ભારત અને ચીન વચ્ચે લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ લાઇન પર તણાવ વધી રહ્યો છે. ગેલવાન ક્ષેત્રમાં હજારો ચીની સેનાના જવાનો ભારતીય ક્ષેત્રમાં ઘુસી આવ્યાં છે. ચીનના સૈનિકો પેંગોંગ સો તળાવની નજીક ફિંગર એરિયામાં બંકર બનાવી રહ્યા છે. નિષ્ણાંતોનું માનવું છે કે ચીનનું સૈન્ય ભારતને માત્ર રણનીતિક હેતુ માટે જ નહીં, પણ વધુ એક ચોક્કસ હેતુ માટે પણ ભારતીય ક્ષેત્રમાં રસ્તાઓ બનાવતા અટકાવે છે.
ખરેખર, લદ્દાખ યુરેનિયમ, ગ્રેનાઇટ, સોનું અને દુર્લભ અર્થ જેવી કિંમતી ધાતુથી ભરેલો છે. પ્રાચીન સમયમાં ચીન સાથે લદાખથી 10,000 ઊંટ અને ઘોડા દ્વારા વેપાર થતો હતો. આ ઊંટો અને ઘોડાઓ લેહથી યારકંદ, સિનિકિઆંગ અને તિબેટના પાટનગર લ્હાસા સુધી જતા હતા. આ સમય દરમિયાન બંને દેશો વચ્ચે મોટા પાયે વેપાર થયો હતો.
લદાખના ગલવાન ક્ષેત્રમાં ભારત અને ચીન વચ્ચે જે સ્થળે માટે આ વિવાદ ચાલી રહ્યો છે તેની બાજુમાં ગોગરા પોસ્ટ નજીક 'ગોલ્ડન માઉન્ટેન' છે. બંને દેશો વચ્ચેના તણાવપૂર્ણ સંબંધોને લીધે આ ક્ષેત્રમાં બહુ સર્વે કરવામાં આવ્યો નથી પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે સોના સહિત અનેક કિંમતી ધાતુઓ અહીં છુપાયેલી છે. આટલું જ નહીં, લદ્દાખના ઘણા વિસ્તારોમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાની યુરેનિયમના ભંડારો મળી આવ્યાં છે. જેનાથી માત્ર પરમાણુ વિજળી જ નહીં, પણ પરમાણુ બોમ્બ પણ બનાવી શકાય છે.
લદ્દાખની પહાડોમાં સૌથી મોટું યુરેનિયમ
જર્મનીની પ્રયોગશાળા દ્વારા 2007માં આ પહાડોના નમૂનાઓની તપાસમાં ખુલાસો થયો હતો કે 5.36 ટકા યુરેનિયમ મળ્યું હતું. આ દેશમાં બીજી જગ્યાઓ પરથી મળેલા યુરેનિયમ કરતાં પણ વધારે છે. લદ્દાખ ભારતીય અને એશિયાઇ પ્લેટની વચ્ચે આવેલ છે. આ જગ્યા પર 50 થી 60 મિલિયન વર્ષ પહેલ બંને પ્લેટોની વચ્ચે થયેલી ટક્કર બાદ હિમાલયનું નિર્માણ થયું હતું. જેમાં બહાર આવેલા લદ્દાખના ખડકને ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ દ્વારા ખનિજ પદાર્થોથી સમૃદ્ધ બનાવે છે.
આ પહાડોની વચ્ચે યૂરેનિયમ ભંડાર મળ્યાં હતા. ભૂગર્ભ વૈજ્ઞાનિકોના જણાવ્યાં મુજબ યૂરેનિયમથી ભરેલ લદ્દાખના ખડક અન્ય જગ્યાઓના પડકાર સામે નવી છે. આ 100 થી લઇને 25 મિલિયન જુની છે. ભારતમાં આ પ્રકારની યૂરેનિયમથી ભરેલા ખડકો આંધ્ર પ્રદેશ, છત્તીસગઢ અને ઝારખંડમાં મળી આવે છે, પરંતુ 2500 થી લઇને 3000 મિલિયન વર્ષો જૂની છે.
અરૂણાચલની સરહદ પર 60 અરબ ડોલરની સોના-ચાંદી
આ ખડકથી 0.31 - 5.36 ટકા સુધી યૂરેનિયમ અને 0.76 થી 1.43 ટકા થોરિયમ મળ્યું હતું. આ યૂરેનિયમ કોહિસ્તાન, લદ્દાખ અને દક્ષિણી તિબેટ સુધી ફેલાયેલ છે. આ અગાઉ ચીન અરુણાચલ પ્રદેશના ઉપરી સુંબસિરી જિલ્લાથી માત્ર 15 કિલોમીટર દૂર સોનું અને રેઅર અર્થ માટે ખોદકામ કરી ચૂક્યું છે.
એક મળતાં રિપોર્ટ અનુસાર ચીનને આ વિસ્તારોમાં ઘણું સોનું, ચાંદી અને રેઅર અર્થ મળ્યું હતું. જેની અંદાજે કુલ કિંમત 60 અરબ ડોલર છે. જેને નિકાળવા માટે ચીને અરૂણાચલની સરહદ નજીક સુરંગ અને સંચાર ઉપકરણ લગાવ્યાં છે. ચીને આ વિસ્તારોમાં રોડ તેમજ એરપોર્ટ પણ બનાવ્યાં છે.
પરમાણુ બોમ્બ માટે ચીનને યૂરેનિયમની જરૂરિયાત
અમેરિકા સાથે ચાલી રહેલી ખેંચતાણની વચ્ચે ચીનના વિશ્લેષકોએ સરકારને પરમાણુ બોમ્બની સંખ્યા વધારીને 1000 સુધી કરવાની સલાહ આપી છે. અમેરિકા સામે લડવા માટે ચીને પોતાના પરમાણુ વૉરહેડની સંખ્યા વધારીને 1000 કરવી જોઇએ. એક અનુમાન મુજબ ચીન પાસે હાલમાં 260 પરમાણુ બોમ્બ છે. જો ચીન 1000 પરમાણુ બોમ્બ બનાવે છે તો તેને મોટી માત્રામાં યૂરેનિયમની જરૂરિયાત પડી શકે છે.