નિષ્ણાતો પહેલેથી જ H5N1 બર્ડ ફ્લૂને લઈને ખૂબ જ ચિંતિત છે. જો તેમનું માનીએ તો આ રોગ ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાઈ શકે છે અને તેનાથી મૃત્યુઆંક કોવિડ કરતા 100 ગણો વધારે હોઈ શકે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, આ વાયરસ હવે એ તબક્કે પહોંચી ગયો છે જ્યાં તે આખી દુનિયામાં મહામારી ફેલાવી શકે છે. હવે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશને કહ્યું છે કે તાજેતરમાં જ બીમાર પ્રાણીઓના કાચા દૂધમાં H5N1 નામનો બર્ડ ફ્લૂ મોટી માત્રામાં જોવા મળ્યો છે. જો કે હજુ સુધી એ જાણી શકાયું નથી કે આ વાયરસ દૂધમાં કેટલો સમય જીવી શકે છે.
પહેલીવાર આ રોગ ગાયમાંથી માણસોમાં ફેલાયો છે
તાજેતરમાં અમેરિકાના ટેક્સાસમાં કેટલીક ગાયોને બર્ડ ફ્લૂનો ચેપ લાગ્યો હતો. ત્યાંના એક ડેરી ફાર્મમાં કામ કરતા વ્યક્તિને પણ આ ગાયોની દેખરેખને કારણે આ રોગ થયો હતો. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનનું કહેવું છે કે આ ચિંતાનો વિષય છે. અત્યાર સુધી બર્ડ ફ્લૂ પક્ષીઓ દ્વારા ફેલાતો હતો, પરંતુ પહેલીવાર આ રોગ ગાયમાંથી માણસોમાં ફેલાયો છે.
શું ગાયનું દૂધ પીવું સલામત છે?
કેટલાક વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આ બર્ડ ફ્લૂ વાયરસ બદલાઈ રહ્યો છે. પહેલા આ રોગ માત્ર પક્ષીઓથી ગાયોમાં ફેલાતો હતો, હવે આ રોગ ગાયથી ગાયમાં અને ગાયથી પક્ષીમાં પણ ફેલાઈ રહ્યો છે. બીજી ચિંતાની વાત એ છે કે આ વાયરસ બીમાર ગાયોના દૂધમાં પણ જોવા મળ્યો છે. વૈજ્ઞાનિકો માટે આ આશ્ચર્યજનક છે કારણ કે તેઓએ વિચાર્યું ન હતું કે આ ફ્લૂ ગાય અને બકરાને થઈ શકે છે. પરંતુ તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે કેટલીક ગાયો વાસ્તવમાં બર્ડ ફ્લૂથી સંક્રમિત હતી. આ સ્થિતિમાં, શું ગાયનું દૂધ પીવું સલામત છે? ચાલો સમજીએ.
પહેલા જાણો H5N1 ફ્લૂ શું છે?
H5N1 એ એક પ્રકારનો ફલૂ વાયરસ છે, પરંતુ તે માનવીય ફ્લૂ નથી પરંતુ બર્ડ ફ્લૂ છે. તેથી જ તેને બર્ડ ફ્લૂ પણ કહેવામાં આવે છે. આ વાયરસ મુખ્યત્વે પક્ષીઓમાં રહે છે અને તેમને બીમાર બનાવે છે. કેટલીકવાર તે અન્ય સસ્તન પ્રાણીઓ સાથે પણ થઈ શકે છે.
જો કોઈ પક્ષીને આ ફ્લૂ થાય છે, તો તેની નજીક રહેવાથી, તેને સ્પર્શ કરવાથી અથવા તેના ડ્રોપિંગ્સને સ્પર્શ કરવાથી પણ મનુષ્યને ચેપ લાગી શકે છે. જો કોઈ જગ્યાએ બીમાર પક્ષીઓ હોય તો પણ તે જગ્યા દૂષિત થઈ શકે છે અને તેનાથી માણસો બીમાર થઈ શકે છે. જો આ ફલૂ માણસોને પકડે છે, તો તે ખૂબ ગંભીર હોઈ શકે છે. આનાથી તાવ, ઉધરસ, ગળામાં દુખાવો, ન્યુમોનિયા અથવા ક્યારેક ખૂબ જ ખરાબ સ્થિતિ થઈ શકે છે.
પાશ્ચરાઇઝ્ડ દૂધ પીવો
અમેરિકાની રોગ નિવારણ સંસ્થા સીડીસીનું કહેવું છે કે સામાન્ય લોકો માટે અત્યારે બહુ જોખમ નથી. ખાસ કરીને એવા લોકો માટે કે જેઓ બીમાર પ્રાણીઓની આસપાસ રહેતા નથી. સરકારી સંસ્થાઓ આ સમગ્ર મામલામાં નજર રાખી રહી છે અને એ પણ જોઈ રહી છે કે શું આ વાયરસ મનુષ્ય માટે વધુ ખતરનાક બની રહ્યો છે. જો કે હાલમાં સ્વસ્થ રહેવા માટે જરૂરી છે કે તમે માત્ર પાશ્ચરાઇઝ્ડ દૂધ પીવો.
પાશ્ચરાઇઝેશનની પ્રક્રિયા બર્ડ ફ્લૂ જેવા વાયરસને મારી નાખે છે
જો તમે પાશ્ચરાઇઝ્ડ દૂધ પીતા હોવ તો ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી. અમેરિકાના ફૂડ એન્ડ ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશનનું કહેવું છે કે પાશ્ચરાઇઝેશનની પ્રક્રિયા બર્ડ ફ્લૂ જેવા વાયરસને મારી નાખે છે, તેથી આવુ દૂધ પીવું સેફ છે.
તો શું હવે કાચું દૂધ પીવું સલામત નથી?
અમેરિકાના ફૂડ એન્ડ ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશનનું કહેવું છે કે હજુ સુધી એ સ્પષ્ટ નથી થયું કે H5N1 વાયરસ ડેરી ઉત્પાદનો જેમ કે કાચા દૂધ અથવા તેનાથી બનેલા ચીઝ દ્વારા ફેલાઈ શકે છે કે કેમ. જો કે, આ સંસ્થા હંમેશા સલાહ આપતી રહી છે કે લોકોએ કાચું દૂધ ન પીવું જોઈએ. આનું કારણ એ છે કે કાચા દૂધમાં ખતરનાક બેક્ટેરિયા હોઈ શકે છે જે બાળકો, વૃદ્ધો, સગર્ભા સ્ત્રીઓ અથવા નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોને બીમાર બનાવી શકે છે.
