ગાયના દૂધ કરતાં ભેંસના દૂધમાં ફેટનું પ્રમાણ લગભગ બમણું હોય છે અને સાથે જ કેલેરીનું પ્રમાણ પણ વધારે હોય છે. જો તમે હેલ્ઘી અને ફિટ રહેવા ઈચ્છો છો તો તમે ગાયના દૂધનો ઉપયોગ કરો તે હિતાવહ છે.
દૂધ એક પોષ્ટિક આહાર છે. માનવામાં આવે છે કે દૂધમાં સૌથી વધારે કેલ્શિયમ હોય છે જે ખાસ કરીને હાડકાં અને દાંતને માટે જરૂરી હોય છે. હેલ્ધી રહેવા માટે ડોક્ટર્સ પણ રોજ 1 ગ્લાસ અચૂક દૂધ પીવાની સલાહ આપી રહ્યા છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે ગાય કે ભેંસ કોનું દૂધ પીવાથી હેલ્થને લાભ થશે. ગાય અને ભેંસ બંનેના દૂધના અલગ અલગ ફાયદા અને નુકસાન છે. ગાયના દૂધમાં ભેંસના દૂધની સરખામણીએ ફેટ ઓછી હોય છે. ભેંસનું દૂધ જાડું હોય છે. ગાયના દૂધમાં 3-4 ટકા ફેટ હોય છે તો ભેંસના દૂધમાં ફેટનું પ્રમાણ 7-8 ટકાનું હોય છે. ભેંસનું દૂધ જાડું હોય છે અને પચવામાં વધારે સમય લાગે છે. જો તમારે ઈનટેક ફેટ ઓછી રાખવી હોય તો ગાયનું દૂઘ ઉપયોગમાં લેવું.
પાણી
જો તમે ઓછું પાણી પીઓ છો અને પાણીની ઉણપ ન હોય તો તમે ગાયનું દૂઘ પી શકો છો. તેમાં 90 ટકા પાણી હોય છે. તે તમને હાઈડ્રેટ રાખે છે.
પ્રોટીન
ભેંસના દૂધમાં ગાયના દૂધની સરખામણીએ 10થી 11 ટકા વધારે પ્રોટીન હોય છે. જેના કારણે તે ગરમીનો સામનો કરી શકે છે. ભેંસનું દૂદ પચવામાં પણ ભારે હોય છે. માટે જ વૃદ્ધો અને નવજાત શિશુને આ દૂધ આપવાની મનાઈ કરવામાં આવી છે.
કોલેસ્ટ્રોલ
ભેંસ અને ગાયના દૂધમાં કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ પણ અલગ અલગ હોય છે. ભેંસના દૂધમાં કોલેસ્ટ્રોલનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે. જેના કારણે હાયપર ટેંશન, કિડની પ્રોબ્લેમ્સ, સ્થૂળતાનો શિકાર લોકોને માટે આ બેસ્ટ ઓપ્શન છે.
કેલેરી
ભેંસના દૂધમાં પ્રોટીન અને ફેટ વધારે હોય છે. એટલે કે તેમાં કેલેરી પણ વધારે હોય છે. ભેંસના 1 કપ દૂધમાં 273 કેલેરી હોય છે, તો ગાયના 1 કપ દૂધમાં 148 કેલેરી હોય છે.
આ ફરક પણ મહત્વનો
જો તમારે સારી ઊંધ જોઈતી હોય તો ભેંસનું દૂધ પીને સૂવાથી લાભ થાય છે. પનીર, માવો, દહીં, ખીર, કુલ્ફી, ઘી વગેરે બનાવવા માટે ભેંસનું દૂધ સારું ગણવામાં આવે છે. તો ગાયના દૂધમાં ચિકાશ ઓછી હોવાના કારણે તે મિઠાઈ બનાવવા માટે બેસ્ટ ગણવામાં આવે છે.