- યુક્રેન સંકટનો ઝટકો ભારત પણ સહન કરવો પડી શકે છે
- US અને રશિયા બંને વચ્ચે સમાધાન કરવા માટે ભારતે રાજદ્વારી સંતુલન જાળવવું પડશે.
- આગામી દિવસોમાં વાટાઘાટો થવાની શક્યતા નકારી શકાય તેમ નથી
જો આગામી દિવસોમાં યુક્રેનની સ્થિતિ વધુ વણસી તો અમેરિકા અને તેના સહયોગી દેશો રશિયા સામે વધુ કડક પગલાં લઈ શકે છે. તેની અસર માત્ર રશિયા જ નહીં પરંતુ ભારત સહિત યુરોપ અને એશિયાના અન્ય દેશો પર પણ પડશે. યુકેએ પ્રતિબંધોની જાહેરાત કરી છે. યુક્રેનની પરિસ્થિતિને ગંભીર બનતી અટકાવવા માટે યુકેના આ પગલાથી અમેરિકા અને તેના પશ્ચિમી સહયોગીઓ પર રશિયાને ચેતવણી આપવાનું દબાણ આવશે.આગામી દિવસોમાં વાટાઘાટો થવાની શક્યતા નકારી શકાય તેમ નથી. પરંતુ તે તેના પર નિર્ભર કરે છે કે બંને પક્ષો પરિસ્થિતિ પર કેવી પ્રતિક્રિયા આપે છે અને યુક્રેન મુદ્દે તેઓ શું પરિણામ ઈચ્છે છે.
રશિયાની સાથે સાથે યુરોપ પર પણ પ્રતિબંધોની અસર જોવા મળશે.
યુરોપિયન યુનિયને 27 રશિયન સંસ્થાઓ અને વ્યક્તિઓ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની ધમકી આપી હતી. આનાથી યુરોપિયન કેપિટલ માર્કેટ અને EU બેંકો સુધી તેમની પહોંચ મર્યાદિત થશે. તેણે EU અને યુક્રેનમાં બળવાખોરોના કબજા હેઠળના પ્રદેશો વચ્ચેના વેપાર પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો પણ નિર્ણય કર્યો. આ સિવાય રશિયન સંસદના નીચલા ગૃહ ડુમાના 351 સભ્યો પર પણ પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવ્યો છે.રસપ્રદ વાત એ છે કે, યુએસએ રશિયાને વૈશ્વિક નાણાકીય મેસેજિંગ સેવા SWIFTમાંથી બહાર કાઢવાની ધમકીઓ પર ધ્યાન આપ્યું નથી. વિશ્વભરમાં હજારો નાણાકીય સંસ્થાઓ SWIFT નો ઉપયોગ કરે છે. તેનાથી રશિયાને નુકસાન થશે અને તેના માટે અન્ય દેશોમાં વેપાર કરવો મુશ્કેલ બનશે. તે જર્મન અને અમેરિકન બેંકોને પણ અસર કરી શકે છે જે રશિયા સાથે વેપાર કરે છે.
યુક્રેન સંકટનો ઝટકો ભારત પણ સહન કરવો પડી શકે છે
પ્રતિબંધોને કારણે લાંબી કટોકટી માત્ર રશિયાને જ નહીં પરંતુ યુરોપને પણ ખરાબ રીતે અસર કરી શકે છે. યુરોપ વેપાર અને ગેસ પુરવઠા માટે રશિયા પર નિર્ભર છે. યુક્રેન-રશિયા સંકટ એશિયાને પણ અસર કરી શકે છે અને કોવિડ પછી આર્થિક રિકવરીની ગતિ પર બ્રેક લગાવી શકે છે. યુક્રેન સંકટના પગલે અમેરિકા-રશિયાના તણાવપૂર્ણ સંબંધો ભારતને અસર કરી શકે છે. ભારતના બંને દેશો સાથે સારા સંબંધો છે. રશિયા માત્ર ભારતનું મુખ્ય સંરક્ષણ સપ્લાયર નથી, પરંતુ ભારત રશિયા પાસેથી મોટા પ્રમાણમાં કોલસો, ગેસ અને તેલ ખરીદે છે.
અમેરિકા અને રશિયા બંને વચ્ચે સમાધાન કરવા માટે ભારતે રાજદ્વારી સંતુલન જાળવવું પડશે.
આ સિવાય ભારતે રશિયામાં ઊર્જા અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં રોકાણ કર્યું છે. વધુ મહત્ત્વની વાત એ છે કે, યુએસ કોંગ્રેસ, જે ભારતની રશિયન S-400 ટ્રાયમ્ફ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમની ખરીદી પર નરમ હતી, તે ભવિષ્યના સંરક્ષણ સોદાઓ અને ભારત અને રશિયા વચ્ચેના સંરક્ષણ સહયોગ પર કડક વલણ અપનાવી શકે છે. અમેરિકા અને રશિયા બંને વચ્ચે સમાધાન કરવા માટે ભારતે રાજદ્વારી સંતુલન જાળવવું પડશે. આમ કરવામાં નિષ્ફળતા ભવિષ્યમાં ભારત માટે સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
