જાણવા જેવું / વિચાર્યું ક્યારેય કે સૂતી વખતે છીંક કેમ નથી આવતી? ઊંઘમાં પણ આપણું મગજ કરે છે આવા ખેલ

• સૂતી વખતે છીંક કેમ નથી આવતી? 
• ઊંઘમાં આપણું મગજ  છીંકને બે અલગ અલગ રીતે અટકાવે છે
• REM ઊંઘ દરમિયાન છીંક આવતી નથી. 

છીંક આવવી એ એક સામાન્ય વાત છે અને તેનો સામનો આપણે દિવસમાં ઘણી વખત કરી છીએ. સામાન્ય રીતે લોકોને દિવસમાં 3 થી 4 વખત છીંક આવે છે જેને સામાન્ય કહેવા છે પણ જો આના કરતા વધુ વખત છીંક આવે છે તો ઘણી સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી શકે છે. સામાન્ય રીતે છીંક આવવાથી આપણા નાકમાં રહેલા કેમિકલ્સ, ધૂળ અને કીટાણુઓ બહાર નીકળે છે. શું તમે માર્ક કર્યું છે કે રાત્રે સૂતી વખતે છીંક નથી આવતી અને શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું કે આવું કેમ થાય છે? આજે અમે તમને તેના વિશે જ જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.   

સૂતી વખતે છીંક  કેમ નથી આવતી? 
આપણું શરીર છીંકને બે અલગ અલગ રીતે અટકાવે છે પણ એ વાત પર નિર્ભર કરે છે કે તમે નિંદરના કયા તબક્કામાં છો?  નોન રેપિડ આઇ મૂવમેન્ટ સ્લીપ (NREM) એટલે કે ઊંઘનો પ્રારંભિક તબક્કો અને રેપિડ આઇ મૂવમેન્ટ (REM) સ્લીપ, આ ઊંઘનો તબક્કો છે જેમાં આપણે સપના જોઈએ છીએ. આખી રાત આપણી ઊંઘ આ બે તબક્કા ફરતી રહે છે. 

નોન રેપિડ આઇ મૂવમેન્ટ સ્લીપ (NREM)માં શું થાય છે? 
આ ઊંઘના ત્રણ સ્ટેજ હોય છે
સ્ટેજ 1- તેને ઊંઘનો સૌથી હલકો તબક્કો માનવામાં આવે છે જે એક થી 5 મિનિટ સુધી ચાલે 
સ્ટેજ 2- આ સ્ટેજમાં તમે ગાઢ ઊંઘમાં જાઓ છો ત્યારે હૃદયના ધબકારા અને શરીરનું તાપમાન ઘટવા લાગે છે. 
સ્ટેજ 3- આ ઊંઘનો સૌથી ઊંડો તબક્કો માનવામાં આવે છે જેમાં વ્યક્તિ ખૂબ જ ગાઢ નિંદ્રામાં સૂઈ જાય છે અને એ સમએ તેને ઉઠવું ખૂબ મુશ્કેલ હોય છે. 

જણાઈ દઈએ કે NREM ઊંઘ સમયે તમારા શરીરની રીફ્લેક્સ સિસ્ટમ કામ ચાલુ રાખે છે પણ આ સમય દરમિયાન તે ઘણી ઓછી સંવેદનશીલ હોય છે. અને તેના કારણે જ NREM ઊંઘ દરમિયાન ઘણી વખત કોઈ ધૂળ કે કણો નાકમાં ઘૂસે છે પણ મગજનું ધ્યાન ખેંચી શકતા નથી. પણ જો તમારી છીંક મજબૂત હોય તો તમે NREM ઊંઘના પ્રથમ તબક્કામાં છીંક આવવા માટે જાગી શકો છો. પરંતુ જો તમે બીજા કે ત્રીજા તબક્કામાં છો તો છીંક નહીં આવે. 

REM ઊંઘ દરમિયાન શું થાય છે?
તમે REM ઊંઘ દરમિયાન છીંક ન આવે કારણકે જ્યારે તમે નિંદરમાં સપના જુઓ છો ત્યારે મોટર એટોનિયા નામની સ્થિતિ તમારા શરીરને લકવાગ્રસ્ત  કરી દે છે અને તમારા સપનામાં શું થઈ રહ્યું છે તે જાણવાથી અટકાવવા માટે તમારું મગજ તમારા શરીરની કાર્ય કરવાની ક્ષમતાને અવરોધે છે. એ સમયે છીંક આવવા માટે ઘણા સ્નાયુઓના સંકલનની જરૂર પડે છે પણ જ્યારે મગજ મોટર એટોનિયાની સ્થિતિમાં શરીરને મૂકે છે ત્યારે શરીરના સ્નાયુઓ કામ કરી શકતા નથી અને તેને કારણે જ REM ઊંઘ દરમિયાન છીંક આવતી નથી.