એમેઝોન અને ફ્લિપકાર્ટે આ અઠવાડિયે Flipkart’s annual shopping festival અને Amazon’s Great Indian Festival sale અંતર્ગત અનેક ઉત્પાદનો ઉપર મોટા પ્રમાણમાં ડિસ્કાઉન્ટ આપ્યા હતા. આ ડિસ્કાઉન્ટના પગલે દેશભરથી ભરપુર ઓનલાઈન ખરીદી થઇ હતી. આશ્ચર્યજનક રીતે તમામ વેચાણોના ૮૮% ઓર્ડર્સ નાના નગરોમાં રહેતા વ્યક્તિઓએ કર્યા હતા. આમ ઓનલાઈન શોપિંગ ફક્ત મોટા શહેરોમાં જ થાય છે એ માન્યતા આ વર્ષે ખોટી ઠરી હતી.
ભારતની બે અગ્રગણ્ય ઓનલાઈન રિટેલર્સ Flipkart અને Amazon બંને કંપનીઓએ તહેવારની સીઝનમાં રાખેલ ડિસ્કાઉન્ટના અંતે વધુ વકરો અને વધુ વેચાણ કર્યું હોવાનો દાવો કરી રહ્યા છે.
આ બંને કંપનીઓનો છેલ્લા ૬ દિવસનો ડિસ્કાઉન્ટ સીઝનનો વેચાણનો આંકડો ૩.૫ થી ૩.૭ અબજ ડોલર હોવાનું માનવામાં આવે છે. આ રકમમાં ગયા વર્ષ કરતા ૩૩%નો ઉછાળો આવ્યો છે.
આ આંકડાઓમાં એવું પણ જાણવા મળ્યું કે બંને કંપનીના ઘણા બધા ઓર્ડર EMI પર અને બેંકોની કેશ બેક ઓફર ઉપર કરવામાં આવ્યા. આ ઉપરાંત કંપનીની ઇન્શ્યોરન્સ જેવી સગવડોનો પણ ભરપુર ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો.
અહી ઉલ્લેખનીય છે કે આ વર્ષના દેશના નબળા અર્થતંત્રના પગલે વર્ષના પહેલા ભાગમાં વેચાણ ઘણું ઓછું થયું હતું આથી આ ડિસ્કાઉન્ટ સીઝન ખુબ અગત્યની હતી.
દેશના નાના શહેરો અને નગરોએ બાજી મારી
શહેરોને તેમની વસ્તીના આધારે ટીયર્સમાં વહેચવામાં આવ્યા છે. આ વર્ગીકરણમાં ટીયર ૩માં આવતા શહેરોમાં આ વર્ષે બમણું વેચાણ નોંધાયું છે. પહેલી વખત ઓનલાઈન ખરીદી કરી રહેલા લોકોને ફેશન અને સૌન્દર્ય પ્રસાધનોની ખરીદીમાં સૌથી વધુ રસ બતાવ્યો છે. આ ઉપરાંત ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો કે જેના બજારો નાના શહેરોમાં ઉપલબ્ધ ન હોય તેવા ઉત્પાદનોની ધૂમ ખરીદી નોંધાઈ છે. આ ઉપરાંત એમેઝોન ઉપર સ્માર્ટફોન્સની ખરીદીમાં ૧૫ ગણો વધારો નોંધાયો હતો. ફ્લિપકાર્ટે જણાવ્યું હતું કે તેમના નવા ગ્રાહકોમાં ૫૦%નો વધારો નોંધાયો હતો.
એમેઝોન એ જણાવ્યું હતું કે દેશના કુલ પીનકોડ્સના ૯૯.૪% પીનકોડ્સના વિસ્તારોમાંથી ખરીદીઓ નોંધાઈ છે જેમાં આશ્ચર્યજનક રીતે ૮૮% લોકો નાના નગરોમાંથી આવે છે. નાના નગરમાંથી આવતા લોકોની સરેરાશ ઓર્ડર દીઠ ખરીદીની રકમ મોટા શહેરો કરતા ઓછી હતી અને તેઓ ડિસ્કાઉન્ટ ડીલ્સના આધારે જ ખરીદી કરવી વધુ પસંદ કરતા હતા. દેશના કુલ ૧૫૦૦૦ પીન્કોડ્સમાંના લોકો પાસે એમેઝોન પ્રાઈમ મેમ્બરશીપ છે.
અહી જો કેશબેક અને ડિસ્કાઉન્ટ્સને ન ગણવામાં આવે તો કુલ વેચાણને Gross Merchandise Volume કહે છે. GMV મુજબ બંને ઓનલાઈન રીટેલર્સે ૪.૮ અબજ ડોલરનું વેચાણ કર્યું છે.
ભારતનું ઈ કોમર્સનું બજાર ૨૦૧૭-૨૦૧૮માં ૩૩ અબજ ડોલરનું હતું જે ૨૦૧૮-૨૦૧૯માં ૩૮ અબજ ડોલર સુધી પહોચી ગયું છે. આમ ભવિષ્યમાં આ ક્ષેત્ર વેપારીઓ અને ઉદ્યોગ સાહસિકો માટે ઉજળી તકો આપી શકે છે.