નિર્ણય / 1 જુલાઈથી પ્લાસ્ટિકની 19 વસ્તુઓ પર પ્રતિબંધ, સિંગલ યૂઝ પ્લાસ્ટિક વેચનાર અને બનાવનારની હવે ખૈર નહીં

• 1 જુલાઈએ દેશમાં સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પ્રતિબંધનો નિયમ લાગુ પડશે
• કપ, ગ્લાસ, ચમચી અને સ્ટ્રો જેવી ચીજો નહીં વાપરી શકાય 
• કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રાલયે બહાર પાડ્યું જાહેરનામું 

દેશમાં 1 જુલાઈથી સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકમાંથી બનેલી ચીજવસ્તુઓ પ્રતિબંધિત થઈ રહી છે. પર્યાવરણીય મંત્રાલયે મંગળવારે આ સંબંધિત નોટિફિકેશન બહાર પાડી દીધું છે. મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નોટિફિકેશનમાં એવું જણાવાયું છે કે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકમાંથી બનેલી કપ, ગ્લાસ, ચમચી અને સ્ટ્રો જેવી ચીજો પર પ્રતિબંધ આવી શકે અને તેથી તેને નહીં વાપરી શકાય. પ્રતિબંધિત વસ્તૂઓમાં એવી ચીજો સામેલ છે જેનો ઓછો ઉપયોગ થાય છે અને કચરો વધારે ફેલાવે છે. 

શું કહેવાયું પર્યાવરણ મંત્રાલયના નોટિફિકેશનમાં 
પર્યાવરણ મંત્રાલયના નોટિફિકેશન મુજબ 1 જુલાઈ 2022થી સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકની વસ્તુઓના ઉત્પાદન, આયાત, સ્ટોક, વિતરણ, વેચાણ અને ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ રહેશે. તેમાં પોલિસ્ટરીન અને વિસ્તૃત પોલિસ્ટરીન પદાર્થોનો પણ સમાવેશ થાય છે. પ્રતિબંધિત વસ્તુઓમાં પ્લાસ્ટિકની બનેલી લાકડી (ડંડી) પણ શામેલ છે, જેનો ઉપયોગ ફુગ્ગાઓ, કાનની કળીઓ, આઈસ્ક્રીમ, કેન્ડીમાં થાય છે. આ ઉપરાંત પ્લાસ્ટિકના કપ, ગ્લાસ, ચમચી, કાંટા, છરી, સ્ટ્રો અને પ્લાસ્ટિક કે પીવીસીથી બનેલા બેનરો કે જેની જાડાઈ 100 માઇક્રોનથી ઓછી હશે તેના પર પણ હવે પ્રતિબંધ રહેશે. પ્રતિબંધિત વસ્તુઓની સૂચિત સૂચિમાં પ્લાસ્ટિકથી બનેલા પાતળા વરખનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે મીઠાઈના બોક્સ, સિગારેટના પેકેટ, આમંત્રણ કાર્ડ સાથે જોડાયેલું છે. 

1 જુલાઈથી કઈ વસ્તુઓ પર આવી જશે પ્રતિબંધ

• બલૂન સ્ટીક્સ
• સિગારેટના પેક્સ
• કટલરી આઈટમ્સ, પ્લેટસ, કપ્સ, ગ્લાસ, ફોર્ક્સ, ચમચી, છરીકાંટા અને ટ્રે 
• ઈયરબડ્સ
• મીઠાઈના બોક્સ
• આમંત્રણ પત્રિકા, કાર્ડ
• સિગારેટના ખોખા 
• પીસીવી બેનર્સ 

પ્રતિબંધ પાલન માટે  રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય સ્તરે કંટ્રોલ રૂમ 
પર્યાવરણ મંત્રાલયે માહિતી આપી છે કે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધ સુનિશ્ચિત કરવા માટે રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય સ્તરે કંટ્રોલ રૂમ બનાવવામાં આવશે. પ્રતિબંધિત પ્લાસ્ટિકના સામાનના ગેરકાયદે ઉત્પાદન, આયાત, સ્ટોક, વિતરણ, વેચાણ અને ઉપયોગ પર નજર રાખવા માટે વિશેષ અમલ બજવણી ટીમો બનાવવામાં આવશે. મંત્રાલયે કહ્યું કે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને એક રાજ્યમાંથી બીજા રાજ્યમાં આ વસ્તુઓની અવરજવર રોકવા માટે પ્રતિબંધ લાગુ કરવા માટે તેમની સરહદો પર ચેકપોઇન્ટ્સ સ્થાપિત કરવા કહેવામાં આવ્યું છે. પર્યાવરણ મંત્રાલયનું કહેવું છે કે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકની વસ્તુઓનો કચરો માત્ર ધરતીને જ નહીં પરંતુ સમુદ્રના પર્યાવરણને પણ નુકસાન પહોંચાડી રહ્યો છે. સમગ્ર વિશ્વમાં તેના વિશે ચિંતા છે. તમામ દેશો માટે આ એક મોટો પડકાર બની ગયો છે. જેને જોતા આ પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવ્યો છે.