સંખ્યા ઘણી મોટી છે. કેટલાક અહેવાલોમાં હમાસના લડવૈયાઓની સંખ્યા 50 હજારથી વધુ હોવાનું કહેવાય છે. હમાસમાં આંતરિક વિખવાદની વાતો પણ સામે આવી રહી છે. ખાસ કરીને 1996માં જ્યારે હમાસે ઈઝરાયેલમાં એક પછી એક અનેક બોમ્બ વિસ્ફોટ કર્યા અને 60 ઈઝરાયેલી નાગરિકોએ જીવ ગુમાવ્યા ત્યારે એક વર્ગે તેનો વિરોધ કર્યો હતો. પરંતુ બીજા જૂથે દલીલ કરી હતી કે સશસ્ત્ર સંઘર્ષ જરૂરી છે.

હમાસ કેટલું શક્તિશાળી છે?

ઇઝરાયેલની સેનાની સરખામણીમાં હમાસ ભલે નબળો દેખાઈ શકે, પરંતુ તેને નજરઅંદાજ કરી શકાય નહીં. હમાસ રોકેટથી લઈને મોર્ટાર અને ડ્રોન હુમલા સુધીની ક્ષમતાઓથી સજ્જ છે. હમાસના ચુનંદા એકમો પણ કોર્નેટ ગાઈડેડ એન્ટી ટેન્ક મિસાઈલોનો ઉપયોગ કરતા જોવા મળ્યા છે. આ સંગઠન મોટાભાગના શસ્ત્રોનું ઉત્પાદન ગાઝા પટ્ટીમાં જ કરે છે. ઈઝરાયેલ સતત દાવો કરી રહ્યું છે કે હમાસને ઈરાન પાસેથી હથિયાર બનાવવાની ટેક્નોલોજી મળી છે. ઈઝરાયેલ સતત 'કાસ્સમ' અને 'કુદ્સ 101' મિસાઈલોનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યું છે અને કહે છે કે હમાસ પાસે આ બે મિસાઈલોનો સારો સ્ટોક છે. 'કાસેસમ' મિસાઈલ 10 કિલોમીટરના અંતર સુધી પ્રહાર કરી શકે છે. જ્યારે ‘કુદ્સ 101’ 16 કિલોમીટર સુધી પ્રહાર કરી શકે છે.

હમાસને ભંડોળ કોણ આપે છે?

ઈઝરાયેલનો દાવો છે કે તમામ ઈસ્લામિક દેશો હમાસને ફંડ આપે છે. સૌથી મોટું નામ કતાર છે. અહેવાલો અનુસાર એકલા કતારે હમાસને $1.8 બિલિયનથી વધુની મદદ કરી છે. હમાસના સમગ્ર વિશ્વમાં સમર્થકો છે, અને તે તેને સારી રકમનું દાન પણ કરે છે.