ગગનયાન / ચંદ્ર અને સૂર્ય બાદ હવે આકાશ... ગગનયાનને લઈને ISROએ કર્યું મોટું એલાન, જાણીને ગજગજ ફૂલશે ભારતીયોની છાતી

• ગગનયાનને લઈને ISROનું મોટું એલાન સામે આવ્યું 
• ગગનયાનની પ્રથમ પરીક્ષણ ઉડાન ઓક્ટોબર મહિનામાં 
• કેન્દ્રીય વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી રાજ્ય મંત્રીએ આપી માહિતી 

ગગનયાનને લઈને ISROનું મોટું એલાન સામે આવ્યું છે. વાત જાણે એમ છે કે, કેન્દ્રીય વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી રાજ્ય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે શનિવારે આદિત્ય-એલ 1 ના સફળ પ્રક્ષેપણની પ્રશંસા કરી હતી. આ સાથે તેમણે કહ્યું હતું કે, ગગનયાનનું આગામી પરીક્ષણ ઓક્ટોબરમાં થઈ શકે છે.  

ઓક્ટોબરમાં ગગનયાનની ટેસ્ટ ફ્લાઇટ
કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે, ભારત માટે આ ખુશીની ક્ષણ છે. અને બીજું ચંદ્રયાનની જેમ અહીં પણ આખો દેશ સામેલ હતો. તેમણે કહ્યું કે, PM મોદી આ તમામ હિતધારકોને સાથે લાવ્યા છે અને તેમને અહેસાસ કરાવ્યો છે કે, આ મિશન સમગ્ર ભારત માટે છે. મને લાગે છે કે, આગામી એક ગગનયાનની પ્રથમ પરીક્ષણ ઉડાન હશે જે ઓક્ટોબર મહિનામાં થઈ શકે છે. એટલે કે આવતા મહિને જ.

2024 સુધીમાં ક્રૂ મોકલવામાં આવશે
આ વર્ષની શરૂઆતમાં લોકસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી મંત્રીએ કહ્યું હતું કે, પ્રથમ ટેસ્ટ વ્હીકલ મિશન, TV-D1 2023 માટે આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ પછી બીજા ટેસ્ટ વ્હીકલ ટીવી-ડી2 મિશન અને 2024ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં ગગનયાન (LVM3-G1)નું પ્રથમ માનવરહિત મિશન આવશે. ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું હતું કે, રોબોટિક પેલોડ સાથે પરીક્ષણ વાહન મિશન (TV-D3 અને D4) અને LVM3-G2 મિશન માટે આગળની યોજના બનાવવામાં આવી છે. સફળ પરીક્ષણ વાહનો અને ક્રૂડ મિશનના પરિણામોના આધારે 2024ના અંત સુધીમાં ક્રૂ મિશન મોકલવાનું આયોજન છે.  

શું છે ગગનયાન મિશન  
ગયા વર્ષે જ કેન્દ્ર સરકારે ગગનયાન પ્રોજેક્ટ માટે 10 હજાર કરોડ રૂપિયા જાહેર કર્યા હતા. ભારતનું આ એકમાત્ર અવકાશ મિશન છે. ગગનયાન સ્પેસ ફ્લાઇટ મિશન હેઠળ અવકાશયાત્રીઓને અવકાશમાં મોકલવામાં આવશે. ગગનયાન મિશન હેઠળ ISRO અવકાશયાત્રીઓને પૃથ્વીથી 400 કિમી ઉપર અવકાશમાં મુસાફરી કરવા મોકલશે. ઈસરોએ ભારતીય વાયુસેનાને આ મિશન માટે અવકાશયાત્રીઓની પસંદગી કરવા જણાવ્યું હતું. 

કેવું હશે ગગનયાન મિશન?
ગગનયાનના પ્રક્ષેપણમાં માનવરહિત વાહનને રોકેટ દ્વારા અવકાશમાં મોકલવામાં આવશે. તમામ સિસ્ટમની તપાસ કરવામાં આવશે. રિકવરી સિસ્ટમ અને ટીમની તૈયારીની તપાસ કરવામાં આવશે. આ મિશનમાં ભારતીય નેવી અને કોસ્ટ ગાર્ડ પણ સામેલ છે.  આવતા વર્ષના શરૂઆતના મહિનાઓમાં વ્યોમિત્ર રોબોટને ગગનયાન દ્વારા મોકલવામાં આવશે. ISRO એ 24 જાન્યુઆરી 2020 ના રોજ વ્યોમિત્ર સ્ત્રી હ્યુમનૉઇડ રોબોટ રજૂ કર્યો. 

