IPL મીડિયા રાઇટ્સ / IPL માં અંબાણીની લાગી શકે છે લોટરી? સૌથી મોટો હરીફ જ રસ્તામાંથી બહાર

• IPL મીડિયા રાઈટ્સની ઈ-હરાજી થશે
• એમેઝોન રેસમાંથી બહાર થયું 
• 5 કંપનીઓ હવે લડશે IPL મીડિયા રાઈટ્સ માટે 

12 જુને IPL મીડિયા રાઈટ્સની હરાજી 
ઈન્ડિયન પ્રીમિયર લીગની સમાપ્તિ બાદ ચાહકોની નજર મીડિયા રાઈટ્સની હરાજી પર ટકી છે. 12 જૂન (રવિવાર)ના રોજ આઇપીએલની આગામી પાંચ સિઝન (2023થી 2027)માટે મીડિયા રાઇટ્સના ઓક્શન કરવામાં આવશે. બીસીસીઆઇને આઇપીએલના મીડિયા રાઈટ્સ થકી હજારો કરોડ રુપિયાની કમાણી થાય એવું મનાય છે.

એમેઝોન આઇપીએલના મીડિયા રાઇટ્સ નહી ખરીદે 
મીડિયા રાઈટ્સને લઈને એક મોટા સમાચાર સામે આવી રહ્યા છે. જેફ બેઝોસની કંપની એમેઝોન આઇપીએલ મીડિયા રાઇટ્સની રેસમાંથી બહાર થઇ શકે છે. જો આમ થશે તો મુકેશ અંબાણીની  રિલાયન્સ કંપની આઈપીએલ મીડિયા રાઈટ્સ મેળવવાની દોડમાં આગળ આવશે.
બ્લૂમબર્ગના રિપોર્ટ અનુસાર, એમેઝોન આઇપીએલના મીડિયા રાઇટ્સની લડાઇમાંથી બહાર નીકળવાના મૂડમાં છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, અમેરિકાની દિગ્ગજ કંપની દેશમાં 6 બિલિયન ડોલરથી વધુનું રોકાણ કરી ચૂકી છે, હવે માત્ર ઓનલાઇન સ્ટ્રીમિંગ રાઇટ્સ માટે ખર્ચ કરવો વ્યાવસાયિક રીતે યોગ્ય નથી, જોકે એમેઝોન તરફથી કોઈ સત્તાવાર નિવેદન આવ્યું નથી.

ઈ-હરાજી ક્યારે છે ? 
આઇપીએલે પહેલી વખત ઇ-હરાજીના માધ્યમથી બોલી લગાવવાનો નિર્ણય લીધો છે. હરાજી 12 જૂને સવારે 11 વાગ્યે મુંબઇમાં શરૂ થવાની છે અને બિડ પૂરી ન થાય ત્યાં સુધી સુધી હરાજી ચાલુ રહેશે. ખરીદેલા રાઈટ્સ આઈપીએલની 5 સીઝન (2023 થી 2027) માટે માન્ય રહેશે. આ વખતે આઈપીએલ મીડિયા રાઈટ્સ માટે 50થી 60 હજાર કરોડ રૂપિયાની બોલી લાગી શકે છે.

ત્યાં કેટલા પેકેજો છે ?
ચાર પેકેજીસ છે-એ, બી, સી અને ડી. પેકેજ-એમાં ભારતીય ઉપમહાદ્વીપના માત્ર ટીવી રાઈટ્સનો સમાવેશ થાય છે. પેકેજ-બી માં માત્ર ભારતીય ઉપમહાદ્વીપમાં જ પ્રસારણ માટે ડિજિટલ અધિકારો આપવામાં આવશે. પેકેજ-સી પ્લે ઓફ જેવી મર્યાદિત મેચો માટે ડિજિટલ રાઈટ્સ આપશે, જે માત્ર ભારતીય ઉપખંડમાં જ બ્રોડકાસ્ટિંગ માટે હશે. આ સાથે જ પેક્ડ-ડી દુનિયાના બાકીના દેશોમાં ટીવી અને ડિજિટલના પ્રસારણ માટે અધિકાર આપશે.

પેકેજ-સીમાં કઇ મેચોનો સમાવેશ થાય છે ?
પેકેજ-સીમાં 'સ્પેશ્યલ પેકેજ' મેચોનો સમાવેશ થાય છે. જો આઇપીએલમાં 74 મેચ હોય તો ખાસ પેકેજમાં 18 મેચ રમાશે. જો એક સિઝનમાં 84 મેચ હોય તો સ્પેશિયલ પેકેજમાં મેચોની 20 હશે. જો ટૂર્નામેન્ટમાં 94 મેચ હશે તો સ્પેશિયલ પેકેજમાં 22 મેચ થશે. આઇપીએલે એ તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું છે કે, જો સિઝનમાં 74થી ઓછી મેચો હોય તો તે જ પ્રમાણમાં ચોક્કસ પેકેજમાં રમતોની સંખ્યા નક્કી કરવામાં આવશે.

