આસાન ઉપાયો / 'મને જ કેમ કરડે છે મચ્છર?' આ જાણી લેશો તો નહીં થાય ગુણગુણ કરતો પ્રશ્ન, સરળ રીત અજમાવો

જેમ જેમ ઉનાળાની ઋતુ નજીક આવે છે તેમ તેમ જીવજંતુઓનો ભય પણ વધી જાય છે. આ પૈકી મચ્છરો ખાસ કરીને મુશ્કેલીકારક છે. અહી રખડતા મચ્છરો ઘરની બહાર નીકળતા જ લોકોને પોતાનો શિકાર બનાવે છે. આવી સ્થિતિમાં ડેન્ગ્યુ અને મેલેરિયા જેવી જીવલેણ બીમારીઓનો ભય લોકોને પરેશાન કરવા લાગે છે. કેટલાક લોકો માને છે કે મચ્છર તેમને અન્ય કરતા વધુ કરડે છે. આવા લોકો ઘણીવાર સાંભળવામાં આવે છે કે તેઓ તેમની આસપાસ સ્વચ્છતાનું વધુ ધ્યાન આપતા નથી, તેથી મચ્છરો તેમને વધુ શિકાર બનાવે છે. જો તમે પણ આ લોકોમાંથી એક છો તો તમને જણાવી દઈએ કે મચ્છરોને તમારી તરફ વધુ આકર્ષિત કરવા માટે સ્વચ્છતા સિવાય કેટલાક અન્ય કારણો પણ જવાબદાર હોઈ શકે છે. અહીં અમે તમને આવા જ કેટલાક કારણો વિશે જણાવી રહ્યા છીએ. ચાલો જાણીએ કે શા માટે વ્યક્તિને અન્ય કરતા વધુ મચ્છર કરડે છે..

આ પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે માણસોની જેમ મચ્છરનું પણ પોતાનું જૈવિક જીવન ચક્ર હોય છે. આટલું જ નહીં, તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે માત્ર માદા મચ્છર જ માણસો અથવા પ્રાણીઓને કરડે છે. ખરેખર, નર મચ્છર માત્ર ફળોના રસ પર આધાર રાખે છે. જ્યારે માદા મચ્છર માણસોને ખોરાક માટે કરડે છે, ત્યારે તેમને તેમના ઇંડા ઉત્પન્ન કરવા માટે માનવ રક્તમાં હાજર ચોક્કસ પ્રોટીનની જરૂર હોય છે. મનુષ્યને કરડવાની પ્રક્રિયા દરમિયાન માદા મચ્છર તેની લાળ માનવના લોહીમાં નાખે છે અને તેના પરિણામે મેલેરિયા, ડેન્ગ્યુ, ચિકનગુનિયા, ઝિકા વાયરસ ચેપ વગેરે જેવા વિવિધ વેક્ટર બોર્ન ચેપ થાય છે. ગંભીર બાબત એ છે કે સમગ્ર વિશ્વમાં વેક્ટર-બોર્ન ઇન્ફેક્શનને કારણે લાખો લોકો મૃત્યુ પામે છે, આવી સ્થિતિમાં મચ્છરોથી દૂર રહેવું અને પોતાને સુરક્ષિત રાખવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. 

શા માટે મચ્છર કેટલાક લોકોને વધુ કરડે છે?

સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતોના મતે તેની પાછળ ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે..

પરસેવો

ઘણા સંશોધન પરિણામો દર્શાવે છે કે માનવ પરસેવો મચ્છરોને વધુ આકર્ષે છે. મતલબ કે જે લોકોને વધુ પરસેવો આવે છે તેમને મચ્છર વધુ કરડે છે. કારણ કે આપણા પરસેવામાં લેક્ટિક એસિડ, અમુક માત્રામાં યુરિક એસિડ અને એમિનો એસિડ જેવા તત્વો હોય છે, જેની ગંધ માદા મચ્છરોને આકર્ષે છે. આ જ કારણ છે કે ઉનાળાની ઋતુમાં અથવા કસરત કરતી વખતે મચ્છર લોકોને વધુ કરડે છે.