આ રોબોટ બનાવવાનો હેતુ દેશના પ્રથમ માનવ મિશન ગગનયાનના ક્રૂ મોડ્યુલને મોકલીને અંતરિક્ષમાં માનવ શરીરની ગતિવિધિઓને સમજવાનો છે. તે હાલમાં બેંગલુરુમાં છે. તેને વિશ્વના સર્વશ્રેષ્ઠ સ્પેસ એક્સપ્લોરર હ્યુમનૉઇડ રોબોટનો ખિતાબ મળ્યો છે. વ્યોમિત્ર રોબોટ મનુષ્યની જેમ કામ કરે છે. તે ગગનયાનના ક્રૂ મોડ્યુલમાં ફીટ કરેલી રીડિંગ પેનલ વાંચશે. આ સાથે તે ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશન પર હાજર વૈજ્ઞાનિકો સાથે વાતચીત કરવાનું ચાલુ રાખશે. આ માનવરહિત મિશનના પરિણામો અન્ય માનવરહિત પ્રક્ષેપણ દ્વારા અનુસરવામાં આવશે. ત્રીજા પ્રક્ષેપણમાં ભારતીય અવકાશયાત્રીઓને અવકાશની યાત્રા પર મોકલવામાં આવશે.  

ગગનયાન પૃથ્વીની આસપાસ ફરશે 
ઈસરોની અગાઉની યોજના હતી કે, તેના હ્યુમન સ્પેસફ્લાઇટ મિશન દરમિયાન ગગનયાન ભારતીય અવકાશયાત્રીઓને સાત દિવસ માટે પૃથ્વીની આસપાસ મોકલશે. પરંતુ હવે શરતો અનુસાર ગગનયાન માત્ર એક કે ત્રણ દિવસ માટે પૃથ્વીની આસપાસ પરિભ્રમણ કરવા માટે લોન્ચ કરવામાં આવશે. આ મિશનમાં વિકાસ થઈ રહ્યો છે. ઘણી વખત ખામીઓ પણ જોવા મળે છે અને તેને સુધારવામાં આવે છે. આ મિશનમાં ત્રણને બદલે બે કે માત્ર એક જ અવકાશયાત્રી જાય તેવી પણ શક્યતા છે. ગગનયાનના ક્રૂ મોડ્યુલને પૃથ્વીથી 400 કિલોમીટરની ઉંચાઈ પર સ્થિત લોઅર અર્થ ઓર્બિટમાં ભ્રમણકક્ષામાં મોકલવામાં આવશે. આ મિશન એવું છે કે તેમાં કોઈ ભૂલ સ્વીકારી શકાય નહીં. કારણ કે તેમાં ભારતીય વાયુસેનાના સક્ષમ પાયલોટ મોકલવામાં આવશે. તેમનું જીવન અમૂલ્ય છે. આ મિશન તેમને મોકલતા પહેલા ઘણા પરીક્ષણોમાંથી પસાર થશે. આવતા વર્ષે લોન્ચ કરવાની તૈયારી છે પરંતુ તે આગળ પાછળ થઈ શકે છે. 

આદિત્ય એલ1 લોન્ચ 
શનિવારે જ ISRO એ તેનું પ્રથમ સૂર્ય મિશન PSLV-C57/Aditya-L1 મિશન સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યું. પ્રક્ષેપણ 2 સપ્ટેમ્બર 2023 ના રોજ સવારે 11:50 વાગ્યે સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર, શ્રીહરિકોટાના બીજા લોન્ચ પેડ પરથી કરવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રક્ષેપણ PSLV-XL રોકેટથી કરવામાં આવ્યું છે. આ રોકેટની આ 25મી ઉડાન હતી.આદિત્ય-એલ1 એ સૂર્યના વ્યાપક અભ્યાસ માટે સમર્પિત ઉપગ્રહ છે, જે સૂર્ય વિશે અજાણ્યા તથ્યો જાહેર કરશે.