વૈશ્વિક મંદીના એંધાણ ! આંતરરાષ્ટ્રીય મોનેટરી ફંડે આપી ગર્ભિત ચેતવણી

સમગ્ર વિશ્વ મંદીની ઊંડી ખાઈ તરફ ધકેલાઈ રહ્યુ છે. આઈ એમ એફના તાજા અહેવાલ મુજબ સમગ્ર દુનિયાનું ખાનગી અને જાહેર દેવું એટલું તો વધી ગયું છે કે માથા પર ઝળુંબતી વૈશ્વિક મંદી ગમે ત્યારે દરેક દેશ પર ગમે ત્યારે તૂટી પડી શકે છે. લક્ઝરી અને જાહોજલાલી નાગરિકોને ક્યારેક સામૂહિક રીતે રોડ પર લાવી દેશે આવી ગર્ભિત ચેતવણીને નજર અંદાજ કરવા જેવી નથી.

ઉલ્લેખનીય છે કે આ બાબતે આંતર રાષ્ટ્રીય મોનેટરી ફંડે આ ગર્ભિત ચેતવણી આપી છે. IMF મુજબ સમગ્ર દુનિયાં જાહેર અને ખાનગી દેવું વધીને જે રીતે રેકોર્ડ સપાટીએ પહોંચ્યું છે તેનાથી વૈશ્વિક મંદીનો ખતરો તોળાઈ રહ્યો છે. IMF મુજબ વૈશ્વિક દેવું વધીને 164 ટ્રિલિયન ડોલર એટલે કે 164 લાખ કરોડ ડોલરના રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયું છે.

જો આ રકમને ભારતીય નાણામાં બદલવામાં આવે તો લગભગ દસ હજાર છસો સાંઈઠ લાખ કરોડ રૂપિયા જેટલું થવા જાય છે. IMFએ ચેતવણી આપી છે કે વૈશ્વિક દેવાનું અ વલણ એટલું ખતરનાક છે કે નાણાં સ્થિતિ બગડવાથી તમામ દેશો માટે કરજ ચૂકવવું મુશ્કેલ થશે અને દુનિયા ભીષણ વૈશ્વિક મંદીની ઝપટમાં આવવાની પૂરી શક્યતા છે.

IMF દર છ મહિને નાણાકીય મોનિટર રિપોર્ટ જાહેર કરે છે. આ વખતે તેણે બુધવારે આ રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો. રિપોર્ટ મુજબ સમગ્ર વિશ્વમાં ખાનગી દેવું ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યું છે ખાસ કરીને ચીનમાં. દુનિયાભરના કુલ ખાનગી ખરચનું લગભગ ત્રણ ચતુર્થાંશ હિસ્સો તો ફક્ત ચીનનો જ છે. IMFના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે ખૂબ વધારે કરજથી દેશોના ખર્ચ વધારવાની ક્ષમતા પર પણ અસર પડે છે. જેનાથી તેનો વિકાસદર પ્રભાવિત થાય છે અને તે મંદીની ઝપટમાં આવી જાય છે.

આંતર રાષ્ટ્રીય નાણાં ભંડોળે દરેક દેશોને પોતાની નાણાકીય ખાદ્ય અંગે મહત્વના પગલાં ભરવા જણાવ્યું છે. IMFએ અમેરિકાને પોતાની નાણા નીતિને ફરીવાર નક્કી કરવા ભલામણ કરી છે. અમેરિકાની નાણાકીય ખાદ્ય જે રીતે જે રીતે વધી રહી છે એ હિસાબથી અમેરિકા 2020માં 1 ટ્રિલિયન ડોલર એટલે કે 1 લાખ કરોડ ડોલર સુધી પહોંચવાની ભીતિ છે.

IMFના જણાવ્યા પ્રમાણે મોટી અર્થવ્યવસ્થામાં કુલ કરજ અને જીડીપીનું પ્રમાણ ભયજનક સ્તરે પહોંચી ગયુ છે. મોટી અર્થવ્યવસ્થામાંથી લગભગ ત્રીજા ભાગના દેશોનું કરજ તેમની જીડીપી કરતાં 85 ટકા વધારે છે. આ આંકડા વર્ષ 2000 ની સરખામણીએ ત્રણ ગણા વધારે છે. જાપાનની સ્થિતિ સૌથી ભયાનક છે. ગત વર્ષે જાપાનનું દેવું તેના જીડીપી કરતાં 236 ટકા વધારે હતું. બીજા નંબરે 132 ટકા સાથે ઈટલી છે. ત્રીજા નંબરે અમેરિકા 108 ટકા કરજ સાથે આવે છે. 

ઉલ્લેખનીય છે કે એક તરફ વિશ્વની મહાસત્તાઓ યુદ્ધ માટે સતત લલકાર કરી રહી છે. વિશ્વમાં કુદરતી સંપતિનું દોહન વધી રહ્યું છે. આતંકવાદ અને આંતરિક વિગ્રહ સામે ઘણા દેશો ઝઝુમી રહ્યા છે ત્યારે જાહેર થયેલો  IMFનો આ રિપોર્ટ સાવધ રહેવા ચેતવણી આપી રહ્યો છે.