શરીરની ગરમી

પરસેવો ઉપરાંત જે લોકો તેમના શરીરમાં વધુ ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે અથવા કહો કે જેમના શરીરની ગરમી બાકીના કરતા થોડી વધારે હોય છે, તેઓ પણ મચ્છરોને આકર્ષિત કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે મેદસ્વી લોકો અથવા એથ્લેટ્સમાં મેટાબોલિક રેટ વધુ હોય છે, તેથી તેમના શરીરમાં વધુ ગરમી ઉત્પન્ન થાય છે અને તેઓને મચ્છર પણ વધુ કરડે છે.

બ્લડ ગૃપ

ઘણા સંશોધનોના પરિણામો દર્શાવે છે કે 'O' બ્લડ ગ્રુપ ધરાવતા લોકોને અન્ય લોકો કરતા મચ્છર કરડવાની શક્યતા વધુ હોય છે. ઘણા સંશોધન અહેવાલો અનુસાર, એવો અંદાજ છે કે બ્લડ ગૃપ માનવ ત્વચામાં ચોક્કસ રસાયણો છોડે છે, જે મચ્છરોને આકર્ષે છે. આવી સ્થિતિમાં ખાસ કરીને ‘ઓ’ બ્લડ ગ્રુપ ધરાવતા લોકોએ મચ્છરોથી દૂર રહેવું જોઈએ.

કપડાંનો રંગ
કેટલાક કહે છે કે મચ્છરોમાં પણ રંગો જોવાની અને ઓળખવાની ક્ષમતા હોય છે. આમાં પણ તેઓ ખાસ કરીને ઘાટા રંગો તરફ આકર્ષાય છે. આવી સ્થિતિમાં જો તમે ઘાટા રંગના કપડાં પહેરો તો પણ તમને વધુ મચ્છર કરડવા લાગે છે. તમને જણાવી દઈએ કે ડેન્ગ્યુ ફેલાવવા માટે જવાબદાર મચ્છરની એક પ્રજાતિ 'એડીસ' હાથે કરડવાનું પસંદ કરે છે. બીજી તરફ, મેલેરિયા ફેલાવવા માટે જવાબદાર મચ્છરની પ્રજાતિ 'એનોફિલિસ' પગ પર શિકાર કરે છે. આવી સ્થિતિમાં જો તમે ઘાટા રંગના કપડાં પહેરો તો પણ તમારા આખા શરીરને યોગ્ય રીતે ઢાંકવાનો પ્રયાસ કરો. બાળકો અને તેમના પગને અડધી બાંયના કપડાં પહેરીને ઢાંકીને રાખો, ખાસ કરીને સાંજે.

દારૂ

આ સિવાય જે લોકો વધુ આલ્કોહોલનું સેવન કરે છે તેમને પણ મચ્છરો વધુ કરડે છે. આલ્કોહોલમાં વધુ માત્રામાં ઇથેનોલ હોય છે, જ્યારે ઇથેનોલની સુગંધ મચ્છરોને આકર્ષે છે. આવી સ્થિતિમાં દારૂ પીધા પછી મચ્છર કરડવાની લાગણી વધી જાય છે.

વધુ વાંચો : સૂવામાં ધ્યાન રાખજો! ખોટી પોઝિશનમાં ઊંઘતા હોય તો ઝડપથી આવશે બુઢાપો, એક્સપર્ટેની સોનરી સલાહ

સૂતી વખતે મચ્છર કેમ કરડે છે?

મોટા ભાગના લોકોના મનમાં પણ આ પ્રશ્ન હોય છે કે સૂતી વખતે મચ્છર તેમને વધુ કેમ કરડે છે? તેની પાછળનું કારણ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ છે. વૈજ્ઞાનિકોના મતે માનવ શરીર દિવસની સરખામણીએ રાત્રે સૂતી વખતે વધુ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ છોડે છે. આ કાર્બન ડાયોક્સાઈડની ગંધ મચ્છરોને આકર્ષે છે અને આ જ કારણ છે કે સૂતી વખતે મચ્છર વ્યક્તિને વધુ કરડે છે.

VTV Gujarati Newsની તમામ અપડેટ સૌથી પહેલા મેળ​વ​વા માટે અમારી WhatsApp ચેનલ ફોલો કરો