ચિંતાનો વિષય / નોકરી જવા લાગે તો ધ્યાન રાખજો, આવી રહી છે ભયાનક મંદી, વિશ્વના બીજા ધનકૂબેરની ભવિષ્યવાણી

• એલોન મસ્કના આગમન પછી ઘણી બધી નોકરીઓ જતી રહી
• મેટા સહિતની કંપનીઓ લોકોને નોકરીમાંથી છુટા કરી રહી છે
• એમેઝોનના જેફ બેઝોસે મંદીથી અગાઉથી જ લોકોને માહિતગાર કર્યા

 ટ્વિટરમાં હજુ પણ લોકોને નોકરીમાંથી છુટા કરવામાં આવ્યા છે. ત્યારે એલોન મસ્કના આગમન પછી ઘણી બધી નોકરીઓ જતી રહી. મેટા સહિત ઘણી મોટી આઈટી કંપનીઓ પણ નોકરીઓમાંથી લોકોને છુટા કરી રહ્યા છે. આ દરમિયાન એમેઝોનના સ્થાપક જેફ બેઝોસે કહ્યું કે તેણે ઘર કે કાર ન ખરીદવી જોઈએ કારણ કે મંદી આવી રહી છે. તો શું બે વર્ષથી કોવિડનો ભોગ બનેલી દુનિયા હવે મંદી નામના વાયરસનો ભોગ બનશે?

IT કંપનીઓ જે અગાઉ ભવ્ય પૈસા અને વૈભવી જીવન આપવા માટે જાણીતી હતી તે તેમના કર્મચારીઓને નિર્દયતાથી કાઢી રહી છે. ટ્વિટર 50 ટકા લોકોને બરતરફ કરવા વિશે ઘણી ચર્ચા છે, પરંતુ મેટા એટલે કે ફેસબુક, સિસ્કો, એમેઝોન અને નેટફ્લિક્સમાંથી છટણી કરવામાં આવી છે. સામાન્ય રીતે આવું ત્યારે જ થાય છે જ્યારે કંપની ખોટમાં ચાલી રહી હોય. મંદીનો અવાજ પણ એક કારણ છે, જે સામાન્ય લોકો ઘણા સમય પહેલા કંપનીઓ સાંભળે છે.

મંદી શું છે અને તે ક્યારે થાય છે?
મંદીનો અર્થ ધીમું પડવું. અર્થવ્યવસ્થાની વાત કરીએ તો, જ્યારે કોઈ દેશની અર્થવ્યવસ્થા સંપૂર્ણપણે ધીમી પડી જાય છે. જો જીડીપીમાં ઘટાડો થવા લાગે છે અને આ સ્થિતિ સતત બે ત્રિમાસિક ગાળા સુધી ચાલુ રહે છે, તો એવું માનવામાં આવે છે કે દેશમાં આર્થિક મંદી આવી ગઈ છે. યુદ્ધ, ગૃહયુદ્ધ, રોગ જેવી અનેક પરિસ્થિતિઓ આના માટે જવાબદાર છે. ઉદાહરણ તરીકે, તાજેતરમાં વિશ્વએ કોવિડ રોગચાળાનો સામનો કર્યો. યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધ એક વર્ષથી વધુ સમયથી ચાલી રહ્યું છે. આરબ દેશોમાં ગૃહયુદ્ધ જેવી સ્થિતિ ચાલુ છે. આ બધાની સંયુક્ત અસર અન્ય દેશોની અર્થવ્યવસ્થા પર પણ દેખાઈ રહી છે.

મંદી હોય ત્યારે શું થાય?
આ સમય દરમિયાન લોકો તેમની નોકરી ગુમાવવા લાગે છે, મોંઘવારી વધે છે, ખરીદ-વેચાણ પણ ઘટે છે. તેની સાથે લોકોનો ખર્ચ પણ વધે છે. આ એટલા માટે નથી કે લોકો મંદી પછી પણ ઘર અને દુકાનો ખરીદે છે, પરંતુ મૂળભૂત જરૂરિયાતો એટલી મોંઘી થઈ જાય છે કે ખર્ચ આપોઆપ વધી જાય છે.

કોણ કહે છે કે અહીં મંદી છે?
તમારા અને મારા જેવા લોકો મોંઘવારી વિશે વિચારતા રહે છે, જ્યાં સુધી અર્થશાસ્ત્રી અમને કહે નહીં કે ભાઈ, હવે સાવચેત રહો, મંદી આવી ગઈ છે. જો કે દરેક દેશમાં તેનો અલગ-અલગ સ્કેલ હોય છે, પરંતુ જો આપણે વિશ્વના સૌથી શક્તિશાળી દેશનું ઉદાહરણ લઈએ તો અમેરિકામાં નેશનલ બ્યુરો ઓફ ઈકોનોમિક રિસર્ચ આ વાતની પુષ્ટિ કરે છે. આ 8 લોકોની ટીમ છે, જે દેશની અર્થવ્યવસ્થા પર સતત નજર રાખે છે અને પછી જ કહે છે કે તે મંદી છે કે તેજી.