એક તરફ, જ્યાં મોદી સરકાર દેશમાં બુલેટ ટ્રેન લાવવાની તૈયારીમાં વ્યસ્ત છે, બીજી તરફ ભારતીય રેલ્વે છેલ્લા 10 વર્ષમાં સૌથી ખરાબ તબક્કામાં પહોંચી ગઈ છે. આ અહેવાલ કંટ્રોલર અને ઓડિટર જનરલ (કેગ) દ્વારા કરવામાં આવેલ છે. કેગના અહેવાલ મુજબ ભારતીય રેલ્વેની આવક છેલ્લા દસ વર્ષમાં સૌથી નીચા સ્તરે પહોંચી છે. નાણાકીય વર્ષ 2017-18માં રેલ્વેનો ઓપરેટિંગ રેશિયો 98.44 ટકા પર પહોંચ્યો હતો.
મોદી સરકારને વધુ એક ફટકો
ભારતીય રેલવેની હાલત છેલ્લા 10 વર્ષના તળિયે
કેગના રિપોર્ટમાં થયો ખુલાસો
જો તમે કેગના આ આંકડાને સરળ ભાષામાં સમજો છો, તો રેલવે 98 રૂપિયા 44 પૈસા વાપરીને માત્ર 100 રૂપિયાની કમાણી કરી રહી છે. એટલે કે, રેલ્વે માત્ર એક રૂપિયા 56 પૈસાનો નફો કરી રહી છે, જે વ્યવસાયના દ્રષ્ટિકોણથી સૌથી ખરાબ પરિસ્થિતિ છે. આનો સીધો અર્થ એ છે કે રેલવે તેના તમામ સંસાધનોથી તેના 2 ટકા નાણાં પણ કમાવવા માટે સમર્થ નથી.
રેલવે કમાઇ રહી છે માત્ર 1.56 પૈસા
કેગના અહેવાલ મુજબ આ ખાધનું મુખ્ય કારણ ઉંચો વિકાસ દર છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે નાણાકીય વર્ષ 2017-18માં 7.63 ટકા ઓપરેટિંગ ખર્ચની સરખામણીએ ઉંચો વૃદ્ધિ દર 10.29 ટકા હતો.
શું કહે છે કેગનો અહેવાલ
કેગના આંકડા મુજબ, નાણાકીય વર્ષ 2008-09 માં રેલવેનો ઓપરેટિંગ રેશિયો 90.48 ટકા, 2009-10 માં 95.28 ટકા, 2010-11 માં 94.59 ટકા, 2011-12 માં 94.85 ટકા, 2012-13 માં 90.19 ટકા, 2013-14 માં 93.6 ટકા હતો. , 2014-15માં 91.25 ટકા, 2015-15માં 90.49 ટકા, 2016-17માં 96.5 ટકા અને 2017-18માં 98.44 ટકા પર પહોંચી ગયો છે.
કેગના રિપોર્ટમાં ખુલાસો
કેગે દ્વારા એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે છેલ્લા બે વર્ષમાં આઇબીઆર-આઈએફ હેઠળ એકત્રિત કરેલા નાણાંનો ઉપયોગ રેલ્વેની ખરાબ હાલત માટે થતો નથી. રિપોર્ટમાં સૂચવવામાં આવ્યું છે કે રેલવેને બજારમાંથી મળેલા ભંડોળના સંપૂર્ણ ઉપયોગની ખાતરી કરવી જોઈએ.
રેલવેની આવક વધારવાના પગલાનું પણ કરાયું સૂચન
કેગે પણ રેલવેની આવક વધારવાનાં પગલાં સૂચવ્યા છે. કેગ દ્વારા એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે કુલ અને વધારાના બજેટરી સંસાધનો પરની અવલંબન ઘટાડવી જોઈએ, સાથે સાથે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન રેલ્વેના મૂડી ખર્ચમાં ઘટાડો કરવાની પણ ભલામણ કરવામાં આવી છે.