સ્વતંત્રતા દિવસ / રાષ્ટ્રધ્વજના કપડાં સિવડાવીને પહેર્યા તો થશે જેલ, જાણી લો સજાની જોગવાઈ

જે તમે રાષ્ટ્રધ્વજથી સિવડાવેલા કપડાં દેશભક્ત દેખાડવા માટે પહેરો છો તમે ત્રિરંગાની શાન અને તેનું અપમાન કરો છો. આમ કરવાથી તમને 3 વર્ષની જેલની સજા થઈ શકે છે. સાથે જ તમારે દંડ પણ ભરવો પડી શકે છે. 3 રંગોથી બનેલો ત્રિરંગો આઝાદીનું પ્રતીક ગણાય છે અને તેનું સન્માન કરવું આપણું કર્તવ્ય છે. જો કોઈ તેનું અપમાન કરે તો કાયદાકીય કાર્યવાહી થઈ શકે છે. 

રાષ્ટ્રધ્વજ ફેલાવવો એ નાગરિકોનો મૌલિક અધિકાર

દરેક ભારતીયને ત્રિરંગો લહેરાવવાનો અધિકાર છે. 2004માં ભારત સરકાર વિરુદ્ધ નવીન જિંદલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં કહ્યું હતું કે દરેક હિન્દુસ્તાનીને ત્રિરંગો ફેલાવવાનો મૌલિક અધિકાર છે. આ સંવિધાનના અનુચ્છેદ 19ના આધારે નક્કી કરવામાં આવ્યું છે. પહેલાં ફક્ત સરકારી જગ્યાઓ અને શાળાઓમાં જ ત્રિરંગો લહેરાવવામાં આવતો હતો. રાષ્ટ્રધ્વજને હંમેશઆ સન્માન સાથે અને ખાસ સ્થિતિમાં જ લહેરાવવો જરૂરી છે. 

રાષ્ટ્રીય ગૌરવ અપમાન નિવારણ નિયમની કલમ 2ના આધારે ત્રિરંગાનો ઉપયોગ કોઈ પ્રકારના કપડાં, વર્ધી માટે કરી શકાય નહીં, સાથે જ કોઈ ગાદલા, રૂમાલ, બોક્સ કે નેપકિન પર પણ તેને છાપી શકાય નહીં. ત્રિરંગાના જ ડંડા પર અન્ય ધ્વજ ફરકાવી શકાય નહીં. આ વાતોથી રાષ્ટ્રધ્વજનું અપમાન થાય છે. આ સિવાય પણ અન્ય કેટલીક વાતો છે જેનાથી રાષ્ટ્રધ્વજનું અપમાન થાય છે અને તેને માટે સજાની પણ જોગવાઈ છે. 

• કોઈ વ્યક્તિ કે વસ્તુને સલામી આપવા માટે રાષ્ટ્રધ્વજને ઝુકાવી દેવો.
• ત્રિરંગાને અડધો ઝુકાવીને લહેરાવવો.
• રાજકીય કે સશસ્ત્ર સૈન્ય કે અર્ધસૈનિક બળના અંતિમ સંસ્કાર સિવાય રાષ્ટ્રધ્વજને વપેટી શકાય નહીં.
• કોઈ પ્રતિમા, સ્મારક, વક્તાના ટેબલ કે મંચને ઢાંકવા માટે ધ્વજનો ઉપયોગ કરવો નહીં.
• જાણી જોઈને ધ્વજને જમીનને અડાવવા કે પાણી પર લહેરાવવો પણ ગુનો બને છે.
• કોઈ વાહન, ટ્રેન કે વાયુસેનાના ટોપ પર કે પાછળના ભાગમાં રાષ્ટ્રધ્વજને લપેટવું ગુનો છે.
• કોઈ ભવનમાં પડદો લગાવવા માટે રાષ્ટ્રધ્વજનો ઉપયોગ કરવો ગુનો છે. 
• જાણી જોઈને કેસરી પટ્ટીને નીચે રાખીને ભારતીય રાષ્ટ્રીય ત્રિરંગાને લહેરાવવો.
• ત્રિરંગા પર કંઈ પણ લખવું કે તેની સાથે જાહેરાત કરવી એ પણ અપમાન છે. અને તેની સજા થઈ શકે છે.