- ખાદ્યતેલના આસમાની ભાવ વચ્ચે જનતાને રાહત મળવાની આશા
- ખાદ્યતેલની આયાત પર એગ્રી સેસ ઘટાડવાની સરકારની વિચારણા
- દેશમાં ખાદ્ય તેલનો પૂરતો સ્ટોક હોવાનો સરકારનો દાવો
ખાદ્યતેલના આસમાની ભાવ વચ્ચે દેશની જનતાને રાહત મળવાની આશા છે. કારણ કે સરકાર ખાદ્યતેલની આયાત પર સેસ ઘટાડવાનું વિચારી રહી છે. જેનાથી ભાવમાં ઘટાડો થશે અને લોકોને રાહત મળશે. ભારત પોતાની જરૂરિયાતના અડધા તેલની આયાત ઈન્ડોનેશિયાથી કરતું હતું. ઈન્ડોનેશિયાએ અચાનક પામ ઓઈલ અને ક્રૂડ પામ ઓઈલની નિકાસ પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. જેના કારણે ભારતમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. માંગમાં વધારો અને પુરવઠામાં ઘટાડાને કારણે ભાવ પણ સતત ઝડપથી વધી રહ્યાં છે. મળતા અહેવાલ મુજબ, મિનિસ્ટ્રી ઑફ કન્ઝ્યુમર અફેર્સ એડિબલ ઑઇલ ઇમ્પોર્ટ પર 5 ટકાના એગ્રી સેસને ઓછો કરવાની તૈયારી ચાલી રહી છે.
ઈન્ડોનેશિયા બાદ ભારત મલેશિયામાંથી સૌથી વધુ તેલ આયાત કરે છે. જો કે, મલેશિયા પહેલેથી જ પોતાના જૂના ગ્રાહકોને સપ્લાય કરવામાં અસમર્થતા દર્શાવી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં નવા વિકલ્પો પણ શોધવામાં આવી રહ્યાં છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ભારત ઈન્ડોનેશિયા સાથે રાજદ્વારી વાતચીત પણ કરી રહ્યું છે. ઈન્ડોનેશિયા વિશ્વનું સૌથી મોટું પામ ઓઈલ એક્સપોર્ટર છે. તેના તાજેતરના નિર્ણયથી સમગ્ર વિશ્વમાં હલચલ મચી ગઈ છે.
ભારતની એકંદર જરૂરિયાતમાં 40 ટકા પામ ઑઇલ
ખાદ્ય તેલની કટોકટી અંગે સંબંધિત અધિકારીઓએ મિંટને જણાવ્યું કે, તેમના દેશમાં ખાદ્ય તેલ માટે અન્ય વિકલ્પો છે, પરંતુ ચિંતાનો વિષય કિંમત છે. ભાવને અંકુશમાં રાખવા માટે કૃષિ સેસ કાપનો નિર્ણય લેવામાં આવી શકે છે. ભારત ઇન્ડોનેશિયાથી પામ ઓઇલનું સૌથી મોટું આયાતકાર છે. દર વર્ષે તે અંદાજે લગભગ 9 મિલિયન ટન પામ ઓઈલની ઈન્ડોનેશિયાથી આયાત કરે છે. આ ભારતની એકંદર જરૂરિયાતના 40 ટકાની નજીક છે. નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે, જો સરકાર સમયસર વિકલ્પ નહીં શોધે તો આગામી દિવસોમાં ખાદ્યતેલના ભાવ બમણા થઈ શકે છે.
એગ્રી સેસ માફ કરવાથી વધારે રાહત નહીં
નાણા મંત્રાલયના જણાવ્યાં અનુસાર, તેલની ઇમ્પોર્ટ પર માત્ર 5 ટકા જ સેસ લાગે છે. જો તેને માફ કરી દેવામાં આવે છે તો પણ કિંમત પર વધુ અસર થશે નહીં. અન્ય એક અધિકારીએ કહ્યું કે, સરકાર એક જાગૃતિ કાર્યક્રમ ચલાવી શકે છે જેમાં લોકોને પામ ઓઈલના બદલે અન્ય તેલ તરફ વળવા માટે અપીલ કરી શકાય છે.
રૂપિયા પ્રતિ લિટર કિંમત પર અસર સંભવ
બેંક ઑફ બરોડાના ચીફ ઇકોનોમિસ્ટ મદન શ્રીનિવાસે જણાવ્યું કે, જો એગ્રી સેસમાં કપાત કરવામાં આવે છે તો રિટેઇલ પ્રાઇસમાં 2થી 3 રૂપિયા સુધીનો ઘટાડો આવી શકે છે પરંતુ તેનાથી કામ નહીં ચાલે. 2020ના મુકાબલે ખાદ્યતેલના ભાવમાં 60-100 રૂપિયા પ્રતિ લિટરનો વધારો થયો છે.
ખાદ્યતેલનો પુરતો સ્ટોક
દરમિયાન, સરકારે રવિવારે કહ્યું હતું કે, દેશમાં ખાદ્ય તેલનો પૂરતો સ્ટોક છે અને તે તેની કિંમતો અને પુરવઠાની સ્થિતિ પર નજીકથી નજર રાખી રહી છે. ખાદ્ય અને ઉપભોક્તા બાબતોના મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું કે, ભારતમાં તમામ ખાદ્ય તેલનો પૂરતો સ્ટોક છે. ઉદ્યોગના સૂત્રોએ જણાવ્યું કે, દેશમાં તમામ ખાદ્યતેલોનો વર્તમાન સ્ટોક આશરે 21 લાખ ટન છે અને મે મહિનામાં લગભગ 12 લાખ ટન આવશે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, આ રીતે ઇન્ડોનેશિયા દ્વારા પામ ઓઇલની નિર્યાત પર લગાવવામાં આવેલા પ્રતિબંઘને જોતા દેશની પાસે પૂરતો સ્ટોક છે. દેશના કુલ ખાદ્યતેલની આયાતમાં પામ તેલનો હિસ્સો 62 ટકા છે.
કિંમત અને ઉપલબ્ધતા પર નજર
નિવેદનમાં જણાવાયું કે, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ વિભાગ કિંમતો અને ઉપલબ્ધતાની સ્થિતિ પર સતત નજર રાખી રહ્યું છે. મુખ્ય ખાદ્ય તેલ પ્રોસેસિંગ એસોસિએશન સાથે નિયમિત બેઠકો યોજવામાં આવી રહી છે કે જેમાં સ્થાનિક સ્તરે ખાદ્ય તેલના ભાવમાં ઘટાડો કરવા તેમજ ગ્રાહકોને રાહત આપવા માટે કહેવામાં આવી રહ્યું છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું કે, ખાદ્ય તેલના આંતરરાષ્ટ્રીય મૂલ્ય પર દબાણ છે કારણ કે વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થયો છે અને ઘણાં દેશોમાં નિકાસ કર વધ્યો છે.
