રંગપર્વ / હોળીની અનોખી પરંપરા: કુંવારી છોકરી પર રંગ નાખશો તો કરવા પડશે લગ્ન, નહીં માને તો મળે છે આવી સજા

• સમગ્ર દેશમાં રંગપર્વની ધૂમધામથી ઉજવણી
• હોળીના રંગમાં રંગાયો સમગ્ર દેશ
• જો કે અહીંની પરંપરા જરાં અલગ છે

દેશભરમાં આજે રંગોનો તહેવાર હોળીની ધૂમ છે. ચારેબાજૂ રંગ અને ગુલાલ ઉડી રહ્યા છે. લોકો મસ્તીમાં ઝૂમી રહ્યા છે. પણ શું આપ જાણો છો કે, ઝારખંડના સંથાલ આદિવાસી સમાજ 15 દિવસ પહેલા જ આ તહેવાર મનાવા લાગે છે. આ સમાજ પાણી અ ફુલોની હોળી ખેલે છે. સંથાલી સમાજ તેને બાહા પર્વ તરીકે મનાવે છે. અહીં પરંપરાઓમાં રંગ નાખવાની મનાઈ છે. આ સમાજમાં રંગ અને ગુલાલ લગાવવા પાછળ ફક્ત ખાસ કારણ જોડાયેલુ છે. ત્યારે અહીં એક એવો પણ નિયમ છે, જેનાથી સૌ કોઈ દૂર રહેવા માગે છે. 

કુંવારી છોકરી પર રંગ નાખો તો...

હોળીના 15 દિવસ સુધી સમાજનો કોઈ યુવક કોઈ છોકરી પર રંગ નાખી શકે નહીં. જો તે કોઈ કુંવારી છોકરી પર રંગ નાખે છે તો સમાજની પંચાયત છોકરી સાથે તેના લગ્ન કરાવી દે છે. જો છોકરીને લગ્નનો પ્રસ્તાવ મંજૂર નથી, તો સમાજ રંગ નાખનારા યુવકની તમામ સંપત્તિ છોકરીના નામે કરવાની સજા આપે છે. આ નિયમ ઝાખંડના પશ્ચિમ સિંહભૂમથી લઈને પશ્ચિમ બંગાળના જલપાઈગુડી સુધીના વિસ્તારમાં પ્રચલિત છે. આ ડરના કારણે કોઈ સંથાલ યુવક કોઈ યુવતી સાથે રંગ નાખતા નથી. પરંપરા મુજબ પુરુષ ફક્ત પુરુષ સાથએ જ હોળી રમે છે.

પ્રકૃતિની પૂજાનો રિવાજ

સમાજના લોકો જણાવે છે કે, અમારા સમાજમાં પ્રકૃતિની પૂજાનો રિવાજ છે. બાહા પર્વમાં વર્ષના ફુલ અને પાન સમાજના લોકો કાનમાં લગાવે છે. તેનો અર્થ થાય છે કે, જે રીતે પાનનો રંગ બદલાતો નથી, તેવી જ રીતે સમાજની પરંપરા પણ ચાલતી રહેશે. બાહા વર્વ પર પૂજા કરાવનારને નાયકી બાબા તરીકે ઓળખે છે. પૂજા બાદ ફુલોની વહેંચણી કરવામાં આવે છે. આ પૂજા સાથે સંથાલ સમાજમાં લગ્ન પ્રસંગો શરૂ થાય છે. 

તીર કમાનની પૂજા

બાહા પર્વની શરૂઆત હોળી પહેલા શરૂ થઈ જાય છે. અલગ અલગ ગામમાં અલગ અલગ દિવસે બાહા પર પ્રકૃતિ પૂજા થાય છે. બાહાનો અર્થ થાય છે ફુલોનો પર્વ. આ દિવસે સંથાલ આદિવાસી સમાજના લોકો તીર ધનુષની પૂજા કરે છે. ઢોલ નગારાની થાપ પર ઝૂમે છે. અને એકબીજા પર પાણી નાખે છે. બાહાના દિવસે પાણી નાખવાને લઈને નિયમ છે. જે સંબંધમાં મજાક ચાલે છે, તેના પર જ પાણી નાખવામાં આવે છે.