મોટા સમાચાર / ભારતમાં મળ્યો લિથિયમ અને સોનાનો ભંડાર: જમ્મૂ કાશ્મીરમાં છે ખજાનો, હવે EV ઈન્ડસ્ટ્રી માટે સૌથી મોટા ગુડ ન્યૂઝ

• ભારત હાલ ઇવી ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે
• EV થી વાહન ચલાવવામાં લિથિયમ સૌથી મોટી ભૂમિકા ભજવે
• હાલ વીદેશથી લિથિયમની આયાત કરવી પડે છે 
• જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 5.9 મિલિયન ટન લિથિયમનો ભંડાર મળ્યો 

Lithium Reserves: ભારત એક એવો દેશ છે જ્યાંની માટીમાં લગભગ એ બધુ મળી રહે છે જએની જરૂર હોય છે. એવામાં થોડા દિવસ પહેલા જે લિથિયમ માટે ભારત સરકાર પરેશાન થઈ રહી હતી આજે તેનો ઉકેલ મળી ગયો છે. જણાવી દઈએ કે ભારત હાલ ઇવી ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે જેથી પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરની નિર્ભરતા ઓછી કરી શકાય. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે પેટ્રોલ અને ડીઝલ પ્રદૂષણનું સૌથી મોટું કારણ છે. ભારત સરકાર વિચારી રહી છે જો EV થી જ દરેક વાહનો ચાલશે તો તેના કારણે ફેલાતું પ્રદૂષણ ઘટશે.

વીદેશથી લિથિયમની આયાત કરવી પડે છે 
જણાવી દઈએ કે EV થી વાહન ચલાવવામાં લિથિયમ સૌથી મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. ઇવી વાહનોમાં બેટરી લગાવવામાં આવે છે અને બેટરી બનાવવા માટે લિથિયમની જરૂર પડે છે. જો કે ભારતમાં જરૂરિયાત મુજબ લિથિયમ ઉપલબ્ધ નથી એટલા માટે વિદેશથી લિથિયમની આયાત કરવી પડે છે. જો કે હવે રાહતના સમાચાર એ છે કે લિથિયમનો મોટો ભંડાર હવે ભારતમાં જ મળી આવ્યો છે. 

Geological Survey of India has for the first time established 5.9 million tonnes inferred resources (G3) of lithium in Salal-Haimana area of Reasi District of Jammu & Kashmir (UT).@GeologyIndia

1/2 pic.twitter.com/tH5uv2BL9m

— Ministry Of Mines (@MinesMinIndia) February 9, 2023

જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 5.9 મિલિયન ટન લિથિયમનો ભંડાર મળ્યો 
જણાવી દઈએ કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં પહેલીવાર સરકારને લિથિયમ અને સોનાનો ભંડાર મળ્યો છે. ખાણ મંત્રાલયને રિયાસી જિલ્લાના સલાલ-હૈમાના વિસ્તારમાં લગભગ 5.9 મિલિયન ટન લિથિયમનો ભંડાર મળ્યો છે. ગુરુવારે યોજાયેલી 62મી સેન્ટ્રલ જિયોલોજિકલ પ્રોગ્રામિંગ બોર્ડ (CGPB)ની બેઠક દરમિયાન 15 અન્ય સંસાધન ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય અહેવાલો અને 35 ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય મેમોરેન્ડા સાથેનો અહેવાલ સંબંધિત રાજ્ય સરકારોને સુપરત કરવામાં આવ્યો હતો. 

આ રાજ્યોમાંથી પણ મળી આવે છે લિથિયમ 
મળેલ આ 51 ખનિજ બ્લોક્સમાંથી, પાંચ બ્લોક સોનાથી સંબંધિત છે અને અન્ય બ્લોક્સ પોટાશ, મોલિબડેનમ, બેઝ મેટલ્સ વગેરે જેવી કોમોડિટીને સંબંધિત છે, જે જમ્મુ અને કાશ્મીર, આંધ્રપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, ગુજરાત, ઝારખંડ, કર્ણાટક, 11 રાજ્યોમાં સ્થિત છે. આ સાથે જ મધ્યપ્રદેશ, ઓડિશા, રાજસ્થાન, તમિલનાડુ અને તેલંગાણામાં ફેલાયેલ છે. જણાવી દઈએ કે આ બ્લોક જીઓલોજિકલ સર્વે ઓફ ઈન્ડિયા (GSI) દ્વારા 2018-19 થી અત્યાર સુધીની ફિલ્ડ સિઝનમાં કરવામાં આવેલા કામના આધારે તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા. સાથે જ કોલસા મંત્રાલયને કુલ 7,897 મિલિયન ટનના સંસાધન સાથે કોલસા અને લિગ્નાઈટના 17 રિપોર્ટ પણ કોલસા મંત્રાલયમાં સોંપવામાં આવ્યું હતું. 

51 mineral blocks exploration reports of gold, potash, molybdenum, base metals etc. were handed over to State Governments in 62nd CGPB meeting held today. The reports were prepared based on the work carried out by GSI from field seasons 2018-19 till date.https://t.co/nPLRUFQboG pic.twitter.com/UpRvqGDr50

— Ministry Of Mines (@MinesMinIndia) February 9, 2023

બેઠક દરમિયાન વિવિધ વિષયો અને હસ્તક્ષેપના ક્ષેત્રો કે જેમાં GSI કાર્ય કરે છે તેના પર સાત પ્રકાશનો પણ બહાર પાડવામાં આવ્યા હતા. સાથે જ બેઠક દરમિયાન આવનારી ફિલ્ડ સીઝન 2023-24 માટેનો પ્રસ્તાવિત વાર્ષિક કાર્યક્રમ પણ રજૂ કર્યા પછી તેના પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. જણાવી દઈએ કે વર્ષ2023-24 દરમિયાન GSI એ 966 કાર્યક્રમો હાથ ધરવાનું આયોજન કર્યું છે જેમાં 318 ખનિજ સંશોધન પ્રોજેક્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે. મળતી જનકરી મુજબ તેમાં 12 દરિયાઈ ખનિજ સંશોધન પ્રોજેક્ટનો સમાવેશ થાય છે.