રોચક તથ્ય / ગેસ ચેમ્બરમાં મૂકવામાં આવ્યું છે ભારતનું મૂળ બંધારણ: આ રીતે રાખવામાં આવે છે ખાસ સાવચેતી, જાણો સરળ શબ્દોમાં

• 1947માં દેશની આઝાદી બાદ બંધારણ બનાવવાની તૈયારીઓ શરૂ થઈ 
• 26 નવેમ્બર 1949ના રોજ બંધારણ અપનાવવામાં આવ્યું
• સત્તાવાર રીતે 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અમલમાં આવ્યું

ભારતમાં 74માં ગણતંત્ર દિવસની ઉજવણીને લઈ ઉત્સવનો માહોલ છે. મહત્વનું છે કે, આપણાં દેશમાં ગણતંત્ર દિવસ દર વર્ષે 26 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે ભારતનું બંધારણ અમલમાં આવ્યું અને ભારત લોકશાહી અને બંધારણીય રાષ્ટ્ર બન્યું. નોંધનીય છે કે, 1947માં દેશની આઝાદી બાદ બંધારણ બનાવવાની તૈયારીઓ શરૂ થઈ ગઈ હતી. આ માટે ભારતની બંધારણ સભાની રચના કરવામાં આવી હતી અને 26 નવેમ્બર 1949ના રોજ બંધારણ અપનાવવામાં આવ્યું હતું. જોકે તે સત્તાવાર રીતે 26 જાન્યુઆરી 1950 ના રોજ અમલમાં આવ્યું હતું. જોકે હવે સવાલ એ ઊભો થાય છે કે, બંધારણના અમલમાં બે મહિના કેમ લાગ્યા? અને હાલ ભારતનું બંધારણ ક્યાં છે ? આજે આપણે આ તમામ સવાલોના જવાબ વિશે જાણીશું. 

વર્ષ 1947માં ભારત દેશને આઝાદી મળ્યા બાદ બંધારણ બનાવવાની તૈયારીઓ શરૂ કરવામાં આવી હતી. જેના ભાગરૂપે ભારતની બંધારણ સભાની રચના કરવામાં આવી હતી. મહત્વનું છે કે, ભારે મહેનત અને રિસર્ચના અંતે 26 નવેમ્બર 1949ના રોજ બંધારણ અપનાવવામાં આવ્યું હતું. જોકે તે સત્તાવાર રીતે 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ અમલમાં આવ્યું હતું. તો હવે તમને સવાલ થાય કે, જો બંધારણ 26 નવેમ્બર 1949ના રોજ બંધારણ અપનાવવામાં આવ્યું તો સત્તાવાર રીતે કેમ છેક 2 મહિના બાદ 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ અમલમાં અ આવ્યું ? 

બંધારણને લાગુ કરવામાં કેમ લાગ્યો બે મહિનાનો સમય ? 
ભારતીય બંધારણને 26 નવેમ્બર 1949ના દિવસે અપનાવ્યા બાદ પણ તેને અમલમાં આવતા બે મહિનાનો સમય લાગ્યો હતો. 26 જાન્યુઆરીએ બંધારણ લાગુ થવા પાછળ એક ખાસ કારણ છે. 26 જાન્યુઆરી 1930ના રોજ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસે ભારતને પૂર્ણ સ્વરાજ તરીકે જાહેર કર્યું. આ દિવસની યાદમાં 20 વર્ષ પછી જાન્યુઆરીના રોજ ભારતના બંધારણનો અમલ કરીને વિશ્વને સંદેશો આપવામાં આવ્યો હતો કે, ભારત એક લોકશાહી દેશ છે.

ભારતનું બંધારણ ક્યાં રાખવામાં આવ્યું છે ? 
વાસ્તવમાં આજે પણ ભારતના બંધારણની અસલ નકલ અસ્તિત્વમાં છે, જે સાચવવામાં આવી છે પણ તે કોઈ મ્યુઝિયમમાં નહીં પણ ગેસ ચેમ્બરમાં રાખવામાં આવી છે. ભારતનું બંધારણ હાથે બનાવેલા કાગળ પર લખવામાં આવ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં વર્ષો સુધી તેની જાળવણી કરવી મુશ્કેલ છે. તેથી જ બંધારણની જાળવણી પણ ખાસ રીતે કરવામાં આવે છે. બંધારણની અસલ નકલ નેપ્થાલિન બોલની સાથે ફલેનલ કપડામાં લપેટી રાખવામાં આવી હતી.

ભારતના બંધારણની વિશેષતાઓ
ભારતના બંધારણની ખાસ વાત એ છે કે બંધારણની નકલ અન્ય દેશો કરતા અલગ છે. ભારતનું બંધારણ હાથથી બનાવેલા કાગળ પર લખાયેલું છે. તેની મૂળ નકલના દરેક પાનામાં સોનાના પાંદડાની ફ્રેમ હોય છે. તેમજ દરેક પ્રકરણના પ્રથમ પાના પર એક આર્ટવર્ક છે. બંધારણની અસલ નકલ નેપ્થાલિન બોલની સાથે ફલેનલ કપડામાં લપેટી રાખવામાં આવી છે.