બિડિંગ પ્રક્રિયા કેવી રીતે થશે ?
ચાર પેકેજોમાંથી દરેકની મેચ દીઠ બેઝ પ્રાઇસ અલગ અલગ છે. બિડિંગ ફર્મે એક રકમ સૂચિબદ્ધ કરવી પડશે, જે ઓછામાં ઓછી સંચિત બેઝ પ્રાઇસ (દરેક પેકેજ માટે 74 એક્સબેઝ કિંમત) છે. સૌથી વધુ બોલી લગાવનારને વિવિધ પેકેજોના હક મળે છે 

દરેક પેકેજ માટે મેચ દીઠ બેઝ પ્રાઇસ શું છે ?
પેકેજ-એ માટે પ્રતિ મેચ બેઝ પ્રાઈઝ 49 કરોડ રૂપિયા છે. પેકેજ-બી માટે તે પ્રતિ મેચ 33 કરોડ રૂપિયા છે. ત્યારે, પેકેજ-સી માટે મેચ દીઠ 11 કરોડ રૂપિયા છે. પેકેજ ડી માટે તે મેચ દીઠ રૂ. 3 કરોડ રૂપિયા છે.
આવી સ્થિતિમાં પેકેજ-એની બેઝ પ્રાઇઝ 74 x 49 કરોડ x 5 (સિઝન) = 18130 કરોડ રહેશે. પેકેજ-બીની વાત કરીએ તો તેની બેઝ પ્રાઇઝ 12,210 કરોડ રૂપિયા હશે. તે જ સમયે, પેકેજ-ડી માટે, માટે, તે 1,110 કરોડ રૂપિયા થશે.

શું બધા પેકેજો એક સાથે બોલી લગાવવામાં આવશે ?
પેકેજો એ અને બી માટેની બિડ્સ એક સાથે સબમિટ કરવામાં આવશે. એકવાર બંને પેકેજો માટે વિજેતા બિડ નક્કી થઈ જાય,પછી પેકેજ સી અને ડી માટે બિડ્સ એક સાથે સબમિટ કરવામાં આવશે.

શું તમે એક કરતા વધુ પેકેજો માટે બોલી લગાવી શકે ?
હા, બોલી લગાવનાર એકથી વધુ પેકેજ માટેબોલી લગાવી શકે છે. જોકે પેકેજ એ અને બીના વિજેતાઓને વધારાની બોલીનો લાભ મળશે. પેકેજ એ નો વિજેતા પેકેજ બી માટે સૌથી વધુ બોલી લગાવનાર સાથે વોર બિડિંગ લગાવી શકે છે. પેકેજ બીના વિજેતાઓ પેકેજ સી અને ડી માટેના સૌથી વધુ બોલી લગાવનારાઓ સાથે વોર બિડિંગમાં જોડાઈ શકે છે.

આ કંપનીઓમાં રેસ છે
આઇપીએલના મીડિયા રાઇટ્સ ખરીદવા માટે મુખ્યત્વે 5 કંપનીઓ એકબીજા સાથે ટકરાવાની છે. જેમાં વાયકોમ, ડિઝની-હોટસ્ટાર, સોની, ઝી અને એમેઝોન જેવી કંપનીઓનો સમાવેશ થાય છે. હવે લોકો આઇપીએલને ઓટીટી પ્લેટફોર્મ પર પણ એન્જોય કરે છે, એવી રીતે કે ડિઝની-હોટસ્ટાર અને એમેઝોન જેવી કંપનીઓ પણ રાઇટ્સ ખરીદવાની રેસમાં છે. જો કે, હવે આ રેસમાંથી એમેઝોનની બહાર નીકળી ગઈ છે.

ગયા વખતે અધિકારોની કિંમત કેટલી હતી ?
વર્ષ 2017માં સ્ટાર ઈન્ડિયાએ પાંચ વર્ષ (2018-22)ના આઇપીએલના મીડિયા રાઈટ્સ મેળવવા માટે રુપિયા 16,347.5 કરોડની વિક્રમી રકમ ચૂકવી હતી. તે સમયે ક્રિકેટમાં આ સૌથી મોટો મીડિયા અધિકારનો સોદો હતો. આઇપીએલના અગાઉના મીડિયા રાઈટ્સ માટે ચૂકવવામાં આવેલી રકમ કરતાં આ સોદો 158 ટકા વધુ હતો.